روانشناسی تربیتی
مهدی دستا؛ امید شکری؛ شهلا پاکدامن؛ جلیل فتح آبادی
چکیده
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه خرد با توجه به ابعاد، مقوله‌ها و مولفه‌های الگوی خرد در جامعه ایران انجام شد. جامعه پژوهش شامل افراد بالای 20 سال ایرانی بود. 985 نفر از گروههای مختلف قومی، جنسیتی، سنی و تحصیلی به کمک روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که ساختار 6 بعدی خرد یعنی عوامل ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه خرد با توجه به ابعاد، مقوله‌ها و مولفه‌های الگوی خرد در جامعه ایران انجام شد. جامعه پژوهش شامل افراد بالای 20 سال ایرانی بود. 985 نفر از گروههای مختلف قومی، جنسیتی، سنی و تحصیلی به کمک روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که ساختار 6 بعدی خرد یعنی عوامل علی (مهارت‌ها و توانایی‌های شناختی، هوش هیجانی و ویژگیهای شخصیتی)، مقوله اصلی (یکپارچگی، هماهنگی و تعادل ابعادی وجودی)، شرایط زمینه‌ای (دینداری، معنویت و تعالی خود، اخلاق، تامل و تجارب چالش‌انگیز)، شرایط مداخله‌گر (عوامل محیطی، نظام آموزش رسمی و غیررسمی و خانواده)، راهبردها (استدلال خردمندانه، نگرش و رفتارهای جامعه‌پسند، بهزیستی، مشاوره، راهنمایی و رهبری دیگران) و پیامدها (کمال و سعادت انسان، خیر مشترک و جهانی عادلانه‌تر) با دادهها برازش مناسبی داشتند. به‌طور کلی خرد را می‌توان به‌عنوان صفت منحصر‌به‌فرد، پیچیده و چندمولفه‌ای انسانی تعریف کرد که یکپارچگی پویا و متعادل مولفه‌های مختلف را در بر می‌گیرد. باید اذعان داشت توصیف خرد به‌عنوان بهترین بودن در همه ابعاد، موجب شود بسیاری آن را یک ایده‌ال غیرقابل دسترس ادراک کنند، در حالی که خرد را می‌توان به‌عنوان یک پیوستار در نظر گرفت که افراد ممکن است در طیفی از خیلی کم تا خیلی زیاد در ارتباط با این ابعاد قرار گیرند. این ابعاد به‌صورت هم‌افزایی در مسیر افزایش سطح خرد عمل می‌کنند و در واقع می‌توان گفت خرد بزرگتر از جمع اجزای آن است.
پگاه نجات؛ جواد حاتمی
چکیده
مقدمه: قضاوت اخلاقی از موضوعات مورد مطالعه در شناخت اجتماعی محسوب میشود.نظریۀ بنیادهای اخلاقی نظریه ای اخیر در روانشناسی اخلاق است که رویکردی میان فرهنگی و شهودگرایانه به باورهای اخلاقی مردم جهان دارد. مطالعۀ حاضر به بررسی ویژگیهای روانسنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ مرتبط با این نظریه و مقایسۀ یافته ها با گزارشهای موجود ...
بیشتر
مقدمه: قضاوت اخلاقی از موضوعات مورد مطالعه در شناخت اجتماعی محسوب میشود.نظریۀ بنیادهای اخلاقی نظریه ای اخیر در روانشناسی اخلاق است که رویکردی میان فرهنگی و شهودگرایانه به باورهای اخلاقی مردم جهان دارد. مطالعۀ حاضر به بررسی ویژگیهای روانسنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ مرتبط با این نظریه و مقایسۀ یافته ها با گزارشهای موجود از نسخۀ اصلی و سایر فرهنگها اختصاص دارد. روش: دادهها مربوط به سه مطالعه روی نمونه های ایرانی هستند: گلکار (1394) و مراحل دوم و سوم نجات (1395)، که دارای به ترتیب 280، 314 و 180 شرکتکننده بودند که به پرسشنامۀ بنیادهای اخلاقی (MFQ-30) پاسخ دادند. محاسبۀ آلفای کرونباخ برای تک تک بنیادهای اخلاقی و نیز تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی انجام شد و مقایسۀ میان جنسیتی در تکیه بر بنیادها صورت گرفت. یافته ها: آلفای کرونباخ بنیادهای مراقبت، انصاف و وفاداری نسبتاً پایین و عموماً کمتر از بنیادهای اطاعت و تقدس بود.تحلیل عاملی اکتشافی به راه حلی سه عاملی برای مرحلۀ دوم نجات (1395) و راه حل دوعاملی برای گلکار (1394) و مرحلۀ سوم نجات (1395) ختم شد. برازش داده ها به مدل پنج عاملی همبسته قابل قبول بود. نمرۀ زنان در مراقبت، انصاف و تقدس بالاتر از مردان بود. نتیجه گیری: ویژگیهای روانسنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ بنیادهای اخلاقی اگرچه در برخی جنبهها نه چندان عالی، اما قابل مقایسه با نتایج گزارششده از سایر فرهنگها بود و بنابراین به نظر میرسد عمدتاً معلول ماهیت پیچیدۀ خود اخلاق باشد. تفاوتهای جنسیتی مشاهدهشده مشابه با یافته های بینالمللی و در نتیجه حامی روایی گروههای شناخته شده برای این پرسشنامه بود.
