با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

2 کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس عامل­های مردانگی و زنانگی مقیاس نقش جنسی بم فرم کوتاه با تأکید بر تحلیل عاملی در جمعیت ایرانی انجام شد. روش اجرا: 1000 زن و مرد شاغل در شرکتها، ادارات و سازمانهای دولتی شهر تهران به روش خوشه ­ای چند مرحله­ای از جامعه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها از مقیاس نقش جنسی بم فرم کوتاه استفاده شد. جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی استفاده شد. یافته ­ها: یافته­ ها نشان داد که ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در دو عامل مردانگی و زنانگی بود و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان­دهنده برازش ضعیف مدل در تعیین عاملها به شکل اولیه بیان شده توسط بم بود، در حالی که نتایج تحلیل عاملی اکتشافی در 30 گویه بیانگر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی با تغییراتی در برخی از گویه های اصلی بود. نتیجه­گیری: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که نه تنها برخی از صفات زنانگی و مردانگی تحت تأثیر فرهنگ و ارزش­های حاکم بر جامعه ایرانی تغییر کرده است، بلکه اهمیت صفات مردانه یا زنانه نیز تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر جامعه است.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study of psychometric characteristics in short form Bem`s Sex-Role Inventory with emphasis on factor analysis in Iranian population

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Aliakbari 1
  • Tayebeh Mohtashmi 2
  • Prasto Hasanzadeh 2

چکیده [English]

Objective: the aim of this research was to study psychometric characteristics of masculinity and femininity factors in short form Bem`s Sex-Role Inventory with emphasis on factor analysis in Iranian population. Method: Statistical population of this research was included employed women and men in Tehran City`s state companies, administrations and organizations that About 1000 employed women and men randomly selected by multi-phases clustering sampling from statistical population. Research tool was Bem`s Sex-Role Inventory. For studying the scale`s reliability was used of Cronbach`s alpha coefficient and for studying the scale`s validity used of exploratory factor analysis and Confirmatory factor analysis. Results: Cronbach`s alpha coefficient showed that Bem`s Sex-Role Inventory has high reliability in both masculinity and femininity factors and Confirmatory factor analysis showed that model has poor fitness in determining factors in the primary form expressed by Bem, while the results of 30 items` exploratory factor analysis showed three factors, masculinity, femininity and neutral with changing in some main items. Conclusion: Results show that not only some of femininity and masculinity traits have changed under culture and governing values on Iran society, but olso importance of masculine and feminine traits are under  governing culture on society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychometric characteristics
  • masculinity
  • femininity
  • Bem`s Sex-Role Inventory short form
  • Factor Analysis
- عبدی، بهشته (1380). بررسی رابطه بین نقش­های جنسیتی و هویت شغلی در ترس از موقعیت در بین دانشجویان دانشگاههای شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی، دانشگاه تربیت معلم.
علی اکبری دهکردی، مهناز. (1386). شناسایی و مقایسه­ی ترکیبهای سنخهای نه­گانه نقش جنسیتی زنان شاغل و شوهران آنان از لحاظ ویژگیهای سلامت روان، رضایت زناشویی و هوش هیجانی. پایان­نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
 Bem, S.L. (1974). The lenses of gender .New Haven, CT: Yale University Press.
 Bem, S. L. (1981). Bem sex role inventory professional manual. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Brems, C., & Johnson, M. E. (1990). Reexamination of the Bem Sex-Role Inventory: The interpersonal BSRI. Journal of Personality Assessment, 55 (3&4), 484- 498.
Calvo-Salguero, A., Garcia-Martinez, A.M.A, & Monteoliva, A. (2008). Differences between and within genders in gender role orientation according to age and level of education. Sex Roles, 58, 535–548.
Campbell, T., Gillaspy, J.A., & Thompson, B. (1997). The factor structure of the Bem Sex Role Inventory (BSRI): Confirmatory factor analysis of long and short forms. Educational and Psychological Measurement, 57, 118–124.
Choi, N., & Fuqua, D.R. (2003). The structure of the Bem Sex Role Inventory: A summary report of 23 validation studies. Educational and Psychological Measurement, 63, 872–887.
Colley, A., Mulhern, G., Maltby, J., & M. Wood, A. (2009). The short form BSRI: Instrumentality, expressiveness and gender associations among a United Kingdom sample, Personality and individual Differences, 46, 384-387.
 Colley, A.M., Gale, M.T., & Harris, T.A. (1994). Effects of gender role identity and experience on computer attitude components. Journal of Educational Computing Research, 10, 129–137.
Gershaw, D. (1995). A line on life androgyny: Mascullin and feminine. Available in www. Velocity. net.
Guastello, D.D., & Guastello, S.J. (2003). Androgyny, gender role behavior, and emotional intelligence among college students and their parents. Sex Roles. 49(11/12), 663-673.
Holmbeck, G.N., & Bale, P. (1988). Relations between instrumental and expressive personality characteristics and behaviours: A test of Spence and Helmreich’s theory. Journal of Research in Personality, 22, 37–59.
 Ozkan, T., & Lajunen, T. (2005). Masculinity, Femininity , and the Bem Sex Role Inventory in Turkey. Sex Roles, 52, 103-110.
Pryzgoda, J., & Chrisler, J.C. (2000). Definitions of gender and sex: The subtleties of meaning. Sex Roles: A Journal of Research, 1-14.
Santrok, J.W. (1998). Life span development. (Seventh Edition). McGrow_Hill.Inc.
Spence, J.T. (1993). Gender-related traits and gender ideology: Evidence for a multi-factorial theory. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 624–635.
Spence, J.T., & Helmreich, R.L. (1981). Androgyny versus gender schema: A comment on Bem’s Gender Schema Theory. Psychological Review, 88, 365–368.
Woodhill, B.M., & Samuels, C.A. (2003). Positive and negative androgyny and their relationship with psychological health and well-being. Sex Roles, 48(11/12), 555-565.
Zhang, J., Norvilitis, J., & Jin, S. (2001). Measuring gender orientation with the Bem Sex Role Inventory in Chinese culture. Available in www. Looksmart.
Woodhill, B.M., & Samuels, C.A. (2004). Desirable and undesirable androgyny: A prescription for the twenty- first century. Journal of Gender Studies, 13(1), 15-28.