با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه امام حسین

3 دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

4 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

مقدمه: سبک فرزندپروری والدین نقش مهمی در سلامت جسمانی و سلامت روان‌شناختی کودکان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش فرزندپروری ترکیبی (زیستی– اجتماعی) به مادران بر خودکارآمدی ادراک‌شده کودکان فزون‌وزن انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های نیمه آزمایشی است. جامعه مورد بررسی شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع دبستان (منطقه 2 و 5 شهر تهران) که از لحاظ وضعیت شاخص توده بدنی چاق و یا دارای اضافه وزن هستند، به همراه مادرانشان می‌باشند. در مجموع 50 مادر به همراه فرزندانشان از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در نهایت به -واسطه افت 2 نفر از آزمودنی‌ها، 48 نفر در مطالعه باقی ماندند که در دو گروه آزمایش و کنترل، متشکل از 24 نفر به تصادف جایگزین شدند. آموزش فرزندپروری طی 10 جلسه (هفته)، هر جلسه 90 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریاغت نکرد. همه آزمودنی‌ها قبل و بعد از آموزش به کلیه گویه‌های پرسشنامه‌های دموگرافیک و کودکان به پرسشنامه خودکارآمدی ادراک‌شده پاسخ دادند و همچنین شاخص توده بدنی آنها محاسبه شد. یافته‌ها: تحلیل داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس یک‌متغیره و چندمتغیره نشان داد آموزش فرزندپروری باعث ارتقاء نمرات خودکارآمدی ادراک شده کودکان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است (05/0>P). نتیجه-گیری: نتایج این بررسی نشان داد که آموزش فرزندپروری ترکیبی (زیستی– اجتماعی) به مادران، به بهبود خودکارآمدی ادراک شده کودکان دارای اضافه وزن منتهی می‌شود. همچنین به‌نظر می‌رسد که شاخص توده‌بدنی کودکان به واسطه اصلاح سبک فرزندپروری مادر و بهبود خودکارآمدی ادراک شده‌شان، کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Combined Parenting Education (Biological-Social) to Mothers on Perceived Self – Efficacy of Overweight Children

نویسندگان [English]

  • Sahnaz Nohi 1
  • Hamidreza Hatami 2
  • Masoud Janbozorgi 3
  • Asraf Sadat Banijamali 4

3 Head of training department

چکیده [English]

Introduction: Parenting styles of parents, have important roles in children's physical and psychological health. This study was conducted to determine the effectiveness of combined parenting Education (biological-social) to Mothers on perceived self–efficacy of overweight children. Method: The method was quasi- experimental. The studied population included all overweight boy elementary school students (Region Two and Five in Tehran) with their mothers. Overall 50 mothers with their children selected Through available sampling. finally, due to the drop of 2 subjects, 48 people remained in the study and were randomly assigned to two experimental and control groups consist of 24 people. The experimental group trained, 90 minutes sessions weekly for 2.5 months (10 sessions) and control group received no intervention. Prior to and after Training, all participant completed demographic information questionnaire, Children completed perceived self- efficacy questionnaire too and their BMI were measured. Findings: Data analysis with Ancova and Mancova showed that Parenting education improves the perceived self-efficacy scores in the experimental group compared with the control group (P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Combined parenting
  • perceived self- Efficacy & Overweight child
- بهادری خسروشاهی، ج و هاشمی نصرت‌آباد، ت (1391). «رابطه اضطراب اجتماعی، خوش‌بینی و خود کارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان». مجله علوم پزشکی ارومیه، 23 (2)، 122-115.
- توکلی زاده، ج.؛ ابراهیمی قوام آبادی، ص.؛ فرخی، ن.ع و گلزاری، م (1390). «بررسی اثربخشی آموزشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر سلامت روانی دانش آموزان پسر سال دوم راهنمایی شهر مشهد». مجله اصول بهداشت روانی، 13(3)، 259-250. - حسین چاری، س (1386). «مقایسه گروهی خودکارآمدی ادراک شده در تعامل اجتماعی با همسالان در بین گروهی از دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمایی». مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا، 3(4)، 103-87.
- طهماسیان، ک و فتی، ل (1385). «نقش تحصیلات والدین در خود اثرمندی دختران و پسران نوجوان». فصلنامه خانواده پژوهی، شماره 8.
- ملک­زاده، ل.؛ حیدری، م.؛ پاک‌دامن، ش و طهماسیان، ک (1393). «رابطه تعاملی ابعاد فرزندپروری ادراک شده و خودکارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی در نوجوانان». فصلنامه خانواده پژوهی، شماره 37، 113-126.
- Annesi, J. J. & Vaughn, L. L. (2011). “Relationship of exercise volume with change in depression and its association with self-efficacy to control emotional eating in severely obese women”. Advances in preventive medicine.
- Anzman, S. L.; Rollins, B. Y. & Birch, L. L. (2010). “Parental influence on children's early eating environments and obesity risk: implications for prevention”. International Journal of Obesity, 34(7), 1116-
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press.
- Bandura, A. (2004). Health promotion by social cognitive means. Health education & behavior, 31 (2), 143-164.
- Bastianello, J., Epkey, M. & McMullin, K. (2012). “The Nature of Social Support: Self-Efficacy in Overweight and Obese Adolescents”. Mental Health, 1.
- Beirami, M. (2008). “Assessment effectiveness of education of emotional intelligent on selfassertiveness, students self-efficacy and mental health”. Journal of Tabriz University, 11(3), 19-36.
- Berman, E. S. (2006). “The relationship between eating self-efficacy and eating disorder symptoms in a non-clinical sample”. Eating behaviors, 7 (1), 79-90.
- Biro, F. M. & Wien, M. (2010). “Childhood obesity and adult morbidities”. The American journal of clinical nutrition, 91(5), 1499S-1505S.
- Buckner, J. D. & Schmidt, N. B. (2009). “A randomized pilot study of motivation enhancement therapy to increase utilization of cognitive–behavioral therapy for social anxiety”. Behaviour research and therapy, 47 (8), 710-715.
- Burke, L. E., Steenkiste, A., Music, E., & Styn, M. A. (2008). “A descriptive study of past experiences with weight-loss treatment”. Journal of the American Dietetic Association, 108 (4), 640-647.
- Chan, T. W., & Koo, A. (2011). “Parenting style and youth outcomes in the UK”. European Sociological Review, 27(3), 385-399.
- Davison, K. K. & Birch, L. L. (2001). “Childhood overweight: a contextual model and recommendations for future research”. Obesity reviews, 2(3), 159-171.1124.
- Desir, S. (2015). Acculturation Factors Associated with the Prevalence of Obesity in Immigrant Children and Adolescents (Doctoral dissertation, University of Central Florida Orlando, Florida).
- Hoy, M. K., Lubin, M. P., Grosvenor, M. B., Winters, B. L., Liu, W. & Wong, W. K. (2005).” Development and Use of a Motivational Action Plan for Dietary Behavior Change Using a Patient‐ centered Counseling Approach”. Topics in Clinical Nutrition, 20 (2), 118-126.
- Mohammadpour-Ahranjani, B., Pallan, M. J., Rashidi, A. & Adab, P. (2014). “Contributors to childhood obesity in Iran: the views of parents and school staff”. Public health, 128(1), 83-90.
- Nebbitt, V. (2009). “Self-efficacy in African American adolescent males living in urban public housing”. Journal of Black Psychology. 53(3), 295 316.
- Oyserman, D., Bybee, D. & Mowbray, C. (2002). “Influences of maternal mental illness on psychological outcomes for adolescent children”. Journal of Adolescence, 25 (6), 587-602.
- Patterson, G. R., DeBaryshe, B. D. & Ramsey, E. (1989). “A developmental perspective on antisocial behavior”. American Psychological Association. 44 (2), 329.
- Paxton, A., Baxter, S. D., Fleming, P. & Ammerman, A. (2011). “Validation of the school lunch recall questionnaire to capture school lunch intake of third-to fifth-grade students”. Journal of the American Dietetic Association, 111(3), 419-424.
- Penelo, E., Viladrich, C. & Domenech, J. (2010). Percieved parental rearing style i n childhood: internlal structure and concurrent validity on the Egan Minnen Betraffande Uppfostranchild version in clinical settings. Comprehensive Psychiatry. 51, 434 – 442.
- Riggio, H. R., Valenzuela, A. M., & Weiser, D. A. (2010). Household responsibilities in the family of origin: Relations with self-efficacy in young adulthood. Personality and Individual Differences, 48 (5), 568-573.
- Shin, H., Shin, J., Liu, P. Y., Dutton, G. R., Abood, D. A., & Ilich, J. Z. (2011). Self-efficacy improves weight loss in overweight/obese postmenopausal women during a 6-month weight loss intervention. Nutrition Research, 31 (11), 822-828.
- Smith, G. J. (2007). Parenting Effects on Self-Efficacy and Self-Esteem in Late Adolescence and How Those Factors Impact Adjustment to College.Online Submission, Paper presented at the annual meeting of tefastern psychological association.
- Stifter, C. A., & Bono, M. A. (1998). The effect of infant colic on maternal self‐perceptions and mother‐infant attachment. Child: care, health and development, 24 (5), 339-351.
- Taheri, F., Kazemi, T., & Sadeghi, H. (2015). Prevalence of Overweight and Obesity among Primary School Children in Iran from 2001-2013: A Systematic.
- Taheri, F., Kazemi, T., Chahkandi, T., Namakin, K., Zardast, M., & Bijari, B. (2013). Prevalence of overweight, obesity and central obesity among elementary school children in Birjand, East of Iran, 2012. Journal of research in health sciences, 13(2), 157-161.
- Teti, D. M., & Gelfand, D. M. (1991). Behavioral competence among mothers of infants in the first year: the mediational role of maternal self‐efficacy. Child development, 62 (5), 918-929.
- Thompson, A., Hollis, C., & Richards, D. (2003). Authoritarian parenting attitudes as a risk for conduct problems. European Child & Adolescent Psychiatry, 12(2), 84-91.
- Toray, T., & Cooley, E. (1997). Weight fluctuation, bulimic symptoms, and self-efficacy for control of eating. The Journal of psychology, 131 (4), 383-392.
- Tucker, S., Gross, D., Fogg, L., Delaney, K., & Lapporte, R. (1998). The long‐term efficacy of a behavioral parent training intervention for families with 2‐year‐olds. Research in Nursing & Health, 21 (3), 199-210.
- Wamsteker, E. W., Geenen, R., Iestra, J., Larsen, J. K., Zelissen, P. M., & van Staveren, W. A. (2005). Obesity-related beliefs predict weight loss after an 8-week low-calorie diet. Journal of the American Dietetic Association, 105 (3), 441-444.
- Windell, J. (2014). Six Steps to an Emotionally Intelligent Teenager: Teaching Social Skills to Your Teen. Wiley.
- Wozney, N. C. (2012). Childhood Obesity and the Relationship to Well-Child Visits. University of Wisconsin Milwaukee. 1, 19.