با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه پیام نور

2 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش گروهی حل مسئله شناختی ـ اجتماعی بر خودکنترلی و اضطراب دختران پیش‌دبستانی بود. روش: طرح پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری را دانش‌آموزان پیش‌دبستانی منطقه 12 شهرداری شهر تهران تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از دختران مقطع پیش‌دبستانی بودند که به‌صورت در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آموزش گروهی حل مسئله شناختی ـ اجتماعی و کنترل قرار گرفتند. همه آزمودنی‌ها پرسش‌نامه‌های اضطراب (اسپنس، 1999) و خودکنترلی (هومفری، 1982) را در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آزمودنی‌های گروه آموزش گروهی حل مسئله شناختی ـ اجتماعی در مقایسه با گروه کنترل کاهش معناداری در اضطراب و افزایش معناداری را در خودکنترلی نشان دادند (001/0 = p ). این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، می‌توان استفاده از این آموزش را به متخصصان سلامت روان و مشاوران مدرسه توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Group Cognitive-Social Problem Solving on Self-Control and Anxiety in Girl Preschool Children

نویسندگان [English]

  • Leyla Ahvan 1
  • Parvin Mirzaei 2

1 Payame Noor University, South Tehran Branch

2 PNU, South Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: The aim of study was to determine the effectiveness of Group Cognitive-Social Problem Solving on self-control and anxiety in preschool girls. Method: the current reserch design was a quasi-experimental with pretest, posttest and follow up. The study population consisted of all preschool students in district 12 of Tehran. The research sample included 30 preschool girls, who were selected with available sampling method, and assigned into 2 groups including cognitive-social problem solving and control. Groups All subjects completed the anxiety (Spence, 1999) and the self control (Humphrey, 1982) questionnaires in pretest, posttest and follow up. For analyzing of gathered data, the analysis of covariance was used. Result: The results showed that cognitive-social problem solving group had a significant reduction in anxiety and increase in the self-control compared to control droup (P = 0/001). These results were maintained at the follow-up stage. Conclusion: According to the results, the use of this training can be suggested to mental health professionals and school counselors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive-social problem solving
  • self-control
  • anxiety
  • preschool girls
- ابوالقاسمی، ع؛ دادفر، ص؛ نبی دوست، ع.ر. (1395). «اثربخشی آموزش حل مسئله اجتماعی بر خودکنترلی، خودکارآمدی و تکانشوری در دانش‌آموزان دارای استعداد اعتیاد». فصلنامه علمی پژوهشی اعتیاد پژوهی، 10(39)، 44-31.
- ابوطالبی احمدی، ت. (1393). «اثربخشی آموزش روش‌های حل مسئله در بهبود استرس، اضطراب و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان تربیت‌معلم شهر تهران». فصلنامه تعلیم‌وتربیت، 30(117)، 134-115.
- بخشایش، ع.ر؛ دهقان زردینی، ر. (1392). «اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرت ﺣﻞ‌ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری داﻧﺶآﻣﻮزان». مجلۀ علوم رفتاری، 7(4)، 354-347. - بیانی، ع.ا؛ رنجبر، م؛ بیانی، ع. (1391). «بررسی رابطه بین توانایی حل مسئله اجتماعی با افسردگی و هراس اجتماعی در دانشجویان». مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 22(94)، 98-91.
- دواس، دی.ای.د. (1394). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.
- رنجدوست، ح؛ عیوضی، م. (1392). «رابطه تفکر خلاق و حل‌مسأله با اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی». مجله روان‌شناسی‌ تربیتی، 10(2)، 48-22.
- زرگر، م؛ کاکاوند، ع.ر؛ جلالی، م.ر؛ صلواتی، م. «مقایسه طرحواره‌های ناسازگار اولیه و رفتارهای مقابله‌ای اجتناب در مردان وابسته به مواد شبه‌افیونی و افراد بهنجار». روانشناسی کاربردی، 5(1)، 84-69.
- طلایی‌نژاد، ن؛ قنبری، س؛ مظاهری، م.ع؛ عسگری، ع. (1395). «ویژگی‌های مقدماتی مقیاس سنجش اضطراب جدایی (فرم والدین)». روانشناسی تحولی، 47، 235-225.
- ساروخانی، ب. (1393). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
 
38
- سلیمانی، ا؛ حشمتی، ر؛ عباداله‌زاده، آ. (1397). «اثربخشی گروهی حل مسئله شناختی اجتماعی بر میزان تکانشوری و خودکنترلی دانش‌آموزان زورگو». پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 26(5)، 136-111.
- شکوهی یکتا، م؛ زمانی، ن؛ پورکریمی، ج. (1393). «اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بین فردی بر افزایش مهارت‌های اجتماعی و کاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان دیرآموز پایه اول دبستان». مطالعات روان‌شناختی، 10(4)، 31-7.
- شیرانی فرادنبه، ح؛ نشاط دوست، ح.ط؛ منشئی، غ.ر. (1392). «اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بر کاهش استرس دانش‌آموزان». کنگره سراسری روان‌شناسی کودک و نوجوان، دانشگاه شهید بهشتی.
- طاهر، م؛ نوروزی، ا؛ تقی‌زاده رمی، ف. (1393). «اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بر اضطراب امتحان دانش‌آموزان». فصلنامه تحول روان‌شناختی کودک، 1(1)، 17-9.
- عرب‌زاده، م؛ کدیور، پ؛ دلاور، ع. (1393). «بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان بر مهارت‌های حل مسئله اجتماعی دانش‌آموزان». فصلنامه شناخت اجتماعی، ۳(6)، 82-71.
- عطا دخت، ا؛ نوروزی، ح؛ غفاری، ع. (1392). «تأثیر آموزش حل مسئله اجتماعی در ارتقای بهزیستی روان‌شناختی و تاب­آوری کودکان دارای اختلال یادگیری». مجله ناتوانی­های یادگیری، 3(2)، 108-92.
- علیوردی‌نیا، آ؛ شارع پور، م؛ مرادی، ف. (1392). «بررسی تأثیر خودکنترلی و پیوند اجتماعی بر نگرش دانشجویان نسبت به مصرف الکل». فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ـ فرهنگی، 1(4)، 97-69.
- علیوردی‌نیا، ا؛ یونسی، ع. (1393). «تأثیر میزان خودکنترلی بر ارتکاب جرم در میان دانشجویان». راهبرد فرهنگ،26، 118-93.
- فرگوسن، ج.ا. و تاکانه، ی. (1393). تحلیل آماری در روان‌شناسی و علوم تربیتی. ترجمه علی دلاور و سیامک نقش‌بندی. تهران: انتشارات ارسباران.
- فیوضات، ا؛ حسینی نثار، م. (1390). نظریه‌های انحرافات اجتماعی. تهران: پژواک.
- محصص، م؛ معتمد لنگرودی، ف. (1395). «ابعاد خودکنترلی در اخلاق شهروندی بر اساس آموزه‌های علوی». فصلنامه اخلاق زیستی، 6(21)، 73-88.
- میرز، ل.اس؛ گامست، گ؛ گارینو، ا.جی. (1396). پژوهش چند متغیری کاربردی (طرح و تفسیر). ترجمه حمیدرضا حسن‌آبادی؛ حسن پاشا شریفی؛ ولی‌الله فرزاد؛ سیمین دخت رضاخانی؛ بلالد ایزانلو و مجتبی حبیبی. تهران: انتشارات رشد.
- Beck, S.R., Williams, C., Cutting, N., Apperly, I.A. & Chappell, J. (2016). “Individual differences in children’s innovative problem-solving are not predicted by divergent thinking or executive functions”. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 371(1690), 1-11. doi:10.1098/rstb.2015.0190
- Botvin, G.J. & Griffin, K.W. (2010). Advances in the science and practice of prevention: Targeting individual-level etiologic factors and the challenge of going to scale. Handbook of drug use etiology: Theory, methods, and empirical findings, 631-650.
- Corcoran, K. & Fischer, J. (2013). “Measures for clinical practice and research”. Volume 1: Couples, families, and children (Vol. 1). Oxford University Press.
- Fung, D. & Howe, C. (2012). “Liberal studies in Hong Kong: A new perspective on critical thinking through group work”. Thinking Skills and Creativity, 7(2), 101-111.
- Geldard, K., Geldard, D. & Foo, R.Y. (2019). Counselling adolescents: The proactive approach for young people. SAGE Publications Limited.
- Gulur, P., Fortier, M.A., Mayes, L.C. & Kain, Z.N. (2019). “Perioperative behavioral stress in children. In a Practice of Anesthesia for Infants and Children”. Content Repository Only. pp. 25-34.
- Hesse, F., Care, E., Buder, J., Sassenberg, K. & Griffin, P. (2015). “A framework for teachable collaborative problem solving skills. In Assessment and teaching of 21st century skills”. Springer, Dordrecht. pp. 37-56.
- Kazdin, A.E. (2017). “Parent management training and problem-solving skills training for child and adolescent conduct problems”. Evidence-based psychotherapies for children and adolescents, 142-158.
- Li, D., Zhang, W., Li, X., Zhou, Y., Zhao, L. & Wang, Y. (2016). “Stressful life events and adolescent Internet addiction: The mediating role of psychological needs satisfaction and the moderating role of coping style”. Computers in Human Behavior, 63, 408-415.
- Loksa, D. & Ko, A. J. (2016). “The role of self-regulation in programming problem solving process and success”. In Proceedings of the 2016 ACM conference on international computing education research (pp. 83-91).
- Mash, E.J. & Barkley, R.A. (Eds.). (2014). Child psychopathology. Guilford Publications.
- Nauta, M.H., Scholing, A., Rapee, R. M., Abbott, M., Spence, S.H. & Waters, A. (2004). “A parent-report measure of children’s anxiety: psychometric properties and comparison with child-report in a clinic and normal sample”. Behaviour research and therapy, 42(7), 813-839.
- Nezu, A.M. & D'Zurilla, T.J. (2006). “Problem-solving therapy: A positive approach to clinical intervention”. Springer Publishing Company.
- Segool, N.K., Carlson, J.S., Goforth, A.N., Von Der Embse, N. & Barterian, J.A. (2013). “Heightened test anxiety among young children: Elementary school students ‘anxious responses to high-stakes testing”. Psychology in the Schools, 50(5), 489-499.
- Spence, S.H. (1999). Spence children’s anxiety scale (parent version). Brisbane: University of Queensland.
- Visagie, L., Loxton, H., Stallard, P. & Silverman, W.K. (2017). “Insights into the feelings, thoughts, and behaviors of children with visual impairments: A focus group study prior to adapting a cognitive behavior therapy-based anxiety intervention”. Journal of Visual Impairment & Blindness, 111(3), 231-246.
- Walker, O.L., Degnan, K.A., Fox, N.A. & Henderson, H.A. (2013). “Social problem solving in early childhood: Developmental change and the influence of shyness”. Journal of applied developmental psychology, 34(4), 185-193.
- Whalen, D.J., Sylvester, C.M. & Luby, J.L. (2017). “Depression and anxiety in preschoolers: A review of the past 7 years”. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 26(3), 503-522.
- Yeganeh, Y. & Hossein Khanzadeh, A.A. (2012). “Comparative study of behavioral problems in athletic and non-athletic children”. Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 17, 17-29.