با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد

3 استادیار گروه روان شناسی کودکان با نیاز های خاص، دانشکده روان شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

مقدمه: هدف این پژوهش، بررسی میزان اثربخشی آموزش حل مسئله بر اضطراب امتحان و اضطراب اجتماعی دانش آموزان پسر دبستانی بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر دبیرستانی  شهر نجف آباد در سال تحصیلی 1393-1392 بود که از میان آن‌ها تعداد 30 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارش شدند. هردو گروه در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون، به پرسشنامه اضطراب امتحان ابوالقاسمی و همکاران (1375) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی جرابک (1996) پاسخ دادند. برای گروه آزمایش، هشت جلسه گروهی آموزش حل مسئله به صورت یک‌بار در هفته اجرا شد، اما گروه کنترل، مداخله‌ای دریافت نکردند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمام متغیرهای وابسته در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معناداری داشت. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، آموزش حل مسئله می‌تواند به عنوان یک مداخله مؤثر در جهت کاهش اضطراب امتحان و اضطراب اجتماعی در دانش آموزان دبستانی در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Problem Solving Training on Test Anxiety and Social Anxiety In Primary School Students

نویسندگان [English]

  • hamid kazemi 1
  • Mojdeh Waziri 2
  • Ahmad Abedi 3

1 Assistant professor of psychology, Payam-e Noor University

2 M.A in clinical psychology, Azad University of Najaf Abad

3 Associate professor of exceptional children psychology, Esfahan University

چکیده [English]

Introduction: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of problem solving training on test and social anxiety in elementary school male students. Methods: The statistical population of this study were all the elementary school male students of Najaf Abad city in academic year 2013-2014. Out of the population, 30 students were selected through cluster random sampling and were assigned randomly in one experimental (n=15) and one control (n=15) group. Both groups completed a Test Anxiety Questionnaire (Abolghasemi et al. 1375) and Jerabek's (1996) Social Anxiety Questionnaire in pre-test and post-test stages. Eight weekly sessions of problem solving training was administrated to the experimental group for once a week, but the control group received no intervention.  Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. Findings: The results showed that both of the dependent variables in the experimental group were reduced significantly compared with control group. Conclusion: Based on the results of this study, problem solving training can be considered as an efficient intervention to reduce test and social anxiety in primary school students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem-solving
  • Test Anxiety
  • Social Anxiety
ـ ابوالقاسمی، ع.؛ اسدی مقدم، ع.؛ نجاریان، ب. و شکر کن، ح (1375). «ساخت و اعتبار یابی مقیاسی برای سنجش اضطراب امتحان در دانش آموزان پایه سوم دوره راهنمایی تحصیلی اهواز». مجله علوم تربیتی و  روان­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 3 و 4، 73-61.
ـ اسلمی، ن.؛ خیر، م. و هاشمی، ل (1392). «ارتباط بین کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی با توجه به نقش واسطه‌ای عزت نفس در میان دانش آموزان پایه سوم دبیرستان‌های شهر شیراز». فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 6(23)، 105-121.
ـ ایزدی فرد، ر. و سپاسی آشتیانی، م (1389). «اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری با آموزش حل مسئله در کاهش علائم اضطراب امتحان». مجله علوم رفتاری، 4(1)، 23-27.
ـ بابا شهابی، ر. و کاشانی نیا، ز (1386) «بررسی تأثیر مهارت حل مسئله بر اضطراب اجتماعی نوجوانان فاقد سرپرستی مؤثر مقیم مراکز شبانه روزی تحت پوشش سازمان بهزیستی استان کردستان». مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 12 (1)، 25-18.
ـ جعفری. ف (1383). «عوامل استرس‌زا در نوجوانان 13 ساله مدارس راهنمایی منتخب شهر کرمانشاه در سال». مجله بهبود، 1، 42-35.
ـ حجت خواه س.م.؛ درکه، م.؛ محمدی، ج. و ارژنگ، ح (۱۳۹۰). «اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری با آموزش حل مسئله در کاهش علائم اضطراب امتحان».  اولین همایش ملی علوم شناختی در تعلیم و تربیت، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، http://www.civilica. com/Paper-CCSE01-CCSE01_044.html.
ـ دادستان، پ (1387). روان­شناسی مرضی تحولی: از کودکی تا بزرگسالی. تهران: انتشارات سمت.
ـ کلارک، دی، ام. (1389). حالت‌های اضطرابی. در: ک. هاتون؛ جوان، کرک؛ پل. م. سالکوویس کیس؛  دیوید. م.، کلارک، رفتاردرمانی شناختی. ترجمه حبیب الله قاسم زاده. تهران: انتشارات ارجمند.
ـ مولوی، ح (1386). راهنمای عملی spss 10-13-14  در علوم رفتاری. اصفهان: انتشارات پویش اندیشه.
ـ هاتون، ک و کرک، جوان. (1389). حل مسئله. در: ک. هاتون؛  جوان، کرک؛ پل. م.، سالکوویس کیس؛  دیوید. م.، کلارک. رفتاردرمانی شناختی. ترجمه حبیب الله قاسم زاده. تهران: انتشارات ارجمند.