شناخت اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر توجه پیوسته، حافظه فعال و ادراک دیداری ـ حرکتی در دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه لرستان. خرم‌آباد.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه لرستان. خرم‌آباد.

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه لرستان. خرم‌آباد.

چکیده

مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر توجه پیوسته، حافظه فعال و ادراک دیداری ـ حرکتی در دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی، 30 دانش‌آموز ابتدایی با تشخیص اختلالات یادگیری در مراکز اختلالات یادگیری شهر تبریز در سال 96-95، به روش فراخوانی انتخاب شدند و با روش تصادفی ساده در گروه‌های آزمایش و کنترل (15 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. گروه‌ها آزمون‌های عملکرد پیوسته، N-back و آزمون دیداری ـ حرکتی بندر گشتالت را به‌عنوان پیش‌آزمون پس‌آزمون تکمیل کردند. توان‌بخشی شناختی با استفاده از نرم‌افزار ساند اسمارت طی 20 جلسه 30 الی 45 دقیقه‌ای (3 بار در طول هفته به مدت هفت هفته) در گروه آزمایش اعمال شد و گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم‌افزار SPSS.20 تحلیل شدند. یافته‌ها: تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای توجه پیوسته و ادراک دیداری ـ حرکتی تفاوت معنی‌داری وجود دارد، اما بین میانگین نمرات گروه‌ها در متغیر حافظه فعال در مراحل ارزیابی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. نتیجه‌گیری: استفاده از توان‌بخشی شناختی در بهبود توجه پیوسته و ادراک دیداری ـ حرکتی در دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Training on Continuous Attention, Working Memory and Visual - Motor Perception in Primary School Students with Specific Learning Disability

نویسندگان [English]

  • Amir Azizi 1
  • Fazlollah Mir Drikvand 2
  • Mohammad Ali Sepahvand 3

1 PhD student in psychology, Lorestan University, Khoram Abad.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Lorestan University, Khoram Abad.

3 Assistant Professor, Department of Psychology, Lorestan University, Khoram Abad.

چکیده [English]

Introduction: The aim of this study was to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation on continuous attention, working memory and visual - motor perception in primary school students with specific learning disability. Methods: In this quasi -experimental study, 30 primary school students with a learning disorder diagnosis in Tabriz Learning Center in 2016-2017 were selected through call method and using randomly were replaced into experimental and control groups (n = 15 per group). In all four groups of N-back, continuous performance test and visual perception -motor Bender-Gestalt as pretest and post-test completion. Cognitive rehabilitation was performed in the experimental group using Sund Smart software for 20 sessions of 30-45 minutes (3 times a week for seven weeks) and the control group did not receive any interventions. Data were analyzed using multivariate covariance analysis in SPSS.20 software. Findings: The multivariate covariance analysis showed that there is a significant difference between the mean scores of pre-test and post-test in the experimental and control groups in continuous attention variables and visual - motor perception, but there is no significant difference between the mean scores of the groups in the working memory variable at the evaluation stages. Conclusions: The use of cognitive rehabilitation is recommended in improving continuous attention and visual-motor perception in elementary school students with special learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive rehabilitation
  • Continuous Attention
  • Working memory
  • Visual - motor perception
  • Specific Learning Disorders
مراجع
- اعظمی، س.؛ مقدس، ع. ر.؛ همتی، ف و احمدی، آ (1392). «تأثیر توان‌بخشی شناختی رایانه‌یار و داروی روان‍محرک در توانایی برنامه‍ریزی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش‍فعالی». مجله روانشناسی بالینی، سال سه، شماره 10، 11-22.
- بیرامی، م.؛ نظری، م.ع.؛ هاشمی، ت و موحدی، ی (1395). «اثربخشی درمان توان‌بخشی عصب ـ روان‌شناختی بر عملکرد توجه مستمر در دانش‌آموزان با اختلال ریاضی شهر تبریز». سلامت جامعه، دوره 10، شماره 3، 45-52.
- بیرامی، م.؛ موحدی، ی و احمدی، ا (1396). «تأثیر بازتوانی شناختی بر عملکرد توجه متمرکز ـ پراکنده و حافظه کاری در دانش‍آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی و خواندن». فصلنامه علمی و پژوهشی عصب روانشناسی، دوره دوم، شماره هشتم، 9-28.
- خیر، ز.؛ نجاتی و و فتح‍آبادی، ج (1393). «تأثیر استرس القایی بر میزان خطای حافظه فعال دیداری نسبت به محرک‌های هیجانی ـ غیرهیجانی». دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال 15، شماره 4، 88-101. - رادفر، ف.؛ نجاتی، و و فتح‍آبادی، ج (1395). «تأثیر توان‌بخشی شناختی بر حافظه کاری و روانی کلامی دانش‍آموزان نارساخوان یک مطالعه تک موردی». اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، دوره 10، شماره 40، 17-26.
- طهماسبی، ط.؛ نجاتی و.؛ قاسمی، م و طباطبایی، س.م (1393). «تأثیر برنامه توان‌بخشی عملکردهای بینایی پایه بر توانایی خواندن کودکان نارساخوان». طب توان‌بخشی، دوره سوم، شماره 1، 46-56.
- نجاتی، وحید. (1395). «ساخت و هنجاریابی آزمون ثبت توجه در کودکان». تحقیقات علوم رفتاری، دوره 13، شماره 4، 519-24.
- نریمانی، م و سلیمانی، ا (1392). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (حافظه کاری و توجه) و پیشرفت تحصیلی دانش‍آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی». ناتوانی‌های یادگیری، دوره 2، شماره 3، 91-115.
- نظری، م.ع.؛ دادخواه، ا و هاشمی، ت (1395). «اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر خطاهای املاء دانش آموزان با نارسا نویسی». پژوهش در علوم توان‌بخشی، دوره 11، شماره 1، 32-41.
- نظری، م.ع.؛ سیاحی، ح و افروز، غ.ر. (1392). «مقایسه ادراک دیداری ـ حرکتی کودکان دارای اختلال یادگیری و عادی در آزمون بندر گشتالت». ناتوانی‌های یادگیری، دوره 2، شماره 3، 116-135.
- هادیان‍فرد، ح.؛ نجاریان، ب.؛ شکرکن، ح و مهرابی‍زاده هنرمند، م (1379). «تهیه و ساخت فرم فارسی آزمون عملکرد پیوسته». روانشناسی، دوره 4، شماره 4، 388-404.
- Albaret, J.M. & Chaix, Y. (2012). “Neurobiological bases and neurophysiological correlates of developmental coordination disorders”. NeurophysiolClin; 42, 11-7. 
-America Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statisical Manual of Mental Disorder (Fifth Edition) DSM-5. 
- Azizi, A.; Mir Drikvand, F. & Sepahvani, M.A. (2017). “Comparison of cognitive rehabilitation, neurofeedback and cognitive - behavioral play therapy on working memory in primary school students with specific learning disability”. 6th the Basic and Clinical Neuroscience Congress. Tehran: Iran University of Medical Sciences.
- Baddeley, A.D. (2007). Working Memory, Thought, and Action. Oxford: Oxford University Press. 
- Balouti, A.; Bayat, M.R. & Alimoradi, M. (2012). “Relationship between visual perception and reading disability in primary students (first, second, third grade) of Ahwaz city”. Intrnational Research Journal of Applied and Basic Sciences; 3(10):2091-2096. 
- Bender, W. (2001). Learning disabilities: Charactristics, identification and teaching strategies (2nd Ed). Boston: Allyn & Bacon. - Brandenburg, J.; Klesczewski, J.; Fischbach, A.; Schuchardt, K.; Büttner, G. & Hasselhorn, M. (2015). “Working memory in children with learning disabilities in reading versus spelling: searching for overlapping and specific cognitive factors”. J Learn Disabil, 48(6):622-34.
- Chen, Y.N.; Mitra, S. & Schlaghecken, F. (2008). “Subprocesses of working memory in the N-back task: an investigation using ERPs”. Clinical Neurophysiology; 119 (5): 1546-1559.
- Churchill, J.D.; Galvez, R.; Colcombe, S.; Swain, R.A.; Kramer, A. & Greenough, W.T. (2002). “Exercise, experience and the aging brain”. Neurobiology of Aging; 23(5):941–955.
- Facoetti, A. & Molteni, M. (2000). “Is attentional focusing an inhibitory process at distractor location”? Cognitive Brain Research, 10, 185–188. 
- Facoetti, A.; Trussardi, A. N.; Ruffino, M.; Lorusso, M. L.; Cattaneo, C.; Molteni, M. & Zorzi, M. (2010). “Multisensory spatial attention defi- cits are predictive of phonological decoding skills in developmental dyslexia”. Journal of Cognitive Neuroscience, 22, 1011-1025. 
- Groth-Marnat, G. & Wright, J. (2016). Handbook of Psychological Assessment (6th Edition). Wiley and Sons: New Jersey.
- Kirchner, W.K. (1958). “Age differences in short-term retention of rapidly changing information”. Journal of Experimental Psychology; 55 (4): 352–358. 
- Klingberg, T. (2010). “Training and plasticity of working memory”. Trends in Cognitive Science; 14, 317–324. 
- Landerl, K.; Bevan, A. & Butterworth, B. (2004). “Developmental dyscalculia and basic numerical capacities: A study of 8–9-year-old students”. Cognition, 93, 99–125.
- Maehler, C. & Schuchardt, K. (2016). “Working memory in children with specific learning disorders and/or attention deficits”. Learning and Individual Differences, 49, 341-347. 
- Marzocchi, G.M.; Ornaghi, S. & Barboglio, S. (2009). “What are the causes of the attention deficits observed in children with dyslexia”? Child Neuropsychol, 15(6), 567–81. 
- Owen, A.M.; Hampshire, A. & Grahn, J.A. (2010). “Putting brain training to the test nature”. Europe PMC Funders Group; 10, 465 (7299):775-778.
- Passolunghi, M.C. (2006). Working memory and arithmetic learning disability. In T. P. Alloway, & S. E. Gathercole (Eds.), Working memory and neurodevelopmental disorders (pp. 113-138). Hove, UK: Psychology Press. 
- Piotrowski, C.H. (2016). “Bender-Gestalt Test Usage Worldwide: A Review of 30 Practicebased Studies”. SS J. Proj. Psy. & Ment. Health; 23, 73-81. 
- Raz, S.; Bar-Haim, Y.; Sadeh, A. & Dan O. (2014). “Reliability and Validity of the Online Continuous Performance Test among Young Adults”. Assessment; 21(1): 108-118.
Rosvold, H.E.; Mirsky, A.F.; Sarason, I.; Bransome, E.D. & Beck, L.H. (1956). “A continuous performance test of brain damage”. Journal of Consulting Psychology; 20, 343-350.
- Sterr, A.M. (2004). “Attention performance in young adults with learning disabilities”. Learning and Individual Differences; 14, 125–133. 
- Thorell, L.B.; Lindqvist, S.; Bergman, S.; Bohlin, G. & Klingberg, T. (2008). “Training and transfer effects of executive functions in preschool children”. Developmental Science; 11(6): 969-976. 
- Valera, E.M.; Faraone, S.V.; Biederman, J.; Poldrack, R.A. & Seidman, L.J. (2005). “Functional neuroanatomical of working memory in adults with attention deficit/ hyperactivity disorder”. Biol Psychiatry; 57, 439–447. 
- Van Leeuwen, M.; Van den Berg, S.M.; Hoekstra, R.A. & Boomsma, D.I. (2007). “Endophenotypes for intelligence in children and adolescents”. Intelligence; 35, 369-80.
- Weber, M.C. (2009). The IDEA Eligibility Mess. Buffalo Law Review; 57.
شناخت اجتماعی
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11
بهار و تابستان 1396
مرداد 1396
صفحه 135-146
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار