با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 دانشیار ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ تربیتی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻣﺮﮐز

3 دانشیار روان شناسی تربیتی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻣﺮﮐز

4 استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

چکیده

مقدمه: ﭘﮋوﻫﺶ حاضر با هدف بررسی سازگاری تحصیلی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادراک ‌شده با نقش واسطه­ای راهبردهای خودتنظیمی انجام شد. روش: تعداد 300 دانش­ آموز پسر دوره متوسطه دوم شهر تهران در  سال تحصیلی 1396ـ1395  ﺑﺎ روش نمونه­ گیری تصادفی ﺧﻮﺷﻪ­ای ﻣﺮﺣﻠﻪ­ای اﻧﺘﺨﺎب و به پرسشنامه ­های سازگاری دانش‌آموزان سینها و سینگ (1993)، ویژگی­های شخصیتی آیزنگ (1963)، حمایت اجتماعی زیمت (1988) و راهبردهای انگیزشی خودتنظیمی پینتریچ و دی‌گروت (1990) پاسخ دادند. اطلاعات با  بهره­ گیری از معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ­ها: نتایج تحقیق نشان می ­دهد روان ­آزردگی به صورت غیرمستقیم و از طریق راهبردهای خودتنظیمی بر سازگاری تحصیلی تأثیر معنادار دارد، بدین صورت که روان ­آزردگی بیشتر موجب ناسازگاری بیشتر می‌شود. برون­­گرایی به صورت غیرمستقیم و از طریق راهبردهای خودتنظیمی بر سازگاری تحصیلی تأثیر منفی  معنادار دارد، به عبارت دیگر هر­چه میزان برون­گرایی افزایش یابد ناسازگاری نیز کاهش پیدا می­کند. پرخاشگری به صورت غیرمستقیم و از طریق راهبردهای خودتنظیمی بر سازگاری تحصیلی تأثیر مثبت معنادار دارد، یعنی هر چه میزان پرخاشگری افزایش یابد ناسازگاری  نیز بیشتر می‌شود. روان ­آزردگی به صورت مستقیم بر سازگاری تحصیلی تأثیر مثبت معنادار داشت. به بیان دیگر، هر چه میزان روان­ آزردگی افزایش یابد ناسازگاری هم بیشتر می‌شود. در مورد برون­گرایی به صورت مستقیم بر سازگاری تحصیلی تأثیر منفی معنادار بدست آمد. به عبارت دیگر هر چه میزان برون­گرایی افزایش یابد ناسازگاری نیز کمتر می‌شود. پرخاشگری به صورت مستقیم بر سازگاری تحصیلی تأثیر مثبت معنادار داشت، به عبارت دیگر، هر چه میزان پرخاشگری افزایش یابد ناسازگاری هم بیشتر می‌شود. حمایت اجتماعی نیز به صورت مستقیم  بر سازگاری تحصیلی تأثیر منفی و معنادار داشت. نتیجه­ گیری: می­توان مطرح کرد هر چه میزان حمایت اجتماعی افزایش یابد ناسازگاری نیز کمتر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling of Academic Adjustment in Boy Students Based on Causal Relationships of Personality Traits & Perceived Social Support With Mediating Self-Regulated Learning

نویسندگان [English]

  • fatemeh hosseingholi 1
  • shirin kooshki 2
  • valiallah farzad 3
  • Seyed Farhad Eftekharzadeh 4

1 Ph.D student in Educational Psychology, Eslamic Azad University, Tehran Branch

2 Associate Professor, Educational Psychology, Islamic Azad University, Tehran Branch

3 Associate Professor of Psychology, Islamic Azad University, Tehran Branch

4 Assistant Professor of Educational Management Group, Eslamic Azad University, Tehran Branch

چکیده [English]

Introduction: The present study aimed to investigate academic adjustment based on personality traits and percieved social support with mediating self-regulated learning strategies. Method: 300 male second grade students of a high school in Tehran during 1395-1396 were selected based on randomized stage cluster sampling and answered to Sinha and Singh (1993) academic adjustment, Eysenck (1963) personality traits, Zimth (1988) social support, Pintrich and De Groot(1990) motivational strategies questionnaires. The collected data were analysed by Lisrel software structural equation statistical methods. Result: The result showed that meaningful and positive effect rather leads to more inadjustment. Extroversion (indirectly and with self regulated learning strategies) had a meaningful and positive effect on academic adjustment, that is, by increasing extroversion academic adjustment decreases. Aggression, indirectly and and througout self-regulated learning strategies had a positive and meaningful effect on academic adjustment, that is to say, as aggression  increases so does unadjustment. Neuroticism indirectly had a negative and meaningful effect on academic adjustment, in other words, as neuroticism increases so does unadjustment. Extroversion directly had a negative and meaningful effect on academic adjustment, meaning when extroversion increases unadjustment decreases. Aggression directly had a positive and meaningful effect on academic adjustment, meaning as aggression increases so does unadjustment. Conclusion:Social support on the other hand, directly had a negatove and meaningful effect on academic adjustment, in other words, with increasing social support unadjustment decreases as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic adjustment
  • personality traits
  • Perceived Social Support
  • self-regulated learning and students
- پارسا، ن.؛ احمدپناه، م.؛ پارسا قلعه ایها، ع (1393). «بررسی ارتباط روابط عاطفی والدین و فرزندان با سازگاری تحصیلی دانشجویان سال اول دانشگاه علوم پزشکی همدان». مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 83-90.
- پورنیکدست، س.؛ تقی زاده، م. ا.؛ علی اکبری دهکردی، م.؛ امیدیان، م. و میکائیلی حور، ف (1393). «مقایسه نوجوانان با نگرش مذهبی بالا و پایین از لحاظ سازگاری تحصیلی، عاطفی و اجتماعی و گرایش به اعتیاد».  فصلنامه اعتیاد پژوهی، شماره 32، صص 75-86.
- تمنایی‌فر، م. ر. و لیث، ح (1394). «رابطه هوش هیجانی، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی با سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی». فصلنامه پژوهش‌های نوین روان­شناختی، شماره 39، ص 25.
- جعفری، س.؛ امان اله نژاد، م. و طالبی، ر. ا (1393). «تأثیر آموزش کنترل خشم بر پرخاشگری دختران تکواندوکار نوجوان مبتدی»، مجله مطالعات روان­شناسی ورزشی، دوره 3، شماره 8، صفحه 88-77.
- چاری، ح. و سامانی، ف (1392). «بررسی نقش واسطه­ای تنظیم شناختی هیجان در رابطه میان والدگری و سازگاری تحصیلی در دانشجویان». روش­ها و مدل­های روان­شناختی. 83-98.
- حاجی شمسایی، م.؛ کارشکی، ح. و امین یزدی، س. ا (1392). «نقش خودتنظیمی در سازگاری تحصیلی دانش­آموزان دختر و پسر». فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، شماره 21، ص 1.
- درتاج، ف.؛ مصایبی، ا. ا. و اسدزاده، ح (1388). «تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش­آموزان پسر 15 ـ 12 ساله». روانشناسی کاربردی، شماره 4، 72 -62.
- سپهریان آذر، ف. و فتاحی، ا (1393). «اثربخشی آموزش تیپ‌های شخصیت انیه گرم بر سازگاری تحصیلی دانشجویان». دو فصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت، شماره 10، صص 29-40.
- سلیمی، ع.،؛ جوکار، ب. و نیک‌پور، ر (1388). «ارتباطات اینترنتی در زندگی: بررسی نقش ادراک حمایت اجتماعی و احساس تنهایی در استفاده از اینترنت». مطالعات روان‌شناختی، 5(3): 81-102. 
- عزیزی نژاد، ب (1395). «نقش حمایت اجتماعی مدارس بر سازگاری تحصیلی: اثر میانجی رضایت از مدرسه، امیدواری و خودکارآمدی دانش‌آموزان». نشریه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، سال چهارم، شماره 13، صص 57-68.
- فتحی آشتیانی، ع (1390). آزمونهای روان‌شناختی ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
- قربانیان، ا.؛ محمدلو، ه.؛ خانبانی، م. و یوسفی کیا، م (1395). «پیش‌بینی سازگاری اجتماعی و مقبولیت اجتماعی براساس سبک‌های دلبستگی در دانش‌آموزان دختر 12ـ10 ساله دوره ابتدایی شهر تهران». دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال هفدهم، شماره 1 (پیاپی 63)، صص 99-106.
- کارشکی، ح. و خرازی، ع. ن (1388). «بررسی رابطه مؤلفه­های ادراک والدین با راهبردهای یادگیری خودتنظیمی». تازه­های علوم شناختی. 29-55.
- کشاورز، م.؛ جعفری، ا.؛ سلحشور، م. و وزیری، س. ع (1392). «رابطه سبک­های شناختی و ویژگی‌های شخصیتی با پیشرفت تحصیلی (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی تهران). فصلنامه علمی دانشکده علوم پزشکی تربت حیدریه، دوره اول، شماره1،  صص 11-19.
- کرلینجر و پدهازر (1391). رگرسیون چند متغیری در پژوهش رفتاری، ترجمه حسن سرایی. تهران: انتشارات سمت. 
- لارسن، ر. جی. و باس، د. ام (2009). روانشناسی شخصیت: حوزه­های دانش درباره ماهیت انسان (چاپ چهارم)، ترجمه فرهاد جمهری، بهمن نجاریان، هامایاک آوادیس یانس، محسن دهقانی، فرید براتی سده، داوود عرب، محبوبه خواجه رسولی (1395). تهران: انتشارات رشد.
- مرادی، ن.؛ حاجی یخچالی، ع. ر. و مروتی، ذ. ا (1394). «رابطه علی مدیریت زمان و حمایت اجتماعی ادراک­شده با بهزیستی روان­شناختی و عملکرد تحصیلی با میانجی­گری تنیدگی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز». مجله دستاوردهای روان­شناختی، سال بیست و دوم، شماره 1، صص 209-226.
- Abdullah, M. C.; Kong, L. L. & Talib, A. R. (2014). "Perceived social support as predictor of university adjustment, and academic achievement amongst first year undergraduates in a Malaysian public university".  Malaysian Journal of Learning and Instruction11, 59-73.
- Akomolafe, M. J. (2013). "Personality characteristics as predictors of academic
performance of secondary school students". Mediterranean Journal of Social Sciences4(2), 657.
- Al-Naggar, R. A.; Osman, M. T.; Ismail, Z.; Bobryshev, Y. V.; Ali, M. S. & Menendez-Gonzalez, M. (2015). "Relation between Type of Personality and Academic Performance among Malaysian Health Sciences Students". International Archives of Medicine8.
- Bjork, R. A.; Dunlosky, J. & Kornell, N. (2013). "Self-regulated learning: Beliefs, techniques, and illusions". Annual review of psychology64, 417-444.
- Bowden, S. C.; Saklofske, D. H.; van de Vijver, F. J. R.; Sudarshan, N. J. & Eysenck, S. B. G. (2016). "Cross-cultural measurement invariance of the Eysenck Personality Questionnaire across 33 countries".  Personality and Individual Differences103, 53-60.
- Byrne, B. M. (2013). "Structural equation modeling with LISREL, PRELIS, and SIMPLIS: Basic concepts, applications, and programming". Psychology Press.
- Camara, M.; Bacigalupe, G. & Padilla, P. (2014). "The role of social support in adolescents: are you helping me or stressing me out?". International Journal of Adolescence and Youth, 1-14.
- Cazan, A. M. (2012). "Self regulated learning strategies–predictors of academic adjustment". Procedia-Social and Behavioral Sciences33, 104-108.
- Chang, T. F.; Han, E. J.; Lee, J. S. & Qin, D. B. (2015). "Korean American adolescent ethnic-identity pride and psychological adjustment: Moderating effects of parental support and school environment". Asian American Journal of Psychology6(2), 190. - Csikszentmihalyi, M. & Wong, M. M. H. (2014). Motivation and academic achievement: The effects of personality traits and the quality of experience. In Applications of Flow in Human Development and Education(pp. 437-465). Springer Netherlands.
- Dabbagh, N. & Kitsantas, A. (2012). "Personal Learning Environments, social media, and self-regulated learning: A natural formula for connecting formal and informal learning". The Internet and higher education15(1), 3-8.
- Dupont, S.; Galand, B. & Nils, F. (2015). The impact of different sources of social support on academic performance: Intervening factors and mediated pathways in the case of master's thesis. Revue Européenne de Psychologie Appliquée/European Review of Applied Psychology65(5), 227-237.
- Eccles, J. S.; Fredricks, J. A. & Baay, P. (2015). Self-Regulation in Adolescence: Expectancies, Values, Identities, and Self-Regulation.
Friedlander, L. J.; Reid, G. J.; Shupak, N. & Cribbie, R. (2017). "Social support, self-esteem, and stress as predictors of adjustment to university among first-year undergraduates". Journal of College Student Development48(3), 259-274.
- Glozah, F. N. & Pevalin, D. J. (2014). "Social support, stress, health, and academic success in Ghanaian adolescents: A path analysis".  Journal of adolescence37(4), 451-460.
- Hakimi, S.; Hejazi, E. & Lavasani, M. G. (2011). "The relationships between personality traits and students’ academic achievement". Procedia - Social and Behavioral Sciences29, 836-845.
- Halamandaris, K. F. & Power, K. G. (1999). "Individual differences, social support and coping with the examination stress: A study of the psychosocial and academic adjustment of first year home students". Personality and individual differences, 26(4), 665-685.
- Hanson, J. D. & Jensen, J. (2015). "Importance of social support in preventing alcohol-exposed pregnancies with American Indian communities". Journal of community health, 40(1), 138-146.
- Hazrati-Viari, A.; Rad, A. T. & Torabi, S. S. (2012). "The effect of personality traits on academic performance: The mediating role of academic motivation". Procedia-Social and Behavioral Sciences32, 367-371.
- Ikiz, F. E. & Cakar, F. S. (2010). "Perceived social support and self-esteem in adolescence". Procedia-Social and Behavioral Sciences5, 2338-2342.
- King, K. M.; Lengua, L. J. & Monahan, K. C. (2013). "Individual differences in the development of self-regulation during pre-adolescence: Connections to context and adjustment". Journal of abnormal child psychology, 41(1), 57-69.
- Klimstra, T. (2013). "Adolescent personality development and identity formation".  Child Development Perspectives7(2), 80-84.
- Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
- LaBrie, J. W.; Ehret, P. J.; Hummer, J. F. & Prenovost, K. (2012). "Poor adjustment to college life mediates the relationship between drinking motives and alcohol consequences: A look at college adjustment, drinking motives, and drinking outcomes". Addictive behaviors, 37(4), 379-386.
- McGarigal, K.; Cushman, S. A. & Stafford, S. (2013). Multivariate statistics for wildlife and ecology research. Springer Science & Business Media.
- Nesselroade, J. R. & Cattell, R. B. (Eds.). (2013).  Handbook of multivariate experimental psychology. Springer Science & Business Media.
- Paunonen, S. V. & Ashton, M. C. (2013). "On the prediction of academic performance with personality traits: A replication study". Journal of Research in Personality, 47(6), 778-781.
Perera, H. N. & DiGiacomo, M. (2015). "The role of trait emotional intelligence in academic performance during the university transition: An integrative model of mediation via social support, coping, and adjustment". Personality and Individual Differences, 83, 208-213.
- Peterson, M. S.; Lawman, H. G.; Wilson, D. K.; Fairchild, A. & Van Horn, M. L. (2013). "The association of self-efficacy and parent social support on physical activity in male and female adolescents". Health Psychology, 32(6), 666.
- Pintrich, P. R. & De Groot, E. V. (1990). "Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance". Journal of educational psychology, 82(1), 33.
- Rassart, J.; Luyckx, K.; Goossens, E.; Apers, S.; Klimstra, T. A. & Moons, P. (2013). "Personality traits, quality of life and perceived health in adolescents with congenital heart disease". Psychology & health, 28(3), 319-335.
- Reuland, M. M. & Mikami, A. Y. (2014). "Classroom victimization: consequences for social and academic adjustment in elementary school". Psychology in the Schools, 51(6), 591-607.
- Salaam, B. & Mounts, N. S. (2016). "International note: Maternal warmth, behavioral control, and psychological control: Relations to adjustment of Ghanaian early adolescents". Journal of adolescence49, 99-104.
- Shin, H. & Ryan, A. M. (2014). "Early adolescent friendships and academic adjustment: Examining selection and influence processes with longitudinal social network analysis". Developmental psychology, 50(11), 2462.
- Sinha, A. K. P. & Singh, R. P. (1993). The Adjustment Inventory for school students (AISS). Agra. National Psychological Corporation.
- Song, H. S. & Sung, S. Y. (2015). "The effect of social support on school adjustment and life satisfaction of middle school students: Mediated effect of ego-resilience and self-control". The Korean Journal of Counseling and Psychotherapy, 27(1), 129-157.
- Umaña-Taylor, A. J.; Wong, J. J.; Gonzales, N. A. & Dumka, L. E. (2012). "Ethnic identity and gender as moderators of the association between discrimination and academic adjustment among Mexican-origin adolescents". Journal of adolescence, 35(4), 773-786.
- West, S. G.; Finch, J. F. & Curran, P. J. (1995). Structural equation models with nonnormal variables: problems and remedies. In: Hoyle RH, editor. Structural equation modeling: Concepts, issues and applications. Newbery Park, CA: pp. 56–75
- Wills, T. A. & Ainette, M. G. (2012). 20 Social Networks and Social Support. Handbook of health psychology, 465.
- Yoo, H. C.; Miller, M. J. & Yip, P. (2015). "Validation of the internalization of the Model Minority Myth Measure (IM-4) and its link to academic performance and psychological adjustment among Asian American adolescents". Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 21(2), 237.
- Young, T. J.; Sercombe, P. G.; Sachdev, I.; Naeb, R. & Schartner, A. (2013). "Success factors for international postgraduate students' adjustment: exploring the roles of intercultural competence, language proficiency, social contact and social support".  European Journal of Higher Education3(2), 151-171.
- Zee, M. & Koomen, H. M. (2016). "Teacher Self-Efficacy and Its Effects on Classroom Processes, Student Academic Adjustment, and Teacher Well-Being A Synthesis of 40 Years of Research". Review of Educational Research, 0034654315626801.
- Zee, M.; Koomen, H. M. & Van der Veen, I. (2013). "Student–teacher relationship quality and academic adjustment in upper elementary school: The role of student personality". Journal of School psychology51(4), 517-533.
- Zimmerman, B. J. & Schunk, D. H. (Eds.). (2012). Self-regulated learning and academic achievement: Theory, research, and practice. Springer Science & Business Media.
- Zimet, G. D.; Dahlem, N. W.; Zimet, S. G. & Farley, G. K. (1988). "The multidimensional scale of perceived social support". Journal of Personality Assessment, 52(1), 30-41.
- Zuffianò, A.; Alessandri, G.; Gerbino, M.; Kanacri, B. P. L.; Di Giunta, L.; Milioni, M. & Caprara, G. V. (2013). "Academic achievement: The unique contribution of self-efficacy beliefs in self-regulated learning beyond intelligence, personality traits, and self-esteem". Learning and Individual Differences, 23, 158-162.