شناخت اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اثربخشی مداخلات آموزشی شناختی، رایانه ای حافظه فعال بر توجه، کنترل پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

3 استاد روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

4 استادیار روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

5 دانشیار روان شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله آموزشی شناختی رایانه ­محور حافظه فعال بر توجه و بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش ­آزمون ـ پس­ آزمون پیگیری است. تعداد 27 نفر دانش ­آموز 8 تا 12 ساله دچار اختلال یادگیری خاص به شکل تصادفی در دسترس از مراکز اختلالات یادگیری خاص شهرستان­های تهران (شهریار و رباط کریم)انتخاب گردیدند. این 27 نفر در سه گروه بر اساس مؤلفه ­های حلقه واج شناختی و لوح دیداری فضایی آزمون حافبک و فرم ارزیابی اختلال یادگیری خاص (LDES) همتا و گروه­بندی شدند. سپس با استفاده از آزمون IVA و مؤلفه مجری مرکزی آزمون حاف­بک پیش ­آزمون به ­عمل آمد. پس از 18 جلسه 50 دقیقه­ ای مداخله شناختی رایانه ­ای بر روی 27 نفر، مجدداً پس­ آزمون انجام شد و پس از گذشت سه ماه آزمون پیگیری انجام گردید. برای تحلیل داده ­ها از آماره ­های توصیفی و تحلیل واریانس اندازه­ های مکرر استفاده شد. یافته­ ها:نتایج نشان داد که بین سه گروه در پیش ­آزمون و پس­ آزمون و آزمون پیگیری در حوزه ­های توجه، بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی تفاوت معنادار ایجاد شده است. نتیجه ­گیری: بنابراین مداخله آموزشی شناختی رایانه ­محور باعث افزایش توجه، بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال در کودکان دارای اختلال یادگیری خاص شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Computer-based Cognitive Training on WorkingMemory on Attention, Response Control, and Central Executive of Working Memory of Children with Specific Learning Disabilities

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali khaksar boldaji 1
  • Mohammad Hossein Abdollahi 2
  • Parvin Kadivar 3
  • Hamid Reza Hasan Abadi 4
  • Aliakbar Arjomandnia 5

1 Ph.D student in Educational Psychology, Kharazmi University

2 Associate Professor of Psychology, Kharazmi University

3 Professor of Psychology, Kharazmi University

4 Asistant Professor of Psychology, Kharazmi University

5 Associate Professor of Psychology, Tehran University

چکیده [English]

Introduction:The purpose of  present research was the investigation of the effectiveness of computer-based cognitive training on working memory on attention, response control, and central executive working memory of children with specific learning disabilities. Method: The research method was semi- experimental with pre-test post-test fallow-up. A total of 27 students aged 8 to 12 years with a specific learning disorder diagnosis were randomly selected from the centers of special learning disorders in Tehran (Robatkarim).The 27 subjects were peer and clustered into 3 groups based on component, phonological loop and visuospatial sketchpad of the HAFBAK test and the assessment of specific learning disorder (LDES).Then, using the IVA test and the central executive component of the HAFBAK  test, a pretest was performed. After 18 session of 50 minute computer- based cognitive intervention, on 27 subjects post-test was performed. After 3 months, the fallow-up test was performed. For analyzing the data descriptive statistics and repeated measure variance analysis method were used. Results: The finding of this research showed that there was a significant difference between the 3 groups in per-test post-test and fallow-up test in the areas of attention, response control and central executive component. Conclusion:Therefore, computer-based cognitive training intervention increased the attention, response control and  the central executive component of working memory in children with specific learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Working memory
  • Attention
  • Response control
  • Central executive
  • Specific learning disabilities
  • Computer-based cognitive training of working memory
مراجع
 - احمدی، ا.؛ ارجمندنیا، ع. ا.؛ عزیزی، م. پ. و مطیعی، س (1396). «اثربخشی برنامه آموزش کارکردهای اجرایی رایانه ­محور بر ویژگی­ های شناختی و پیشرفت ریاضی کودکان دارای نارسایی توجه/بیش­فعالی». نشریه پرستاری کودکان، 4(1): 48-56.
- ارجمندنیا، ع. ا (1395). حافظه فعال از سنجش تا درمان در محیط­های بالینی و آموزشی. تهران: انتشارات رشد فرهنگ.
- بهراد، ب (1384). «فراتحلیل شیوع ناتوانی­های یادگیری در دانش‌آموزان ابتدایی ایران». پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، ۵(۴). 436-417.
- افروز، غ. ع.؛ قاسم زاده، س.؛ تازیکی، ط.؛ مهاجرانی، م. و دالوند، م (1393). «اثربخشی مداخلات حسی ـ حرکتی بر افزایش دامنه توجه دانش­ آموزان با ناتوانی­های یادگیری». مجله ناتوانی های یادگیری، 4(1)، 37-23.
- بوستان زر، ر. و رضایی ، س (1396). «طراحی برنامه مداخله ­ای توجه متمرکز و تقسیم شده و بررسی اثر­بخشی آن بر هوشبهر حافظه فعال در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص». مجله ناتوانی های یادگیری،1(7) ،25-7.
- جعفریان نمینی،ف.؛ کرمی نوری،ر. و یوسفی لویه، م (1381). «تأثیر توجه متمرکز و تقسیم شده بر حافظه کلامی و عملی دانش­ آموزان  نارسا­خوان و عادی». تازه ­های علوم شناختی، 4(1)،30-25.
- چوپان زیده، ر.؛ عابدی،  ا. و پیروز زیجردی، م (1394). «بررسی اثربخشی آموزش توجه بر اساس برنامه فلچر بر عملکرد خواندن دانش ­آموزان دختر نارساخوان». مجله ناتوانی­ های یادگیری،(4)،48-36.
- حسن زاده، س. و احمدی، ا (1394). «فراتحلیلی بر اثربخشی در حوزه حافظه فعال». فصلنامه پژوهش­های کاربردی در علوم روان­شناختی. 6(1)،46-25.
- زارع، ح. و امینی، ف (1395). «اثربخشی نرم ­افزار آموزشی حافظه فعال بر کارکردهای توجه دانش­ آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی». مجله ناتوانی ­های یادگیری، 6(1)، 79-60.
- قمری گیوی،ح.؛ نریمانی، م. و محمودی، ه (1392). «اثربخشی نرم­ افزار پیشبرد شناختی بر کارکردهای اجرایی، بازداری پاسخ وحافظه فعال کورکان دچار نارسا­خوانی و نقص توجه و بیش ­فعالی». مجله ناتوانی­ های یادگیری ،3(1)،90-79.
- عابدی، ا.؛ پیروز زیجردی، م. و یارمحمدیان، ا (1391). «اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش ­آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی». مجله ناتوانی­ های یادگیری، 12(1)، 106-92.
- کریمی، س. و عسگری، س (1392). «اثر­بخشی آموزش راهبرد­های حافظه فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانش ­آموزان نارسا­خوان». مجله ناتوانی ­های یادگیری، 3(1)، 90-79.
- مسیبی، ن. و میرمهدی، س. ر (1396). «اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه­ ای (CRT) بر بهبود حافظه­ فعال و کاهش کاستی توجه مستمر در کودکان با کاستی توجه/بیش ­فعالی (ADHD)». فصلنامه علمی ـ پژوهشی روش­ ها و مدل ­های روان­شناختی، 8(3): 105-124.
- معظمی، د (1389). مقدمات نوروسایکولوژی. تهران: انتشارات سمت. - مفتخری حاجی میرزایی، ش.؛ اسدزاده، ح. و کریمی، ی (1390). اثر آموزش راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی) بر عمکرد حافظه فعال دانش ­آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران. روان­شناسی و علوم تربیتی. 6(18):127-103.
- American Psychiatric Association. (2013). diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5th end: DSM-V. Washington, DC: Arlington, VA.

- Andersson, U. & Lyxell, B. (2007). Working memory deficit in children with mathematical difficulties: A general or specific deficit? Journal of Experimental Child Psychology, 96, 197-228

- Baddeley, A. D. (1986). Working memory Oxford. England: Oxford Uni.
- Baddeley, A. D. & Hitch, G. (1974). "Working memory". Psychology of learning and motivation, 8, 47-89.
- Bangirana, P.; Allebeck, P.; Boivin, M.; John, C.; Page, C.; Ehnvall, A. & Musisi, (2011). "Cognition, behaviour and academic skills after cognitive rehabilitation in Ugandan children surviving severe malaria: a randomised trial". BMC neurology,11(1), 96-104.
- Barbaresi, W. J.; Katusic, S. K.; Colligan, R. C.; Weaver, A. L. & Jacobsen, S. J. (2005). "Math learning disorder: Incidence in a population-based birth cohort, 1976–82, Rochester, Minn".  Ambulatory Pediatrics, 5(5), 281-289.
- Bikic, A.; Leckman, J. F.; Christensen, T. O.; Bilenberg, N. & Dalsgaard, S. (2018). "Attention and executive functions computer training for attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): results from a randomized, controlled trial".  European child & adolescent psychiatry, 1-12.
- Bull, R. & Scerif, G. (2001). "Executive functioning as a predictor of children's mathematics ability: Inhibition, switching & and working memory". Developmental neuropsychology, 19(3), 273-293.
- Chein, J. M. & Morrison, A. B. (2010). "Expanding the mind’s workspace: Training and transfer effects with a complex working memory span task". Psychonomic Bulletin & Review, 17(2), 193-199.
- Dahlin, E.; Nyberg, L.; Bäckman, L. & Neely, A. S. (2008). "Plasticity of executive functioning in young and older adults: immediate training gains, transfer, and long-term maintenance". Psychology and aging, 23(4), 720-30.
- Dongen-Boomsma, M.; Vollebregt, M. A.; Buitelaar, J. K. & Slaats-Willemse, D. (2014). "Working memory training in young children with ADHD: a randomized placebo-controlled trial". Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(8), 886- 896.
- Dowker, A. (2005). Individual differences in arithmetic: Implications for psychology, neuroscience and education. Psychology Press.
- Engle, R. W. (2002). "Working memory capacity as executive attention". Current directions in psychological science, 11(1), 19-3.
- Gathercole, S. E.; Pickering, S. J.; Ambridge, B. & Wearing, H. (2004). "The structure of working memory from 4 to 15 years of age". Developmental Psychology, 40(2), 177−190.
- Gazzaley, A. C. & Nobre, A. (2012). "Top-down modulation bridging selective attention and working memory". Trends in Cognitive Sciences. 16(2). 129–135. - Geary, D. C. (2011). "Cognitive predictors of achievement growth in mathematics: a 5-year longitudinal study". Developmental psychology, 47(6), 1539.
- Holmes, J.; Gathercole, S. E.; Place, M.; Dunning, D. L.; Hilton, K. A. & Elliott, J. G. (2010). "Working memory deficits can be overcome: Impacts of training and medication on working memory in children with ADHD". Applied Cognitive Psychology, 24(6), 827-836.
- Jaeggi, S. M.; Buschkuehl, M.; Jonides, J. & Perrig, W. J. (2008). "Improving fluid intelligence with training on working memory". Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(19), 6829-6833.
- Karbach, J. & Kray, J. (2009). "How useful is executive control training? Age differences in near and far transfer of task-switching training". Developmental science, 12(6), 978-990.
- Kirk, S.; Gallagher, G. J. & Anastasiow Coleman, M. R. (2006). Educating. Exceptional Children, Elementh edition, Houghthon Mifflin Company, Boston, USA.
- Klingberg, T.; Fernell, E.; Olesen, P. J.; Johnson, M.; Gustafsson, P.; Dahlström, K.; Gillberg, C. & Westerberg, H. (2005). "Computerized training of working memory in children with ADHD-A randomized, controlled trial".Child Adolesc. Psychiatry, 44(2):177-186.
- Klingberg, T.; Forssberg, H. & Westerberg, H. (2002). "Training of working memory in children with ADHD". Journal of clinical and experimental neuropsychology, 24(6), 781-791. - Larry, J. S. (2001). "Static balance and developmental coordination disorder". journal of Human Movement Science, 22(4),527-548.
- Li, S. C.; Schmiedek, F.; Huxhold, O.; Röcke, C.; Smith, J.; Lindenberger, U.; Mahncke, H. W.; Connor, B. B.; Appelman, J.; Ahsanuddin,O. N.; Hardy, J. L.; Wood, R. A.; Joyce, N. M.; Boniske, T.; Atkins, S. M. and Merzenich, M. M. (2006). "Memory enhancement in healthy older adults using a brain plasticity-basedmaintenance". Psychology and aging, 23(4), 731-742.
- Loosli, S. V.; Buschkuehl, M.; Perrig, W. J. & Jaeggi, S. M. (2012). "Working  memory training improves reading processes in typically developing children". Child Neuropsychology, 18(1), 62-78.
- Luo, Y.; Wang, J.; Wu, H.; Zhu, D. & Zhang, Y. (2013). "Working-memory training improves developmental dyslexia in Chinese children". Neural Regeneration Research, 8(5):452-460.
- Nebel, K.; Wiese, H.; Stude, P.; Greiff, A.; Diener, H. & Keidel, M. (2005). "On the neural basis of focused and divided attention". Original Research Article. 25(3). 760-776.
- Olesen, P. J.; Westerberg, H. & Klingberg, T. (2003). "Increased prefrontal and parietal activity after training of working memory". Nature neuroscience, 7(1), 75-79.
- Owen, A. M.; Hampshire, A.; Grahn, J. A.; Stenton, R.; Dajani, S.; Burns, A. S. & Ballard, C. G. (2010). "Putting brain training to the test". Nature, 465(7299), 775-778.
- Prins, P. J.; Brink, E. T.; Dovis, S.; Ponsioen, A.; Geurts, H. M.; de Vries, M. & vanderOord, S. (2013). "“Braingame Brian”: Toward an Executive Function Training Program with Game Elements for Children with ADHD and Cognitive Control Problems". GAMES FOR HEALTH: Research, Development, and Clinical Applications, 2(1), 44-49.
- Richter, K. M.; Mödden, C.; Eling, P. & Hildebrandt, H. (2015). "Working memory training and semantic structuring improves remembering future events, not past
Events". Neurorehabilitation and neural repair, 29(1), 33-40.
- Redick, T. S.; Shipstead, Z.; Harrison, T. L.; Hicks, K. L.; Fried, D. E.; Hambrick, D. Z.; Michael J. K. & Engle, R. W. (2013). "No evidence of intelligence improvem
ent after working memory training: A randomized, placebo-controlled study". Journal of Experimental Psychology: General, 142(2), 359-379.
- Schmiedek, F.; Lövdén, M. & Lindenberger, U. (2010). "Hundred days of cognitive training enhance broad cognitive abilities in adulthood: Findings from the COGITO study". Frontiers in aging neuroscience, 2, 27.
- Schwarb, H.; Nail, J. & Schumacher, E. H. (2015). "Working memory training improves visual short-term memory capacity". Psychological research, 1-21.
- Semrud -clikeman, M. 2005. "Neuropsychological Aspects for Evaluating Disabilities". J Learn Disabili, (38), 563-568.
- Schwarb, H.; Nail, J. & Schumacher, E. H. (2015). "Working memory training improves visual short - term memory capacity". Psychological research, 1-21.
- Taroyan, N. A.; Nicolson, R. I. & Fawcett, A. J. (2007). "Behavioral and neurophysiological correlates of dyslexia in the continuous performance task". Clinical Neurophysiology, 118(4), 845-855.
- Vogt, A.; Kappos, L.; Calabrese, P.; Stöcklin, M.; Gschwind, L.; Opwis, K. & Penner, I. K. (2009). "Working memory training in patients with multiple sclerosis–comparison of two differenttraining schedules". Restorative Neurology and Neuroscience, 27(3), 225-235.
- Wass, S. V.; Scerif, G. & Johnson, M. H. (2012). "Training attentional control and working memory–Is younger, better?". Developmental Review, 32(4), 360-387.
شناخت اجتماعی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14
دی 1397
صفحه 173-186
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار