با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، گروه روانشناسی، گرمسار، ایران

چکیده

مقدمه:این پژوهش باهدف تبیین خودشناسی براساس مولفه­ های باورهای معرفت­ شناختی و صفات شخصیت انجام گرفت. روش: طرح تحقیق در این پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه­ های (سراسری، آزاد، علمی-کابردی و غیرانتفاعی) شهرتهران درسال تحصیلی97- 1396بود. بدین منظور، تعداد 400 نفرازدانشجویان، به  شیوه نمونه­ گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودشناسی (قربانی، واتسن و هارگیس، 2003)، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت فرم کوتاه (مک کری و کاستا، 1985) و پرسشنامه باورهای معرفت­ شناسی (شومر، 1993) بود. داده­ ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ ها: بررسی نتایج پژوهش نشان داد که بین خودشناسی با صفات شخصیت (توافق­ پذیری و وظیفه­ شناسی) و باورهای معرفت­ شناختی (توانایی ذاتی و توانایی وقوف بر همه چیز) همبستگی معنادار مستقیم وجود دارد (05/0p <). همچنین متغیرهای صفات شخصیت (توافق ­پذیری و وظیفه­ شناسی) و باورهای معرفت­شناختی (توانایی وقوف بر همه چیز) با ضریب بتاهای 260/0، 156/0 و 150/0 توانستند خودشناسی را تبیین و پیش­بینی نمایند. نتیجه ­گیری:از آنجایی که باورهای معرفت شناختی (توانایی وقوف بر همه چیز) و صفات شخصیت (توافق ­پذیری و وظیفه­ شناسی) می­ توانند خودشناسی را تبیین و پیش ­بینی نمایند، به نظر می­ رسد که می­ توان با ارتقاء چنین ویژگی­ هایی میزان خودشناسی دانشجویان را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining Self-knowledge Based on the Components of Epistemological Beliefs and Personality Traits

نویسندگان [English]

  • Arezoo Vahid 1
  • Davood Manavipour 2

1 PhD student Psychology, Islamic Azad University, Garmsar, Iran

2 Assistant Professor, Islamic Azad University, Garmsar, Iran

چکیده [English]

Introduction:This research aimed at explaining self-knowledge based on the components of epistemological beliefs and personality traits. Method: The research method was correlational in this study. The statistical populationof this study included all students of (State, Azad, Applied Science, and non-profit)universitiesof Tehran in the academic year of 2017-18. For this purpose, a total of 400 female students were selected using multistage cluster sampling. The research instrument wereSelf-Knowledge Questionnaire (Ghorbani, Watson & Hargeis, 2003), Five Factor Personality short-form Questionnaire (McCarry & Costa, 1985),and the Epistemological Beliefs Questionnaire (Schommer, 1993). Data were analyzed using Pearson correlation and regression analysis method.Results:The findings of the research showed that there was a significant direct correlation between self-knowledge andpersonality traits (Compatibility and Conscientious) and epistemology beliefs (innate ability andability to understand everything fully)(p < %05). Also, the variables of personality traits (Compatibility  and  Conscientious) and epistemology beliefs (ability to understand everything fully)were able to explain and predict self-knowledge with beta coefficients of%260, %156,and %150.Conclusion: Since epistemology beliefs (ability to understand everything fully)and personality traits (Compatibility  and  Conscientious) can explain and predict self-knowledge,it seems that students can improve their self-esteem by promoting such features.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-knowledge
  • Epistemology beliefs
  • personality traits
- احدی، ح.؛ جمهری، ف (1394). روان شناسی رشد نوجوانی بزرگسالی، تهران: آینده درخشان.
- آتش افروز، ع.؛ عریان، ش (1396). «رابطه علی بین صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی با میانجی­گری راهبردهای مطالعه در دانشجویان»، مجله دست آوردهای روان­شناختی، 24، 4(1)، 98-78.
- بگی، ر (1395). از خود بیگانگی: جهت گیری­های جدید در نظریه انتقادی، ترجمه تدین، احمد، تهران: دنیای اقتصاد.
- سنت کلر، م (1996). درآمدی بر روابط موضوعی و روانشناسی خود، ترجمه علیرضا طهماسب و حامد علی آقایی (1395)، تهران: نشر نی.
- خانی پور، ا (1391). «پایائی و روایی پرسشنامه شخصیتی (NEO-FFI)»، فصلنامهتخصصیروان­سنجی، 2، 15-21.
- صبحی فراملکی، ن.؛ حاجلو، ن.؛ غلام زاده، ه (1392). «مقایسه سبک­های یادگیری،  ویژگی­های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری»، مجله ناتوانایی­های یادگیری، 2(4)، 102-82.
- کشاورز بهرغانی، م.؛ سیف، د.؛ بشاش، ل (1393). «پیش­بینی فرآیندهای شناختی پردازش اطلاعات بر مبنای خودکارآمدی در علوم تجربی در دانش­آموزان تیزهوش دبیرستانی»، فصلنامه کودکان استثنایی، 14(1)، 47-36.
- معنوی پور، د (1391). «بررسی مشخصه­های روان­سنجی پرسشنامه باورهای معرفت شناسی». اندیشه­های نوین تربیتی، 8(2)، 154-139.
- آقازاده، س. ا.؛ رضائی، ا.؛ محمدزاده، ع (1389). «رابطه باورهای معرفت شناختی و انگیزشی دانشجویان دچار درگیری شناختی». تازه­های علوم شناختی، 11(4)، 74-63.
- مددپور، پ.؛ محمدی فر، م. ع.؛ رضایی، ع. م (1395). «نقش باورهای معرفت شناختی، باورهای انگیزشی و خودکارآمدی ریاضی در پیش­بینی پیشرفت ریاضی». مجله روان شناسی مدرسه، 5(1)، 100-81.
- عابدی، ص.؛ سعیدی پور، ب.؛ فرج اللهی، م.؛ صیف، م. ح (1394). «مدل­یابی روابط بین باورهای هوشی، معرفت شناختی و انگیزشی با راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان دانشگاه پیام نور». پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، 67-44.
- رضایی، ا (1395). «رابطه باورهای انگیزشی و هوشی، تصورات از یادگیری و ویژگی­های شخصیتی با هیجان­های مثبت و منفی تحصیلی دانشجویان»، فصلنامه پژوهش­های نوین روان­شناختی، 11(44)، 114-90.
- حسینی، ف. س.؛ لطیفیان، م (1388). «پنج عامل بزرگ شخصیت و نیاز به شناخت». فصلنامه روان­شناسان ایرانی، 6(21)، 68-61.
- طهماسب، ع. ر.؛ قربانی، ن.؛ پورحسین، ر (1385). «خودشناسی انفکاکی و انسجامی: رابطه وجوه خودشناسی با پنج عامل بزرگ شخصیت». مجله روان­شناسی و علوم تربیتی، 36(1و2)، 76-57.
- Chen, J. A. and Pajares, F. (2010). "Implicit theories of ability of grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science". Contemporary Educational Psychology, 35, 75-87.
- Chen, J. A., & Pajares, F. (2010). "Implicit theories of ability of Grade 6 science students: relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science". Contemporary Educational Psychology, 35, 75-8,7.
- Hakan, K. and Munire, E. (2011). "Profiling individual differences in undergraduates, Epistemological beliefs: Gender, Domain and grade differences". Procedia- Social and Behavioralsciences, 31, 738-744.
- Ghorbani, N., Bing, M. N., Watson, P. J., Davison, H. K., & Mack, D. A. (2003). "Self-Report Emotional Intelligence: construct similarity and functional dissimlarity at higer-order processing in Iran and U.S.A." International journal of psychology, 37(5), 297-308.
- Ghorbani, N., & Watson, P. J. (2004). "Two facets of self-knowledge, the five-factor model, and promotions among Iranian mananers," Social behavior and personality, 32(8), 762-776.
- Lin, T., Deng, F., Chai, C. S. & Tasi, C. (2012). "High school students’ scientific epistemological beliefs, motivation in learning science, and their relationships: A comparative study within the Chinese culture". International Journal of Educational Development. 19 (1), 125-136.
- Mellat, N., GholamaliLavasani, M. (2011). "The role of epistemological beliefs, motivational constructs and information processing strategies in regulation of learning". Procedia- Social and Behavioral Sciences, 30, 1761-1769.
- Mason, L., Boldrin, A., & Ariasi, N. (2010). "Epistemic metacognition in context: evaluating and learning online information". Metacognition and Learning, 5 (1), 67-90.
- Zhou, M. (2015). "Moderating effect of self-determination in the relationship between Big Five personality and academic performance". Personality and Individual Differences, 86, 385-389.