با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی،خمین، ایران.

2 استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران.

4 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران.

5 استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر علایم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران زن مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی بود. روش: به منظور انتخاب شرکت کننده گان پژوهش، از بین بیمارانی که به مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال 1397 مراجعه  کردند، 20 نفر بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه درمان متمرکز بر هیجان و گواه قرار گرفتند. درمان متمرکز بر هیجان طی هشت جلسه هفتگی انجام شد وگروه گواه طی این دوره زمانی، درمان خاصی دریافت ننمود. پرسشنامه های وسواس- اجبار ییل براون، پاسخ نشخواری و اجتناب شناختی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر به کار برده شد. یافته ها: نشان داد که اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر کاهش علائم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران در نمرات پس آزمون معنی دار است (05/0 >sig). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش به طور بالقوه، اثرات کاربردی مهمی برای درمانگران جهت توجه به اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر شدت علایم وسواس، نشخوار فکری و اجتناب شناختی بیماران زن مبتلا به وسواس فکری عملی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the Effectiveness of Emotion-Focused Therapy on Obsessive-Compulsive Symptoms, Rumination and Cognitive Avoidance of Women Patients with Obsessive-Compulsive Disorder

نویسندگان [English]

  • behnaz khayeri 1
  • reza mirmahdi 2
  • shahla Acuchekian 3
  • hasan heidari 4
  • ali aleyasin 5

1 PHD Student, Department Of Psychology, Islamic Azad University of Khomein, Markazi. Iran

2 Assistant Professor of Psychology, Payame Noor University, Iran.

3 Associate Professor , Department of Psychiatry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

4 Associate Professor, Department Of Psychology, , Islamic Azad University of Khomein, Markazi. Iran

5 Assistant Professor, Department Of Psychology, , Islamic Azad University of Ashtian, Markazi. Iran

چکیده [English]

Introduction: The aim of this study was to investigate the effectiveness of emotion-focused therapy on obsessive-compulsive symptoms, rumination and cognitive avoidance of women patients with obsessive-compulsive disorder. In order to select the participants of the study, 20 patients with obsessive-compulsive disorder were selected by Purposive sampling method from among the patients referred to the counseling centers of Isfahan in 2018, were selected and divided into two groups of emotion-focused therapy and control. Emotion-focused therapy was performed during eight weekly sessions and the control group did not receive any special treatment during this period of time.Yale- brown obsessive-compulsive scale, Ruminative Response Scale and cognitive avoidance scale  were completed in three stages: pretest, post-test, and follow-up.To analyze the data, the method of analysis of variance with repeated measurements was used. The findings showed that the efficacy of emotion-focused therapy on reducing obsessive-compulsive symptoms, rumination and cognitive avoidance of patients was significant in post-test scores (0/05>sig). Conclusion: The findings of this study have potentially significant implications for therapists to consider the effectiveness of emotion-focused therapy on the severity of obsessive-compulsive symptoms, rumination and cognitive avoidance in women patients with obsessive-compulsive disorder

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotion-focused therapy
  • obsessive-compulsive disorder
  • cognitive avoidance
  • rumination
- اسمری برده زرد، ی.؛ امین زاده، د. و حسین ثابت، ف (1397). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر افسردگی و اضطراب زنان مبتلا به اختلال پرخوری مراجعه­کننده به بیمارستان سینا». کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد 21(65)، 11-23.
- اسمری برده زرد، ی. و رسولی، ر (1396). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر افزایش مهارت­های اجتماعی ـ هیجانی و کاهش افسردگی در دانش­آموزان قلدر». مطالعات روا­ن­شناختی. 13(3)، 77-93.
- افتخار زاده، ر.؛ حسینیان، س. و شمس، ج (1395). «اثربخشی آموزش روان­شناختی بر هیجان ابرازشده و کاهش شدت اختلال در مبتلایان به وسواس فکری ـ عملی». مطالعات روان­شناختی، 12(2)،67-84.
- امانی، م.؛ ابوالقاسمی، ع. و احدی، ب (1394). «ارتباطزیرمجموعه­هایوسواسفکریـعملی،آشفتگیاستنتاج وراهبردهایتنظیمهیجانیباباورهایوسواسیدرزنان». فصلنامهپژوهش­هایکاربردیروان­شناختی، 6(1)،137-150.
- انجمن روانپزشکی آمریکا (2013). راهنمای تشخیصی وآاماری اختلالات روانی DSM-5. ترجمه یحیی سید محمدی (1393)، تهران، نشر روان.
- ایزدی، ر.؛ عابدی، م. ر (1392). «کاهش علائم وسواس در بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان از طریق درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد» فیض. 17(3)، 275-286.
- بابایی، م.؛ اکبرزاده، ن. و عبدالرحمان نحم، ر (1389). «تأثیر درمان ترکیبی شناختی ـ رفتاری و کاهش اندیشه پردازی خطر بر اختلال وسواسی ـ اجباری در دانشجویان دختر».  فصلنامه مطالعات روا­ن­شناختی، 6 (1)، 43-55.
- برقی ایرانی، ز.؛ بگیان کوله مرز، م. ج. و فولادوند، ش (1392). «بررسی اثربخشی آموزش گروهی درمان متمرکز بر هیجان بر بهبود کیفیت زندگی و رضایت زناشویی مادران دارای فرزند سرطانی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی روان­شناسی سلامت، 2(6)،79-94.
- بساک نژاد، س.؛ معینی، ن. و مهرابی زاده، م (1389). «رابطه پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان». مجله علوم رفتاری، 4(4)، 335-340.
- بهزادپور، س.؛ مطهری، ز. و سهرابی، ف (1394). «پیش­بینی نشخوار فکری بر اساس سازگاری اجتماعی و هیجانی در بیماران مبتلا به وسواس فکری ـ عملی». فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 13(4)،53-60.
- بیک پور، ا (1391). «اثربخشی درمان مبتنی بر پردازش هیجانی بر اختلال وسواسی ـ اجباری». پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی.
- حقایق، ع.؛ ادیبی، پ.؛ دوازده امامی، م. ح (1394). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر کیفیت زندگی و خواب در نشانگان روده   تحریک­پذیر». فصلنامه گوارش، 20(3)، 185-192.
- خوشنام، س (1391). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر شدت میزان افسردگی، نشانه‌های عمومی بیماری، و نگرش‌های ناکارآمد در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی.
- داوودی، ا.؛ نشاط دوست، ح. ط. و عابدی، م. ر (1393). «مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و درک هیجانات در اختلالات وسواسی اجباری، اضطراب منتشر و اضطراب اجتماعی». فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 15(4)، 69-78
- دیویسون، ج. س.؛ نیل، ج. ا و کرینگ، ا (2014). آسیب­شناسی روانی بر اساسDSM5، ترجمه مهدی دهستانی (1394)، تهران، نشر ویرایش.
- سادوک، ب. ج.؛ سادوک، و. ا. و روئیز، پ (2007). خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی،  ترجمه فرزین رضاعی (1395). تهران، انتشارات ارجمند.
- شاملی، ل.؛ مهرابی زاده، م. و نعامی، ع (1397). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان، بر سبک­های تنظیم هیجان و شدت علائم وسواس در زنان مبتلا به اختلال وسواسی اجباری». مجله روانپزشکی و روا ن­شناسی بالینی ایران، 24(4)، 359-369.
- شاملی، ل (1394). «تأثیر درمان متمرکز بر هیجان بر خودتنظیمی هیجانی، اجتناب تجربه‌ای و علائم وسواس در زنان مبتلا به اختلال وسواسی ـ اجباری شهر اهواز». پایانامه دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
-صالحی، ا.؛  باغبان، ا. و  بهرامی، ف (1391). «تأثیر دو روش آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل فرایند گراس و رفتار درمانی دیالکتیک، بر علائم مشکلات هیجانی». مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، ۱۴( ۲)، ۴۹-۵۵.
- علیمردانی صومعه، س.؛ نریمانی م.؛ میکائیلی، ن. و بشرپور، س (1396). «مقایسه‌ عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری ـ عملی و عادی». فصلنامه مطالعات روان­شناختی، 13(2)، 77-94.
- قدم پور، ع.؛ حسینی رمقانی، ن.؛ مرادی، س. و مرادیانی، خ (1397). «اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر نشخوار فکری پس رویدادی و اجتناب شناختی در دانش­آموزان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی افق دانش، 24(2)،111-118.
- گرینبرگ، ل (2010). درمان هیجان­مدار، از مجموعه نظریه­های روان­درمانی، ترجمه سمیرا جلالی ومهسا فروغی (1397)، تهران، نشر علم.
- گنجی، م (1393). آسیب­شناسی روانی بر اساس DSM5، تهران، نشر ساوالان.
- محمودزاده، ر. و محمدخانی، ش (1395). «نقش میانجی اضطراب و اجتناب شناختی در رابطه منفی کمال­گرایی منفی و اهمال کاری». مجله دستاوردهای روان­شناختی دانشگاه شهید چمران اهواز، 4(1)،73-94.
- موسوی مدنی، ن.؛ آتش پور، ح. و مولوی، ح (1389). «تأثیر آموزش روش ذهن آگاهی گروهی بر میزان علائم اختلال وسواس ـ اجباری در زنان شهر اصفهان».یافته­ های نو در روان­شناسی  روان­شناسی اجتماعی)، (15)، 57-71.
- میکاییلی، ن.؛ مولوی، پ.؛ عینی، س. و تقوی، ر (1396). «اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر بدتنظیمی هیجانی، افکار خودکشی و ناامیدی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه». طب جانباز،9(3)، 111 -117.
- نریمانی، م.؛ ملکی پیربازاری، م. و میکائیلی، ن (1395). «مقایسه اثربخشی درمان مواجهه و بازداری از پاسخ و درمان تعهد و پذیرش در بهبود مؤلفه­های کیفیت زندگی بیماران وسواسی». مجله روان­شناسی بالینی،1(29)،25-35.
- هاشمی، ت.؛ بیک پور، ا. و محمد علیلو، م (1393). «اثربخشی درمان مبتنی بر پردازش هیجانی بر بهبود بیماران مبتلا به وسواس شستشو (مطالعه موردی)». پژوهش­های روان­شناسی بالینی و مشاوره، 4(2)، 69-81.
- هالجین، ر. پ؛ کراس ویتبورن،  س (2014). «آسیب ­شناسی­ روانی، دیدگاه­های بالینی درباره اختلالات روانی بر اساس DSM- 5». ترجمه سید یحیی محمدی (1394)، تهران، نشر روان.
- Allen, L. B., Barlow, D. H. (2009). "Relationship of exposure to clinically irrelevant emotin cues and obsessive compulsive symptoms, behavior modification". journals Sagepub. 10.1177.
- Armstrong, T., Zald, H., Olatunji, O. (2011). "Attentional control in OCD and GAD: Specificity and associations with core cognitive symptoms", Behaviour Research and Therapy, 49(11):756-62.
- Bargh, J., Williams, L. Gross. (2007). The case for No conscious Emotion Regulation. Guilford Press, New York, 429–445.
- Cruz, L. F., Landau, D., Iervolino, A. C., Santo, S., Pertusa, A., Singh, S., Mataix- Cols, D. (2013). "Experiential avoidance and emotion regulation difficulties in hoarding Disorderd", Journal of Anxiety Disorders, 27(2): 204–209.
- Dolhanty, J, Greenberg, L. S. (2007). "Emotion-focused therapy in the treatment of eating disorders". Eur Psychother, 7(1):97-116.
- Elliott, R. (2012). Emotion- Focus therapy. PCCS Book, Ross-on-Wye. https://strathprints.strath.ac.uk/42661.
- Feldner, M. T., Zvolensky, M. J., Eifert, G., & Spira, A. P. (2003). "Emotional avoidance: an experimental test of individual differences and response suppression using biological challenge". Behaviour Research and Therapy, 41(4): 403-411.
- Freeston, M. H., Ladouceur, R. (1997). "What do patients do with their obsessive thought?" Behavior Research and Therapy,35(4) 335-348.
- Goodman, W. K., Price, L. H., Rassmussen, S. A., Mazure, C., Delgado, P., Heninger, G. R. & et al. (1989)."Yale- Brown Obsessive-Compulsive Scale: Development, use and reliability". Arch Gen Psychiatry, 46(11): 1006-11.
- Greenberg, L. S. (2010). "Emotion-Focused The rapy: A Clinical Synthesis". J LifeLong Learn Psychiatry,8(1):32-42.
- Greenberg, L. S. (2004). "Emotion–focused therapy". Clinical Psychology & Psychotherapy ,11(1):3-16.
- Greenberg, L. S. (2002). "Emotion-focused therapy: coaching clients to work through their feelings". Am Psychol Assoc, 32(2):56.
- Greenberg, L. J., Warwar, S. H. & Malcolm, W. M. (2010). "Differential Effects of Emotion Focused Therapy and Psychoeducation in Facilitating Forgiveness and Letting Go of Emotional Injuries", Journal of Counseling Psychology, 55(2):185-196.
- Greenberg, L. S & Watson, J. C. (2006). "Emotion-focused therapy for depression". American Psychological Association, 45,6.
- Holaway, R. M., Heimberg, R. G. & Coles, M. E. (2006). "A Comparison of Intolerance of  Uncertainty  in  Analogue  Obsessive-compulsive  Disorder  and  Generalized Anxiety Disorder", Journal of  Anxiety Disorders, 20(2): 158-174.
- Hofmann, S. G. &  Carpenter, J. K. J. (2016). "Interpersonal Emotion Regulation Questionnaire (IERQ): scale development and psychometric", Psychological and Brain Sciences, 40( 3): 341 - 356.
- Joormann, J., & Gotlib, I. H. (2010). "Emotion regulation in depression: Relation to cognitive inhibition". Cognition & Emotion,24( 2): 281-298.
- Kang, J. I., Namkoong, K., Woo Yoo, S., Jhung, K., & Kim, S. J. (2012). "Abnormalities of emotional awareness and perception in patients with obsessive–compulsive disorder", Journal of Affective Disorders, 141(2): 286-293.
- Kelsey,  S.,  Dickson,  J.  &  Laura,  C. (2012).  "Rumination,  Worry,  Cognitive Avoidance,  and  Behavioral  Avoidance: Examination of Temporal Effects". Behave Therapy, 43, 629-640.
- Lanciano, T., Curci, A. & Zatton, E. (2012). "Why do some people ruminate more or less than others? The role of Emotional Intelligence ability", Europe’s Journal of Psychology, 265-84.
- Muris, P., Roelofs, J., Meesters, C., Boomsma, P. (2004.( "Rumination and worry in non-clinical adolescents", J Cognitive Therapy and Research, 28(4): 539–554.
- Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., Lyubomirsky, S. (2008). "Rethinking rumination". Perspectives on Psychological Science, 3, 400-424.
- Pos, A. E. & Greenberg, L. S. (2007). "Emotion-focused Therapy: The Transforming Power of Affect", Journal of Contemporary Psychotherapy, 37(1):25 -36.
- Plate, A. J. & Aldao, A. (2017). "Emotion Regulation in Cognitive-Behavioral Therapy: Bridging the Gap Between Treatment Studies and Laboratory Experiments", The Science of Cognitive Behavioral Therapy,107-127.
- Raines, A. M., Vidaurri, D. N., Portero, A. K. (2017). "Associations between rumination and obsessive-compulsive symptom dimensions", Personality and Individual Differences,  113, 63-67.
- Salehi, A., Baghban, I., Bahrami, F. & Ahmadi, A. (2012). "The Effect of Emotion Regulation Training based on Dialectical Behavior Therapy and Gross Process Model on Symptoms of Emotional Problems". Zahedan J Res Med Sci (ZJRMS) , 14(2), 49-55.
- Sexton, K. A. & Dugas, M. J. (2009). "An investigation of factors associated with cognitive avoidance in worry". Cognit Ther Res., 33(2): 150- 162.
- Sheikhmoonesi, F., Hajheidari, Z., Mohammadpour, M. & Masoudzadeh, A. (2013). "The prevalence and severity of obsessive-compulsive disorder and its relationship with dermatological lesion in iranian dermatological clinic". European Psychiatry,28,1.
- Stern, M. R., Nota, J. A., Heimberg, R. G., Holaway, R. M. & Coles, M. E. (2014). "An initial examination of emotion regulation and obsessive compulsive symptoms". Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 3, 109-114.
- Summerfeldt, L. J., Kloosterman, P. H., Antony, M. M. & McCabe, R. E. (2011). "Emotional Intelligence in Social Phobia and Other Anxiety Disorders", J Psychopathol Behav Assess ,33,69–78
- Veale, D. (2007). "Cognitive–behavioural therapy for obsessive–compulsive disorder". Advances in Psychiatric Treatment; 13, 438–446.