با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، بوشهر، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه خلیج فارس بوشهر، بوشهر، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر تعیین رابطه بین مکانیسم‌های دفاعی و سبک‌های هویت با تاب‌آوری در اوایل و اواخر نوجوانی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. بر همین اساس، از بین کلیه دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهرستان جم در سال تحصیلی جاری، تعداد 300 نفر (150 دختر و 150 پسر)، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و از آن‌ها خواسته شد تا پرسشنامه‌های سبک‌های هویت، مکانیسم‌های دفاعی و مقیاس تاب‌آوری را تکمیل نمایند. یافته­ها: نتایج به طور کلی نشان داد که بین سبک هویت اطلاعاتی، سبک هویت سردرگم/اجتنابی و هنجاری با تاب‌آوری رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد. بین جرئت ورزی با تاب‌آوری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین سرسختی با تاب‌آوری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین مکانیسم‌های دفاعی رشد یافته با تاب‌آوری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین مکانیسم‌های دفاعی رشد نایافته با تاب‌آوری رابطه معناداری وجود ندارد. بین مکانیسم دفاعی روان آزرده با تاب‌آوری رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین نشان داده شد که میانگین سبک هویت اطلاعاتی در اواخر دوره نوجوانی افزایش می­یابد و بین نوجوانان دختر و پسر از نظر متغیرهای مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود ندارد.    نتیجه­گیری: بر اساس نتایج تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که جرئت ورزی و سپس سرسختی و مکانیسم‌های دفاعی رشد یافته مهم‌ترین پیش‌بین‌های تاب‌آوری نوجوانان هستند..

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

To Investigate the Effect of Predicting Hardiness, Assertiveness, Defense Mechanisms, and Identity Styles in Resiliency in Early, Mid and Late Adolescence

نویسندگان [English]

  • Ali poladi Rishehri 1
  • seyed mousa golestaneh 2

1 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Bushehr, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Persian Gulf University, Bushehr, Bushehr, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The purpose of this study was to investigate the relationships between defense mechanisms and identity styles with resiliency in early, mid, and late adolescence. Methods: The present study was a descriptive correlational one. Accordingly, from all high school students in Jam city in the 2017-2018 academic year, 300 persons (150 girls and 150 boys) were selected using a simple random sampling method who completed hardiness inventory, assertiveness scale, defense mechanisms inventory, identity styles scale, and resiliency scale. Results: The results showed there was no positive and significant relationship between information identity style, confused/avoidant, and normative identity style with resilience. There was a positive and significant relationship between courage and resilience. There was a positive and significant relationship between assertiveness and hardiness with resilience. There was a positive and significant relationship between developed defense mechanisms and resilience. There was no significant relationship between underdeveloped defense mechanisms and resilience. There was a significant and negative relationship between neurotic defense mechanisms and resilience. It was also shown that the mean of information identity style increases in late adolescence, and there was no significant difference between male and female adolescents in terms of the studied variables. Conclusion: According to the results, we can conclude that assertiveness, hardiness, and developed defense mechanisms are the most important predictors of adolescent resilience, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense Mechanisms
  • Identity Styles
  • Resilience
  • Adolescents
بهزادی پور، س.؛ رضایی کارگر، ف.؛ سپاه منصور، م. و نوح، ش (1390). «ویژگی­های شخصیت و مکانیزم­های دفاعی افراد چاق در مقایسه با افراد دارای وزن طبیعی»، مجله اندیشه و رفتار، دوره 6 (21).
بیرامی، م (1389). «مقایسه سبک‌های هویت، انواع هویت در دانشجویان دختر و پسر». فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشگاه تبریز، 5 (20).
ترکمان، م.؛ آزاد نام، ا.؛ گرایی، م. و وصالی ناصح، م (1391). «پیش‌بینی گرایش به مصرف مواد بر اساس بحران هویت،میزان پرخاشگری و    مکانیزم­های دفاعی در دانشجویان». چهارمین کنگره بین‌المللی روان‌تنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان).
علی‌اکبری دهکردی، م.؛ صالحی، ش. و رضایی، ا (1392). «مقایسه باورهای غیرمنطقی و سبک‌های دفاعی در بین بیماران کرونر قلب و افراد عادی». مجله روانشناسی سلامت، 2 (2).
دانشور، ز.؛ تاجیک اسمعیلی، ع. ا.؛ شهرآرای، م.؛ فرزاد، و. ا. و شکری، ا (1386). «تفاوت‌های جنسی در صمیمیت اجتماعی: نقش سبک‌های هویت». مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی،  13 (4)، صص404-393.
عبدی زرین، س.؛ سجادیان، پ.؛ شهیاد، ش.؛ بیان معمار، ا.؛ عظیمی، ح (1389). «رابطه بین سبک هویت و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر قم». مجله طلوع بهداشت، سال9، شماره1 (28).
ابوالقاسمی، ع.؛ محمودی، ه. و سلیمانی، ا (1388). «بررسی نقش سبک‌های دلبستگی و مکانیزم­های دفاعی در تمیز دانشجویان سیگاری و غیر سیگاری». مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، دوره 16، شماره 3، صص141-134.
سامانی، س.؛ جوکار، ب و صحراگرد، ن (1386). «تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایتمندی از زندگی». مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،  13(3)، 290-295.
یریا، ن.؛ رهنما، س. ا.؛ آقا تهرانی، م.؛ حقانی، ا.؛ شاملی، ع.؛ زارعان، م. ج.؛ مصباح، ع. و ساجدی، ا (1383). روانشناسی رشد2، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت(.
کافی، س. م.؛ آتشکار، ر.؛ امیر علوی، س. و رضوانی، س (1392). «رابطه اختلال استرس پس از سانحه با سبک‌های دفاعی روانی در بیماران سوختگی». فصلنامه افق دانش، دوره 19، شماره 3.
بخشنده، ف (1389). «بررسی رابطه عوامل مختلف با هویت‌یابی فردی دانش‌آموزان دختر متوسطه شهرستان اردبیل»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.
علی مهدی، م.؛ فهیمی، ص.؛ بیرامی، م (1392). «مطالعه مقایسه­ای سبک­ها و سازوکارهای دفاعی معتادان خود معرف و افراد غیر معتاد». مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال14، شماره1(51)، صص91-83.
شهرآرای، م (1384). روانشناسی رشد نوجوان، نشر علمی، تهران.
شیخ الاسلامی، ع (2009). « رابطه بین تاب‌آوری و عزت‌نفس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر سال اول دبیرستان‌های شهر شهریار»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی .
عبدی زرین، س.؛ آقایوسفی، ع. ر.؛ قائد امینی، غ. ر.؛ محمدی، ا. و کهالی، ع (1388). «رابطه سبک‌های هویت، بهداشت روانی دروان بلوغ، افسردگی و موفقیت تحصیلی در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی قم». پژوهشنامه تربیتی، شماره21.
دانشورپور، ز.؛ غنایی، ز.؛ شکری، ا. و زین آبادی، ر (1386). «پیش‌بینی صمیمیت اجتماعی بر اساس سبک‌های هویت، تعهد هویت و جنسیت». فصلنامه علمی ـ پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز،2 (7).
بهزادی پور، س.؛ رضایی کارگر، ف.؛ سپاه منصور، م. و نوحی، ش (1390). «ویژگی­های شخصیت و مکانیزم­های دفاعی افراد چاق در مقایسه با افراد دارای وزن طبیعی»، مجله اندیشه و رفتار، دوره 6، شماره 21.
اقدسی، ع. ن.؛ گل محمدنژاد، غ. ر. و برمکی، م (1390). «بررسی رابطه سبک‌های هویت با ارتباط همسالان در بین همسالان دبیرستان‌های شهرستان میاندوآب». فصلنامه علوم تربیتی، سال4، شماره15، صص47-58.
بشارت، م (1387). «نارسایی هیجانی و سبک‌های دفاعی». مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، سال10، شماره3 (پیاپی39)، صص190-181.
نریمانی، م. و عباسی، م (1388). «بررسی ارتباط بین سرسختی روان‌شناختی و خود تاب‌آوری با فرسودگی شغلی». مجله فراسوی مدیریت، 2 (8)، صص92-75.
حجازی، ا. و فرتاش، س  (1385). «تفاوت‌های جنسیتی در سبک‌های هویت، تعهد هویت و کیفیت دوستی»، مجله پژوهش زنان، دوره4، شماره3، صص76-61.
رحیمی نژاد، ع.؛ برجعلی لو، س.؛ یزدانی ورزنه، م. ج.؛ فراهانی، ح. ا.؛ امانی، ح (1391). «اثر   سبک­های هویت بر افسردگی، اضطراب، و استرس دانشجویان: نقش واسطه تعهد هویت». مجله  روش­ها و مدل­های روان‌شناختی، سال 2، شماره 9، صص16-1.
احدی، ب.؛ ستوده، م. ب. و حبیبی، ی (1391). «مقایسه بهزیستی روان‌شناختی و مکانیزم­های دفاعی در دانش‌آموزان با و بدون لکنت زبان». مجله روانشناسی مدرسه، دوره1، شماره4، صص4/22-6.
جواهری، ع.؛ قنبری، س. و زرندی، ع. ر (1390). «رابطه بین مکانیزم­های دفاعی با تجربه و ابراز خشم در دانشجویان دختر». فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال5، شماره 2 (18)، صص110-97.
بقایی، م (1387). «تحلیل آماری بحران چاقی در ایران»، دارو و درمان، 5 (59)، صص36-37.
طاهری، مهدی؛ یاریاری، فریدون؛ صرامی، غلامرضا و ادیب منش، مرزبان. (1392). رابطه بین سبک‌های هویت،شادکامی و بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان دانشگاه. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال14، شماره1 (پیاپی51)، صص82-78.
آقایوسفی، ع. ر. و بازیاری میمند، م (1392). «بررسی سلامت عمومی، تاب‌آوری و مکانیسم‌های دفاعی در افراد مبتلا به سردرد میگرنی». مجله طب جنوب، سال16، شماره2، صص127-118.
جزایری، م.؛ وطن خواه، ح. ر. و بدیعی، م. م (1392). «رابطه­ سبک‌های دفاعی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با تاب‌آوری در دانش‌آموزان». مجله اندیشه و رفتار، 8 (30).
بهاری، س. ا. و فرکیش، چ. گ (1388). «رابطه بین هویت فردی، سبک‌های دلبستگی با بهزیستی روان‌شناختی در جوانان». فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، 4 (2).
کاپلان، ه. و سادوک، ب (2004). خلاصه روانپزشکی، ترجمه حسن رفیعی، فرزین رضایی (1385)، نشر ارجمند، تهران.
برک، ل (2007). روانشناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی)، جلد 2، ترجمه یحیی سید محمدی (1389)، انتشارات ارسباران، تهران.
پورنسائی، غ. س.؛ ربیعی، ف.؛ ستوده، ا (1392). «رابطه سلامت روان و هوش معنوی با تاب‌آوری در بین دانش‌آموزان پایه ششم شهرستان انزلی»، ششمین کنگره بین‌المللی روانپزشکی کودک و نوجوان: دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
Berzonsky, M. D. (1990). Self-construction over the life-span: A process perspective On identity formation. In Neimeyer, G. & Neimeyer, R. A. (Eds), Advances in personal Construct psychology (1, 155-186). Greenwich. CT: JAI.
Berzonsky, M. D. (2005). “Ego identity: A personal standpoint in a postmodern World.” Identity: An International of Theory and Research, 5, 125-136.
Berzonsky, M. D. & Kuk, L. (2000). Identity status, Identity processing style, and the transition to university. Journal of Adolescent Research, 15, 81-98.
Biro, E.; Verese-Balajti, I. & Kosa. (2015). “Social support contributes to resilience among physiotherapy students: a cross sectional survey and focus group study”. Journal of Physiotherapy-834, pages, 7. Avaliable online atwww.sciencedirect.com.
Bonanno, A. G. (2004). “Loss, trauma, and human resilience”. American Psychologist, 59 , 20-28.
Bond, M. & Perry, J. C. (2004). “Long- term changes in defense style with psychodynamic Psychotherapy for depressive, anxiety, and personality disorders”, American Journal of Psychiatry, 161, 1665-71.
Conner, K. M. & Davidson, J. R. (2003). “Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC”. Depression and Anxiety, 53 , 76-82.
Cramer. P. & Jones. C. (2007). “Defense mechanisms predict diverential lifespan change in Self-control and Self-acceptance”. Journal of Research in Personality. 41: 841–855.
Dakhili, S. H.; Manavipour, D. & Golshani, G. (2013). “The prediction of mental health by the mechanisms of immature defense style”. Journal of Behavioral Sciences in Asia, 1, 32- 40.
Erdogan, E.; Ozdogan, O. & Erdogan, M. (2015). “University Students Resilience Level: The Effect of Gender and Faculty”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, pp, 1262-1267.
Erikson. E. H. (1968). Identity. Youth. And Crisis. NewYork: Norton.
Hao, Sh.; Hong, W.; Xu, H.; Zhou, L. & Xie, ZH. (2015). “Relation between resilience, stress and burnout among civil servants in Beijing, China: Mediating and moderating effect analysis”. Journal of Personality and Individual Differences, 88, Pages, 67-71. Avaliable online atwww. sciencedirect. com.
Hawkins, J. D.; Catalano, R. F. & Miller, J. Y. (1992). “Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: Implications for substance abuse prevention”. Psychological Bulletin,112: 6-105.
Karimi, Z.; Mohammadi, k.; Zarei, E. & Zadehbaqeri, Q. (2014). “Predict Resiliency Based on the rate of Emotional Intelligence in Public. Armaghane-danesh”, Yasuj University of Medical Sciences Journal.[in Persian]
Lee, D. G.; Kelly, K. R. & Edwards, J. K. (2006). “A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism, and conscientiousne”. Personality and Individual Differences, 40(1), 27-37.
Lotfikashani, F.; Vaziri, Sh.; kazemi Zanjani, N. & Sheydayi Aghdam, Sh. (2014). “Defense Styles, Defense Mechanisms and Post-Traumatic Growth in Patients Suffering From Cancer”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 159, pp: 228-231.
Luthar, S.; Cicchetti, D. & Becker, B. (2000). “The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work”. Childn Development, 75 , 543-562.
Martin, S. A. (2015). “A framework to understand the relationship between social factors that reduce resilience in cites: application to the city of boston”. International Journal of Disaster Risk Reduction, 12, 53-80. Avaliable online at www.sciencedirect.com.
Miller, F. O. (2010). “Resilience and vulnerability: Complementary or conflicting concepts?”. Ecology and Society, 15 (3), 11.
Mohammadkhani, Sh.; Soleimani, H. & Naghei, S. A. (2014). “The role of emotional schemas in resilience of people living with HIV”. Journal of Knowledge & Health, 9 (3). DOI:10.1234/knh.voio.391.[in Persian]
Nayeri, A.; Refahi, Z. & Bahmani, B. (2014). “Comparing attachment to god and identity styles and psychological well-being in married teachers: With regard to demographic factors”. Procedia-Social and Behavioral Science, 152, pp, 58-64.
Oken, B.; Chamine, I. & Wakeland, W. (2015). “A system approach to stress, stressors and resilience in humans”. Journal of Behavioral Brain Research, 282, 144-154. Avaliable online atwww.sciencedirect.com.
Patterson, J. & Blum, W. (1996). “Risk and resilience among children and youth with disabilities”. Arch Pediatr Adolesc Med. 5220 Jul;510(7) , 692-698.
Pinquart, M. (2009). “Moderating effect of dispositional Resilience on association between hassles and Psychological distress”. Journal of applied Developmental psychology, 30, (1), 1-8.
Refahi, Zh.; Bahmani, B.; Nayeri, A. & Ramezan, N. (2015). “The relationship between attachment to God and identity styles with Psychological well-being in married teachers”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, pp, 1922-1927.
Resnick, B. (2010). The relationship between resilience and motivation. In Rensick, B.,Gwyther, L. P., & Roberto, K. A. (Eds.), Resilience in aging: Concepts, research and outcomes. NewYork.
Riahi, M.; Mohammadi, N.; Norozi, R. & Malekitabar, M. (2015). “The study of the relationship between academic self-efficacy and resilience in high school students”. Academic Journal of Psychological Studies, 4(3), pages, 59-65. Avaliable online atwww.sciencedirect.com.
Rostamoghli, Z.; Talebi Joybar, M. & Porzoor, P. (2015). “A comparison of attributional and resiliency style in students with specific learning disorders,blindness and normal”. Journal of Learning Disabilities, 4(3), pages,121-127[in Persian]
Sigelman. C. K. & Shaffer, D. R. (1995). Life-span-human development, 2H Edition, the George Washington university brooks, cole publishing company.
SinghTaylor, A.; Korosi, A. J.; Gunn, B. G. & Baram, T. Z. (2015). “Synaptic rewiring of stress-sensitive neurons by early-life experience: a mechanism for resilience?”. Journal of Neurobiology of stress, 1, pages, 109-115. Avaliable online atwww.sciencedirect.com.
Tugade, M. M. & Fredrickson, B. (2004). “Resilient Individuals Use Positive Emotions to Bounce Back From Negative Emotional Experiences”, Journal of Personality and Social Psychology, 86 (2). 320-333.