نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه بیان فر ¹
• مریم بیگی هرچگانی ²

¹ استادیار، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه پیام نور

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف ارائه ی مدل ساختاری نشاط ذهنی بر اساس ثبات علایق- پایداری تلاش ،منبع کنترل و ارزیابی شناختی، نقش میانجی حمایت اجتماعی دوستان در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد انجام شد. روش: پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود.جامعه آماری کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد در سال تحصیلی 1404-1403 بودند که از بین آنها 230 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش: شامل پرسشنامه نشاط ذهنی رایان و فردریک (1997)، پرسشنامه استقامت و پایداری - فرم کوتاه داک ورث و کویین (2009)، پرسشنامه منبع کنترل راتر (1966)، پرسشنامه ارزیابی شناختی پنتریچ و دیگروت (1990) و مقیاس حمایت اجتماعی دوستان پروسیدانو و هلر(1983) بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار های Spss-26 و Amos-24 و با استفاده از رویکرد تحلیل مسیر انجام شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد شاخص های برازش مدل پیشبینی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. نتایج تحلیل معادلات ساختاری و رگرسیون حاکی از معناداری ضرایب مسیر مستقیم بین متغیرهای ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل، ارزیابی شناختی با نشاط ذهنی در مدل نهایی بود. ضریب مسیر مستقیم ثبات علایق -پایداری تلاش بر نشاط ذهنی (004/0P=، 168/0 =β)، ضریب مسیر مستقیم منبع کنترل بر نشاط ذهنی (001/0P<، 222/0 =β) و ضریب مسیر مستقیم ارزیابی شناختی بر نشاط ذهنی در دانش آموزان مثبت و معنادار بود (001/0P<، 357/0 =β).همچنین نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد نقش واسطه ای مثبت حمایت اجتماعی دوستان در رابطه ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل و ارزیابی شناختی با نشاط ذهنی در سطح 05/0P< معنادار شد. نتیجه گیری: یافته‌ها نشان داد ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل، ارزیابی شناختی به واسطه حمایت اجتماعی دوستان به طور معناداری نشاط ذهنی را در دانش آموزان پیش‌بینی می‌کنند. مدل مفهومی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (CFI=0.90, RMSEA=0.08)

کلیدواژه‌ها

• نشاط ذهنی
• ثبات علایق- پایداری تلاش
• منبع کنترل
• ارزیابی شناختی
• حمایت اجتماعی دوستان

موضوعات

• روانشناسی اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Structural model of mental vitality based on interest stability-effort perseverance, locus of control and cognitive appraisals: Mediated role of friend’s social support

نویسندگان [English]

• Fatemeh Bayanfar ¹
• Maryam Beigi Harchegani ²

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

² M.Sc. Student of School Counseling,

چکیده [English]

Objective:This study aimed to present a structural model of mental vitality based on interest stability-effort perseverance, locus of control and cognitive appraisals, and the mediating role of friends social support in Shahrekord high school students. Method: The research was Structural Equation Modeling (SEM)descriptive-correlational and Structural Equation Modeling (SEM) The statistical population was all high school students in Shahrekord in the academic year2024-2025, from which 230 people were selected using multi-stage cluster sampling. The research tools included Ryan &Frederick’s Mental vitality scale (MVS) 1997, Duckworth& Quinn’s The Short Grit Scale (Grit-S) 2009, Rotter’s Locus of Control Scale (RLCS)1966, Pentrich &DeGroot’s Cognitive Assessment Scale(CAS) 1990, and Procidano &Heller’s Perceived Social upport – Friend Scale (PSS-Fr)1983.Results; Data analysis was performed with Spss-26 and Amos-24 software using the path analysis approach. The results of data analysis showed that the fit indices of the prediction model were in a favorable state. The results of structural equation and regression analysis indicated the significance of the direct path coefficients between the variables of interest stability and effort perseverance, locus of control, cognitive appraisals, and mental vitality in the final model. The direct path coefficient of interest stability-effort perseverance on mental vitality (P=0.004, β=0.168), the direct path coefficient of locus of control on mental vitality (P<0.001, β=0.222), and the direct path coefficient of cognitive appraisals on mental vitality in students are positive and significant (P<0.001, β=0.357). Also, the results of the bootstrap test showed that the positive mediating role of friends’ social support in the relationship between interest stability -effort perseverance, locus of control and cognitive appraisals with mental vitality was significant at the P<0.05 level. Conclusion: The findings showed that interest stability-effort perseverance, locus of control, cognitive appraisals through friends social support significantly predict mental vitality in students. The conceptual model had a good fit

کلیدواژه‌ها [English]

• mental vitality
• interest stability-effort perseverance
• locus of control
• cognitive appraisals
• friends social support