مقاله پژوهشی
روانشناسی بالینی
طاهره لطفی زاده؛ میر شهرام صفری؛ حسین زارع؛ کامبیز پوشنه؛ محمد حسن آسایش
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه پارادوکس درمانی بر کارکردهای رفتاری، تنظیم هیجان و عملکردهای مغزی به وسیله اف نیرز در درمان ترس از پرواز انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پسآزمون با گروه آزمایش (آموزش پارادوکس درمانی) و یک گروه گواه (هر گروه 13 نفر) با آزمون پیگیری 1 ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه پارادوکس درمانی بر کارکردهای رفتاری، تنظیم هیجان و عملکردهای مغزی به وسیله اف نیرز در درمان ترس از پرواز انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پسآزمون با گروه آزمایش (آموزش پارادوکس درمانی) و یک گروه گواه (هر گروه 13 نفر) با آزمون پیگیری 1 ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل افرادی بود که ترس از پرواز داشتند و در سال 1402 در شهر تهران طی فراخوانی از آنها دعوت به همکاری شد. از پرسشنامه ترس از پرواز، پرسشنامه تنظیم هیجان و طیف نگاری کارکردی مادون قرمز نزدیک (اف نیرز) برای گردآوری داده‌ها استفاده شد و همچنین از پروتکل 5 جلسه‌ای (هر هفته یک جلسه و هر جلسه 60 دقیقه) برنامه پارادوکس درمانی برای مداخله استفاده شد. داده‌ها با روش‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تی-تست تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها حاکی از آن بود که برنامه پارادوکس درمانی باعث بهبود کارکردهای رفتاری شد و همچنین میانگین سیگنال کنتراست اکسی‌هموگلوبین کانال‌های نیمکره چپ در پس آزمون، کاهش معناداری نسبت به پیش آزمون داشته است (05/0>p) اما بر روی تنظیم هیجان اثربخشی معناداری نداشت (05/0<p). در مجموع برنامه پارادوکس درمانی دارای اهمیت زیادی در بهبود ترس از پرواز است و می‌تواند کارکردهای رفتاری و عملکرد مغزی فرد را ارتقا ببخشد و می‌توان از این روش برای درمان ترس از پرواز استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
روانشناسی تربیتی
سارا طراویان؛ فریبرز نیکدل؛ علی تقوایی نیا
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای گرایش به انتقام در رابطه بین هویت اخلاقی و مهارگری تلاشگر با رفتارهای ضداجتماعی در نوجوانان شهر شیراز بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم بود که از این جامعه، نمونه‌ای به حجم 567 نفر به روش تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامههای هویت اخلاقی (آکینو و رید، 2002)، مهارگری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای گرایش به انتقام در رابطه بین هویت اخلاقی و مهارگری تلاشگر با رفتارهای ضداجتماعی در نوجوانان شهر شیراز بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم بود که از این جامعه، نمونه‌ای به حجم 567 نفر به روش تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامههای هویت اخلاقی (آکینو و رید، 2002)، مهارگری تلاشگر (الیس و رتبارت، 2001)، گرایش به انتقام (فلورس-کاماچو و همکاران، 2022) و رفتارهای ضداجتماعی (بارت و دونلان، 2009) در میان آنان توزیع گردید. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده‌ها برخوردار است. نتایج نشان داد مسیرهای هویت اخلاقی به گرایش به انتقام، هویت اخلاقی به رفتارهای ضداجتماعی، گرایش به انتقام به رفتارهای ضداجتماعی معنی‌دار و مسیرهای مهارگری تلاشگر به گرایش به انتقام و مهارگری تلاشگر به رفتارهای ضداجتماعی غیرمعنی‌دار می‌باشد. همچنین دیگر یافته‌های پژوهش نشان داد گرایش به انتقام در رابطه میان هویت اخلاقی و رفتارهای ضداجتماعی نقش واسطه‌ای دارد اما گرایش به انتقام در رابطه میان مهارگری تلاشگر و رفتارهای ضداجتماعی نقش واسطه‌ای ندارد. بنابراین برای کمک به دانش‌آموزان در جلوگیری از رفتارهای ضداجتماعی، توصیه می‌شود برنامه‌های آموزشی متمرکز بر تقویت هویت اخلاقی و کاهش گرایش به انتقام در نظر گرفته شود.
مقاله پژوهشی
روانشناسی
سیده زهرا حسینی چالشتری؛ قاسم قجاوند؛ جعفر طالبیان شریف
چکیده
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای بر اساس متغیرهای اعتمادبه‌نفس و طرد اجتماعی در دختران نوجوان شهر مشهد انجام گرفت. این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش‌آموزان دختر 16-18 سال مقطع متوسطه‌ی دوره‌ی دوم شهر مشهد در سال تحصیلی ۱۴۰3-۱۴۰4 بود که از میان آنها ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای بر اساس متغیرهای اعتمادبه‌نفس و طرد اجتماعی در دختران نوجوان شهر مشهد انجام گرفت. این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش‌آموزان دختر 16-18 سال مقطع متوسطه‌ی دوره‌ی دوم شهر مشهد در سال تحصیلی ۱۴۰3-۱۴۰4 بود که از میان آنها ۳۱۰ نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ی اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای وانگ و چانگ (۲۰۰۲)، پرسشنامه‌ی اعتمادبه‌نفس مرادی و همکاران (1393) و پرسشنامه‌ی طرد اجتماعی هوف و رومن (۲۰۱۱) استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی ۲۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بخش توصیفی، از شاخص‌های میانگین، انحراف معیار، کجی و کشیدگی، و در بخش استنباطی از رگرسیون خطی گام‌به‌گام و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که طرد اجتماعی به‌تنهایی ۳۷٪ از واریانس اعتیاد به بازی‌های رایانه را تبیین می‌کند و بین اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای با اعتمادبه‌نفس و طرد اجتماعی رابطه‌ی مثبت و معناداری وجود دارد و این دو متغیر در مجموع توانستند ۴۳ درصد از واریانس اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای را پیشبینی کنند (43/0=R2)، همچنین اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای بر اساس متغیرهای اعتمادبه‌نفس و طرد اجتماعی قابل پیشبینی است (781/118 = F و 001/0 > P). اعتمادبه‌نفس و طرد اجتماعی دو مؤلفه‌ی مهم و تأثیرگذار بر اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای هستند که باید مورد توجه ویژه قرار گیرند. بنابراین، مشاوران مدارس و روان‌شناسان حوزه‌ی نوجوان بهتر است در مواجهه با مسئله‌ی اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای، به این دو متغیر توجه بیشتری داشته باشند.
مقاله پژوهشی
روانشناسی
علی اکبر شریفی؛ مژده برخورداری ناغانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر انعطاف‌پذیری شناختی و تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی انجام شده است. این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی بود که بر روی نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی شهر شهرکرد انجام شد. تعداد ۳۰ نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر انعطاف‌پذیری شناختی و تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی انجام شده است. این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی بود که بر روی نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی شهر شهرکرد انجام شد. تعداد ۳۰ نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی گمارده شدند. هر دو گروه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (گرانسفکی و کرایج، ۲۰۰۶) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال، ۲۰۱۰) را به‌عنوان پیش‌آزمون تکمیل نمودند و پس از آموزش ۸ جلسه‌ای درمان متمرکز بر هیجان به گروه آزمایش، دو گروه مجدداً به پرسشنامههای فوق به‌عنوان پسآزمون پاسخ دادند نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین گروه آزمایش و گروه گواه ازلحاظ انعطاف‌پذیری شناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد (0001/0p< و 16/25 F). و درمان متمرکز بر هیجان موجب افزایش نمرات انعطاف‌پذیری شناختی در گروه آزمایش شده است. همچنین نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه گواه ازلحاظ تنظیم شناختی هیجان تفاوت معنی‌داری وجود دارد (0001/0p< و 85/52 F) و درمان متمرکز بر هیجان موجب افزایش نمرات تنظیم شناختی هیجان در گروه آزمایش شده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که درمان متمرکز بر هیجان بر تنظیم شناختی هیجان و انعطاف‌پذیری شناختی اثر دارد؛ لذا می‌توان از این مداخله در جهت بالا بردن انعطاف پذیری شناختی و تنظیم شناختی هیجان در دانش‌آموزان دارای اضطراب اجتماعی استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
روانشناسی
زهرا مطلق؛ مهدی خانجانی؛ فرامرز سهرابی
چکیده
همدلی یکی از مؤلفه‌های بهبود تعاملات بین‌فردی است که شکل‌گیری آن از دوران کودکی و در طول تعاملات مراقب و کودک آغاز می‌شود. به همین دلیل منطقی است که تجربیات مثبت و منفی دوران کودکی را به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در شکل‌گیری ظرفیت همدلی افراد بدانیم. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ تجارب آسیب‌زای کودکی با همدلی شناختی و عاطفی با توجه ...
بیشتر
همدلی یکی از مؤلفه‌های بهبود تعاملات بین‌فردی است که شکل‌گیری آن از دوران کودکی و در طول تعاملات مراقب و کودک آغاز می‌شود. به همین دلیل منطقی است که تجربیات مثبت و منفی دوران کودکی را به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در شکل‌گیری ظرفیت همدلی افراد بدانیم. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ تجارب آسیب‌زای کودکی با همدلی شناختی و عاطفی با توجه به نقش میانجی شفقت‌به‌خود بوده است. بدین منظور در یک تحقیق توصیفی و همبستگی 240 نفر از دانشجویان دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبایی تهران به‌شیوۀ نمونه‌گیری سهمی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامههای ترومای دوران کودکی، همدلی و شفقت‌به‌خود اندازه‌گیری شدند و با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج یافته‌های پژوهش نشان داد که بین تجارب آسیب‌زای کودکی با همدلی عاطفی با توجه به نقش میانجی شفقت‌به‌خود رابطۀ معناداری وجود ندارد؛ درحالی‌که، تجارب آسیب‌زای کودکی از طریق شفقت‌به‌خود می‌توانند بر همدلی شناختی تأثیر بگذارند. این تأثیرگذاری در رابطه تجارب آسیب‌زای عاطفی و جسمی در دوران کودکی با همدلی با توجه به نقش میانجی شفقت‌به‌خود، نیز وجود دارد؛ اما، بین تجارب آسیب‌زای جنسی کودکی با همدلی با توجه به نقش میانجی شفقت‌به‌خود رابطۀ معنادار وجود ندارد که علت آن را می‌توان در مکانیسم‌های دخیل در فرایند بدتنظیمی هیجانی جست‌وجو کرد. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که مدل پیشنهادی، رابطۀ بین تجارب آسیب‌زای کودکی با همدلی شناختی و عاطفی با درنظر گرفتن نقش شفقت‌به‌خود را به خوبی تبیین می‌کند. یافته‌های این پژوهش، اهمیت نقش تجارب آسیب‌زای کودکی را در شکل‌دهی فرایندهای فردی و اجتماعی آتی پررنگ می‌کند.
مقاله پژوهشی
روانشناسی اجتماعی
سید مجتبی عقیلی؛ نرگس صنعتیان
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شایستگی اجتماعی_هیجانی بر ترس از ارزیابی منفی و علائم روان تنی نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مراکز شبه خانواده انجام شد. طرح پژوهش نیمه آزمایشی به شیوه پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست ساکن مراکز شبه خانواده شهر مشهد در سال 1402 بودند که تعداد ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شایستگی اجتماعی_هیجانی بر ترس از ارزیابی منفی و علائم روان تنی نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مراکز شبه خانواده انجام شد. طرح پژوهش نیمه آزمایشی به شیوه پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست ساکن مراکز شبه خانواده شهر مشهد در سال 1402 بودند که تعداد آنها 1700 نفر محاسبه شده است. از جامعه ذکر شده تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامههای ترس از ارزیابی منفی لیری (1983) و علائم روان‌تنی نجاریان و داوودی (1380) بود. گروه آزمایش، آموزش شایستگی اجتماعی_هیجانی را در 8 جلسه 60 دقیقهای دریافت کردند اما گروه گواه تا پایان پژوهش هیچ مداخله دریافت نکردند. داده‌های پژوهش با تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیره توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش شایستگی اجتماعی_هیجانی بر ترس از ارزیابی منفی و علائم روان‌تنی نوجوانان بی‌سرپرست و بد سرپرست مراکز شبه خانواده اثربخش است (05/0>p). نتایج حاکی از آن است که آموزش شایستگی اجتماعی_هیجانی با تغییر نگرش‌ها، ارزش‌هـا، رفتـار و ارتقاء سطح عزّت نفس و تعـاملات اجتمـاعی موجب کاهش ترس از ارزیابی منفی و علائم روان تنی نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مراکز شبه خانواده می‌شود.
مقاله پژوهشی
روانشناسی شناختی
ندا نعمتی؛ محمد اورکی؛ مجید صفاری نیا
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت اثربخشی تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) و درمان مبتنی بر هیجان بر انعطاف‌پذیری روانشناختی و توانمندی شناختی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی شهر اصفهان (شامل کلینیک روانشناختی نیک اوین و موسسه خیریه حضرت ابوالفضل) در بهار 1403 بود. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت اثربخشی تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) و درمان مبتنی بر هیجان بر انعطاف‌پذیری روانشناختی و توانمندی شناختی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی شهر اصفهان (شامل کلینیک روانشناختی نیک اوین و موسسه خیریه حضرت ابوالفضل) در بهار 1403 بود. بر این اساس، یک گروه از زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی به صورت گمارش تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) 15 نفری قرار گرفتند و بوسیله پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندر وال (2010) و توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر و میشرا (1996) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس آمیخته بوسیله نرم‌افزار spss نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد درمان تصویرسازی ارتباطی و درمان مبتنی بر هیجان در افزایش انعطاف‌پذیری روانشناختی و توانمندی شناختی اثربخشی معنادار داشته و تفاوت این اثربخشی بین این دو رویکرد درمانی معنادار نیست (05/0P<). یافته‌ها همچنین نشان داد اثرات درمانی در طول زمان ثبات داشته اند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اثربخشی درمان تصویرسازی ارتباطی و درمان مبتنی بر هیجان بر انعطاف‌پذیری روانشناختی و توانمندی شناختی در طول زمان ثبات دارد. نتایج نشان بدست آمده نشان داد که تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) و درمان مبتنی بر هیجان می‌توانند به عنوان رویکردی موثر در بهبود زنان آسیب‌دیده خیانت مورد استفاده قرار گیرد و نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی آنها ایفا کند.
مقاله پژوهشی
روانشناسی اجتماعی
فاطمه بیان فر؛ مریم بیگی هرچگانی
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف ارائه ی مدل ساختاری نشاط ذهنی بر اساس ثبات علایق- پایداری تلاش ،منبع کنترل و ارزیابی شناختی، نقش میانجی حمایت اجتماعی دوستان در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد انجام شد. روش: پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود.جامعه آماری کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد در سال تحصیلی 1404-1403 بودند ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف ارائه ی مدل ساختاری نشاط ذهنی بر اساس ثبات علایق- پایداری تلاش ،منبع کنترل و ارزیابی شناختی، نقش میانجی حمایت اجتماعی دوستان در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد انجام شد. روش: پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود.جامعه آماری کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرکرد در سال تحصیلی 1404-1403 بودند که از بین آنها 230 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش: شامل پرسشنامه نشاط ذهنی رایان و فردریک (1997)، پرسشنامه استقامت و پایداری - فرم کوتاه داک ورث و کویین (2009)، پرسشنامه منبع کنترل راتر (1966)، پرسشنامه ارزیابی شناختی پنتریچ و دیگروت (1990) و مقیاس حمایت اجتماعی دوستان پروسیدانو و هلر(1983) بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار های Spss-26 و Amos-24 و با استفاده از رویکرد تحلیل مسیر انجام شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد شاخص های برازش مدل پیشبینی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. نتایج تحلیل معادلات ساختاری و رگرسیون حاکی از معناداری ضرایب مسیر مستقیم بین متغیرهای ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل، ارزیابی شناختی با نشاط ذهنی در مدل نهایی بود. ضریب مسیر مستقیم ثبات علایق -پایداری تلاش بر نشاط ذهنی (004/0P=، 168/0 =β)، ضریب مسیر مستقیم منبع کنترل بر نشاط ذهنی (001/0P<، 222/0 =β) و ضریب مسیر مستقیم ارزیابی شناختی بر نشاط ذهنی در دانش آموزان مثبت و معنادار بود (001/0P<، 357/0 =β).همچنین نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد نقش واسطه ای مثبت حمایت اجتماعی دوستان در رابطه ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل و ارزیابی شناختی با نشاط ذهنی در سطح 05/0P< معنادار شد. نتیجه گیری: یافته‌ها نشان داد ثبات علایق و پایداری تلاش ،منبع کنترل، ارزیابی شناختی به واسطه حمایت اجتماعی دوستان به طور معناداری نشاط ذهنی را در دانش آموزان پیشبینی می‌کنند. مدل مفهومی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (CFI=0.90, RMSEA=0.08)
