با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مقدمه: شناخت افراد از دنیای اجتماعی پیرامونشان، نقش مهمی در رفتار آن­ها دارد. ادراک افراد از نقششان در اجتماع و انتظاراتی که از آنان می­رود، جزء مهمی از این شناخت به شمار می­رود. مطالعه حاضر به بررسی ادراک زنان جوان 18 تا 25 ساله از زنانگی و انتظارات اجتماعی مرتبط با آن می­پردازد. روش: این مطالعه از طرح پژوهشی توصیفی و روش نمونه­گیری در دسترس استفاده کرده است. چهل و پنج دانشجوی دختر از سه قومیت فارس، ترک و کرد به‌صورت داوطلبانه در این پژوهش مشارکت کردند. هفت گروه متمرکز 6 تا 8 نفره به بحث و گفتگو درباره مفهوم زنانگی، انتظارات اجتماعی از زنان و تجربیات شخصی خود در این زمینه پرداختند. یافته‌ها: تحلیل محتوای مصاحبه­ها به هشت طبقه مفهومی در ادراک مشارکت­کنندگان از هنجارهای زنانگی انجامید. مهم­ترین این محورها را جهت­گیری موفقیت خصوصاً در زمینه تحصیلات از یک‌سو و نجابت از سوی دیگر تشکیل می­دادند. نتیجه­گیری: نتایج این مطالعه نشان دادند ادراک زنان جوان ایرانی از هنجارهای زنانگی اشتراکات قابل توجهی با زنان جوان سایر فرهنگ­ها دارد. از طرف دیگر، هنجارهایی همچون نجابت، دینداری و احترام به بزرگترها از جمله موارد افتراق با نتایج مطالعات انجام شده در جوامع غربی بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating Young Iranian Women's Understanding of Femininity Norms

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Hamzavi Abedi 1
  • Fatemeh Bagherian 2
  • Mohammad Ali Mazaheri 3

1 Ph.D. Student in General Psychology, Shahid Beheshti University

2 Assistant Professor, Psychology Dept. Shahid Beheshti University

3 Professor, Psychology Dept. Shahid Beheshti university

چکیده [English]

Aims: People’s understanding of their social world has a significant impact on their behavior. Their perception of their role in society and social expectations of them are important parts of this understanding. This study investigated young -18 to 25 year old- women’s perception of femininity and the social expectations related to it. Method: The study used descriptive design and availability sampling. Forty-five female students from Fars, Turk, and Kurd ethnicities participated voluntarily in this explorative study. Seven focus groups, each consisting of 6-8 participants discussed femininity, social expectations from women, and their experiences in this regard. Results: Content analysis of focus groups discussions revealed 8 themes in young women’s perception of feminine norms. The most important of these themes were success-directedness especially in education on one hand and chastity on the other hand. Conclusion: The findings revealed that there are notable similarities between young Iranian women’s perception of feminine norms with those of young women from other cultures. On the other hand, norms such as chastity, religiousness, and respect for elders are among themes that distinguish our findings from western studies’ results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • femininity norms
  • perception of social expectations
  • young women
ـ بهرامی، ف. و اعتمادی، الف (1392). «رشد تحصیلات زنان در ایران به­عنوان الگویی از زنان مسلمان». شورای عالی انقلاب فرهنگی. کتاب سومین نشست اندیشه­های راهبردی، زن و خانواده. تهران: نشر پیام عدالت. جلد دوم، صص 35- 44.
ـ رفعت­جاه، م (1387). تأملی در هویت زن ایرانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
علی­اکبری دهکردی، م.؛ محتشمی، ط. و حسن­زاده، پ (1391). «بررسی خصوصیات روان­سنجی مقیاس نقش جنسی بم فرم کوتاه با تأکید بر تحلیل عاملی در جمعیت ایرانی». شناخت اجتماعی، 1، 44-58.
- Bem, S.L. (1981). “The BSRI and gender schema theory: A reply to Spence and Helmreich”. Psychological Review, 88, 369-371.
- Chan, K. and Ng, Y. (2013). “Canadian Chinese adolescent girls’ gender roles and identities”. Intercultural Communication Studies, Vol. 22, No. 2, 19-40.
- Cole, E. and Zucker, A. (2007). “Black and white women’s perspective on femininity”. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, Vol. 13, No. 1, 1-9.
- El-Hage, T. (2002). Religio-patriarchy and the gendered risk: The regulation of Iranian femininity in public spaces through the veil. Master of Arts Thesis. Retrieved from https://circle.ubc.ca/ handle/2429/12459.
- Garcia, A. (2008). “The Role of Descriptive and Prescriptive Gender Stereotypes in Performance Expectations of Female Leaders”.ASAC, Vol. 29, No. 11, 6-18.
- Gregg, G.S. (2005). The Middle East: A cultural psychology.Oxford University Press.
- Mackey, S. (1998). The Iranians: Persia, Islam and the soul of a nation. New York: Plume.
- Mahalik, J.R.; Locke, B.D.; Ludlow, L.H.;Diemer, M.A.; Scott, R.P.; Gottfried, M. andFreitas, G. (2003). “Development of the Conformity to Masculine Norms Inventory”. Psychology of Men & MasculinityVol. 4, No. 1, 3-25.
- Mahalik, J.; Morray, E.; Coonerty-Femiano, A.; Ludlow, L.; Slattery, S. and Smiler, A. (2005). “Development of conformity to feminine norms”. Sex Roles, Vol. 52, Nos. 7/8, 417-435.
- Marshall, E.; Staples, J. and Gibson, S. (2009). “Ghetto fabulous: Reading black adolescent femininity in contemporary urban street fiction”. Journal of Adolescent & Adult Literacy53(1), 28-36.
- Paidar, P. (2001).  Gender of democracy: the encounter between feminism and reformism in contemporary Iran. Geneva: United Nations Research Institute for Social Development.
- Pikus, K. (2012). “Identifying Gender Bias in College Culture: Descriptive and Prescriptive Stereotypes, Hostile and Benevolent Sexism, and Cognitive Justification”. Interdisciplinary Business Management (major).
- Prentice, D. and Carranza, E. (2002). “What women and men should be, shouldn’t be, are allowed to be, and don’t have to be: The contents of prescriptive gender stereotypes”. Psychology of women quarterly, vol. 26, 269-281.
- Prentice, D. and Carranza, E. (2004).Sustaining cultural beliefs in the face of their violations: The case of gender stereotypes. In Mark Schaller and Christian Crandall (Eds.). The Psychological foundations of Culture. PP 259-280. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Rudman, L.A. and Glick, P. (2001). “Prescriptive Gender Stereotypes and Backlash TowardAgentic Women”. Journal of Social Issues, 57: 743-762. doi: 10.1111/0022-4537.00239
- Sanchez-Lopez,  M.; Flores, I.; Dresch, V. and Aparicio-Garcia, M. (2009). “Conformity to feminine gender norms in the Spanish population”.Social Behavior and Personality, Vol. 37, No. 9, 1171-1186.
 - Zinn, M.B.; Hondagneu-Sotelo, P. and Messner, M.A. (2011). Gender through the prism of difference. New York: Oxford University Press.