با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

2 استادیار وعضو هیئت علمی گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

3 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان

4 استادیار، عضو ارشد موسسه ویلیام گلاسر، سیدنی، استرالیا

چکیده

مقدمه: این پژوهش با هدف، بررسی تعیین تاثیر آموزش تئوری انتخاب بر میزان مسئولیت‌پذیری و سطح امیدواری در دانشجویان دختر انجام گرفت. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه دانشجویی دانشگاه که در سال  1396ـ 1395در دانشگاهآزاد اسلامی‌واحد همدانمشغول به تحصیل تشکیل دادند، که تعداد جامعه آماری که مجموعاً 529 نفر بودند و نمونه آماری30 نفر بودند که  به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب ومطالعه گردید. جهت جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه‌های امیدواری و پرسشنامه مسئولیت‌پذیری استفاده شد، ابزار اندازه‌گیری میزان مسئولیت‌پذیری پرسشنامه 42سوالی گاف بود، و برای سنجش میزان امیدواری از پرسشنامه 12 ماده‌ای اشنایدر استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کواریانس یکراهه (انکوا) وچند متغیره (مانکوا) استفاده شد و داده‌ها با نرم افزار spss تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از کواریانس نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری( 01/0P <  ) وجود دارد، و  آموزش تئوری انتخاب  موجب افزایش مسئولیت‌پذیری و امیدواری در دانشجویان دختر شده است ( 01/0P <  ). نتیجه گیری: بنابراین میتوان گفت، آموزش نظریه انتخاب با افزایش روابط مثبت، افزایش مسولیت‌پذیری و شیوه‌های صحیح ارضاء نیازهای اساسی انسان منجر به امید و مسولیت پذیری بیشتر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Choice Theory Training on Responsibility and Hopefulness of Female Students Islamic Azad University Hamedan

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Yadolahi Saber 1
  • Mohammad Esmaeel Ebrahimi 2
  • narges zamani 3
  • Ali Sahebi 4

1 MSc in clinical psychology, Department of psychology, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

2 Assistant Professor, Department of psychology, Faculty of Humanities, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

3 Assistant Professor of Psychology Group, Azad University of Hamedan

4 Assistant Professor, William Glaser institute, Sydney, Australia

چکیده [English]

Introduction: The purpose of this study was to determine the effect of choice theory training on the level of responsibility and hope in female students. Method: The research was a quasi-experimental pre-test-post-test study with control group. The statistical population of the present study consisted of 529 female students who were residing in university dormitory and studying at Islamic Azad University in Hamadan in 1395. The participants of study consisted of 30 students who were selected through random sampling. To collect data, the Gof's accountability questionnaire including 42 questions and the Ashnider's Hope questionnaire consisting of 12 items were used in this study. One-way covariance analysis (ANCOVA) and multiple variables (MANCOVA) were used to analyze the data through SPSS software. Results: The results of covariance showed that there is a significant difference between the two experimental and control groups (P Conclusion: Therefore, it can be concluded that Choice Theory Training leads to greater hope and accountability by increasing positive relationships, increasing responsibility and proper ways of satisfying basic human needs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Choice Theory
  • Responsibility
  • Hope
- اسفندارمز، ش. (1393). رابطه میان یادگیری خود­تنظیمی و خودشکوفایی با تاب­آوری. پایان نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی. دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب.
- برزگر، م. (1393). بررسی رابطه بین ویژگی­های شخصیتی و تاب­آوری تحصیلی با نقش واسطه­گری انگیزش تحصیلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی. دانشگاه شیراز.
- رشیدی، ع.؛ امیری، م.؛ مهرآور گیگلو، ش. و نودهی ،ح. (1394) بررسی رابطه ادراک از محیط یادگیری کلاس با  تاب­ آوری تحصیلی. فصلنامه پژوهش­های آموزش و یادگیری. سال بیست ودوم، دوره جدید شماره 7. - سپهریان آذر، ف. و اقبالی، ا. (1394). رابطه سبک­های یادگیری کلب و هیجان­­­های مثبت و منفی تحصیلی با یادگیری خود­گردان. فصلنامهعلمیـپژوهشی،پژوهشدر یادگیری  آموزشگاهی و  مجازی. سال دوم، شماره هشتم.
- شادی، ن. (1391). رابطه خودتنظیمی و عزت­نفس با تاب­­آوری در نوجوانان مقطع متوسطه شهرستان برازجان. پایان­­نامه کارشناسی ارشد   روان­شناسی عمومی. دانشگاه آزاد مرو­دشت.
- شکری، ا. و فلسفین، ز. (1393). روابط ساختاری بین اسنادهای علی، هیجان­های تحصیلی و خود­نظم­جویی تحصیلی در دانشجویان. فصلنامه روان­شناسی شناختی. دوره 2. شماره  2.
- شفیع زاده، ر. (1391). رابطه تاب­آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت.دانشوپژوهشدر روان­شناسیکاربردی. سال سیزدهم، شماره 3،  پیاپی 49.
- شهیدی، ل. و منشئی، غ. (1394). اثر­بخشی آموزش مبتنی بر  فراشناخت، بر تنظیم هیجانی و هیجان تحصیلی ریاضی دانش­آموزان دوره متوسطه دوم. فصلنامه تازه­های علوم شناختی. سال 17، شماره 3.
- عابدینی، ی. و باباچاهی، ع. (1395). رابطه اهداف  پیشرفت، مهارت­های فراشناختی با تاب­آوری تحصیلی در دانش­آموزان دختر پایه دوم دبیرستان­های غیرانتفاعی و دولتی  شهر اصفهان. پنجمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی و اجتماعی. سنگاپور.
- غفاری، ا. و ارفع بلوچی، ف. (1390). رابطه انگیزش پیشرفت و خود­پنداره تحصیلی با اضطراب امتحان در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهش­های روان­شناسی بالینی و مشاوره، 1(2)،136ـ121.
- قلعه، س.؛ قناعتیان جهرمی، ف. و ارشم، س. (1394). پیش­بینی تاب­آوری در دانشجویان تربیت بدنی براساس عزت­نفس و شادکامی. کنفرانس بین المللی علوم انسانی و روان­شناسی  و علوم اجتماعی.
- کرامتی، م. و پاینده فر، ش. (1395). رابطه  عزت­نفس و تاب­ آوری با مؤلفه­های خود­پنداره بدنی دانش­آموزان دارای ناتوانی. فصلنامه کودکان استثنایی. سال شانزدهم، شماره 4 ، ص63-78.
- کریمی قرطمانی، م. و کریمی قرطمانی، م. (1395). تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری  خود­تنظیمی بر اشتیاق تحصیلی و تاب­آوری تحصیلی دانش­آموزان شاهد و ایثارگر مقطع متوسطه. دومین همایش ملی پژوهش­های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران. سیویلیکا.
- صفاری نیا، م. و بازییاری میمند، م. (1391).  مقایسه تاب آوری هیجانی و اجتماعی در دانش­آموزان مناطق محروم و غیرمحروم. اندیشه­ های  نوین  تربیتی، 8(1):124-107.
- صیف، م. ح.؛ امینی، ا. و رستگار، ا. (1396). عوامل مؤثر بر تاب­آوری تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر.مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی،17(33).
- میرزایی، ش.؛  کیامنش ، ع.؛  حجازی، ا. و  بنی جمالی، ش. (1395). تأثیر ادراک  شایستگی  بر  تاب­آوری تحصیلی با میانجی­گری انگیزش خودمختار. روشهاومدلهای روانشناختی. سال هفتم. شماره 25.
- نریمانی، م.؛ طالبی جویباری،  م. و ابوالقاسمی،  ع. (1392) . مقایسه سبک اسناد و تاب­آوری در بین دانش­آموزان آسیب دیده و عادی . فصلنامهافراداستثنایی، 3(10):60. - نیکدل، ف.؛  کدیور، پ.؛  فرزاد، و.؛ عربزاده، م. و کاووسیان، ج. (1391). رابطه خودپنداره تحصیلی، هیجان­های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان در دانش­آموزان.فصلنامه روان­شناسی کاربردی. سال6، شماره1(21)، ص.ص 119ـ103.
- هاشمی، ز. و جوکار، ب. (1393). پیش­بینی  تاب­آوری تحصیلی و هیجانی بر مبنای عوامل  روان­شناختی، خانوادگی و اجتماعی. مجله مطالعات روان­شناختی، دانشگاه علوم  تربیتی و روان­شناسی دانشگاه الزهرا. دوره 10/شماره 4.
- همتی، ر. و غفاری، م. (1395). تحلیل چند سطحی عوامل مؤثر بر تاب­آوری تحصیلی.رویکردهای نوین آموزشی. سال یازدهم، شماره2، پیاپی24.
- یعقوبی، ا. ب. و بختیاری، م. (1395). تأثیر آموزش تاب­آوری بر فرسودگی تحصیلی دانش ­آموزان دختر سال اول دبیرستان­های شهر همدان. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. سال چهارم، شماره سیزدهم، ص7-16.
- Anna, K., Huong, T., John., & Kevin, K. (2013). "The Impacts of Self-Estem and Resilienceo Academic Perfo- rmanceAn Investigation of Domestic and International Hospitality and Tourism Undergraduate Studenent". Journal of  Hospitality & Tourism Education.
- Anghel, R. E. (2015). "Psychological and Educational Resilience in High vs.Low-Risk Romanian Adolescents". Procedia-Social and Behavioral Sciences,203, 153-157.
- Artino, A. R., & Jones, K. D. (2012). "Exploring thecomplex relations between achievement emotionsand self-regulated learning behaviors in onlinelearning". Internet and Higher Education, 15, 170–175.
- Labhane, C. P., & Baviskar, P. A. (2015).  "Self concept and Emotional intelligence: A comparative study of Arts and Science college students". The International Journal of Indian Psychology.
- Behera, S., & Rangaiah, B. (2017). "Relationship between emotional maturity, selfe-steem and life-satisfaction : A study on traditional dancers of Odisha region", Cogent Psychology.
- Bembenutty, H. (2009). "Academic delay of gratification, self-regulation of learning, gender differences, and expectancy-value". Personality and Individual Differences, 3(46): 347-352.
- Bush, A. M. (2006). What Comes Between Classroom Community and Academic Emotions: Testing a Self-Determination Model of Motivation in the College Classroom, Doctoral Dissertation, University of Texas.
- Campbell-Sills, L., Cohan, S. L., & Stein, M. B. (2006). "Relationship of resilience to personality, coping, and pshchiatric symptoms in young adults". Behaviour Research and Therapy, 44, 585-599.
- Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A., & Conway, A. M. (2009). "Happiness unpacked: Positive emotions increase life satisfaction by building resilience". Emotion, 9(3): 361-368.
- Cabrera, N, L. & Padilla, A, M. (2011). "Entering and succeeding in the “Culture of college”". Journal of Behavioral Sciences, 26(2), 152-157.
- Dermitzaki, I., Leondari, A., & Goudas, M. (2009). "Relationsbetween young students’ strategic behaviours, domain-specific self-concept, and performance in a problem-solving situation". Learning and Instruction,19(2):144-157.
- Ferenzel, A., Pekrun, R., & Goetz, T. (2007). "Girls and mathematics -A “hopeless” issue? A control-value approach to gender differences in emotions towards mathematics". European Journal of Psychology of Education. 22(4), 497-514.
- FélixZurita, O,. José-Joaqun Muros-M, Sonia Rodrguez-F, Edson-Orlando Zafra-S, Emily K. (2016).Associations of motivation, self-concept and resilience with the competitive level of Chilean judokas. © ARCHIVES OF BUDO | SCIENCE OF MARTIAL ARTS. | Vol 12 | 201.
- Foster, T. A. (2013). An exploration of academic  resilience among rural students living in poverty, unpublished doctoral dissertation, School of Education, Piedmont College.
- Foshee, C. M. (2013). Conditions that Promote  the Academic Performance ofCollege Students  in a Remedial Mathematics Course: Academic Competence  ,Academic Resilience, and the Learning  Environment (Doctoral dissertation ,Arizona State University).
- Garde.R, González,Torres. M, Fuente. J, Vera .M, Fernández-Cabezas . M , & López-García, M. (2017). Relationship between Resilience and Self-regulation: A Study of Spanish Youth at Risk of Social Exclusion. Article in Frontiers in Psychology . ORIGINAL RESEARCH published: 20 April 2017.
- Goetz, T., Frenzel, A. C., Hall, N. C., & Pekrun, R. (2008). "Antecedents of academic emotions: testing the internal/ external frame ofreference model for academic enjoyment". Contempor Educational Psychology, 33, 9-33.
- Guay, F., Ratelle, C. F., Roy, A. & Litalien, D. (2010). "Academic self-concept, autonomous academic motivation, and academic achievement: Mediating and additiveeffects". Learning and Individual Differences, 20(6), 644-653.
- Haga, S. M., Kraft, P., & Corby, E-M. (2009). "Emotion regulation: Antecedents and well-Being outcomes of cognitive reappraisal and expressive suppression in cross-culturalsamples". Journal of Happiness Stud, 10, 271–291.
- Hanewald, R. (2011). "Reviewing the literature on “At-Risk” and resilien children and young people", Australian Journal of Teacher Education .Vol.36,2.
- Hernandez .A & Białowolski. P(2016). "Factors and conditions promoting academic resilience: TIMSSbased analysis of five Asian education systems". Asia Pacific Educ. Rev. (2016) 17:511–520.
- Huang, C. (2011). "Self-concept and academic achievement: A meta-analysis of longitudinalrelations", Journal of School Psychology, 49(5), 505-528.
- Jung, K. R. (2013). The mediational effect of academic self-discipline (asd) between academic self-efficacy (ase) and college gpa. Retrieved from http://purl.umn.edu/157688.
- Jayasuriya, D., Jayasuriya, R., Tay, A. K., &  Silove, D. (2016). "Associations of  mental distress with Reside ncy  in conflict zones,  ethnic minority status, andpotentially modifiable social   factors following conflict in Sri Lanka: nationwide cross-sectional Study". The Lance  Psychiatry .
- Karimi, M., Abedi, A. & Farahbakhsh, K. (2014). "The Effect of Self Regulatory Learning Strategies for the Academic Resiliency of Female High School Shahed Students in the City of Esfahan (2013-2014)". International Journal of Basic Sciences & Applied Research. Vol., 3 (SP), 83-89, 2014 .
Kazuki, S., & Takahiro, O. (2014). "effect of social skills and self-stem on resilience in university students". the Japanese journal of health psychology.Vol.,27.2-19.   
- Khalaf, M. A. (2014). "Validity and reliability of the academic resilience scale in EgyptianContext". US-China Education Review, 4 (3), 202-210.
- Kim, Ch. & Hodges, Ch. B. (2012). "Effects of an emotion control treatment on academic emotions, motivation and achievement in an online mathematics course". Instructional Science. 40(1), 173–192.
- King, R. B., & Gaerlan, M. J. M. (2014). "High self control predicts more positive emotions, better engagement, and higher achievement in school". Personality and Social Psychology, 57, 749-761.
- Kuldas, S., Hashim, S., & Ismail, H. N. (2015). "Malaysian adolescent students' needs for enhancing thinking skills, counteracting risk factors anddemonstrating academic resilience". International journal of adolescence andyouth, 20(1), 32-47.
- Kwok, O., Hughes, J. N. & Luo, W. (2007). "Role of resilient personality on lowerachieving first grade students' current and future achievement". Journal of School Psychology, 45(1): 61-82.
- Labhane, C. P., & Baviskar, P. A. (2015). "Self concept and Emotional intelligence: A comparative study of Arts and Science college students". The International Journal of Indian Psychology  ISSN 2348-5396.
- Labss, C. (2015). Resilience in Relation to Consistency in Self-Concept in Adult Third Culture Kids(ATCKs). in partial fulfillment of the Repuirements of the Degree Doctor of Psychology. may 2015 Antioch University Seattle.
- Liu, W. C., & Wang, C. K. J. (2005). "Academic self-concept: A cross-sectional study ofgrade and gender differences in a Singapore Secondary School". Asia Pacific EducationReview, 6(1), 20-27.
- Marsh, H. W., Relich, J. D. & Smith, I. D. (1983). "Self-concept: The construct validity ofinterpretations based upon the SDQ". Journal of personality and social psychology, 45,173-187.
- Malmivuori, M. L. (2006). "Affect and self- regulation". Educational Studies in Mathematics, 63, 149-164.
- Martin, A. J. (2003). "The Student Motivation Scale: Further testing of an instrumentthat measures school  students.motivation". Australian Journal of Education, 47,88.106.
- Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). "Academic resilience and itspsychological and educat- ionalcorrelates: A construct validity approach". Psychology in the schools, 43(3), 267-281.
- Martin, J. A., & Marsh, W. H. (2009). "Academic resilience and academic buoyancy: multidimen sional and hierarchical conceptualframing of causes correlates and cognateconstructs". Oxford Review of Education, 35(3) ,353-370.
- Martin, A. J. & Marsh, H. (2014). "Academic resilience and its psychological and educational correlations: a construct validity approach".  Psychology in the Schools, 43, 267-281.
- Martinez, R. S. (2016). "Relationships between self-concept and resilience profiles in young people with disabilities". Electronic Journal of Research in Educational Psychology 14(3):450-473 · 
- Martin, M. & Neto, V. (2016). "Resilience and self-concept of competence in institutionalized and non- institutionalized young people". Revista Associac,ao portuguesa de psicologia issn 2183-2471. revista PSICOOGIA. 2016,VOL.30(2),61-76.
-Mclnerney,  D.  M, Cheng, W. R, Ching, M. & Haplam, A. K. (2012). "Academic self- concept and learning strategies: Direction of effecton student academic achievement". Journal of Advanced Academic, 23(3), 249- 269.
- Matuga, J. M. (2009). "Self-regulation, Goal Orientation, and Academic  of  Secondary student in online University Courses". Educational Technology &Society, 12(3), 4-11.
Moljord, E. O., Moksnes, U. K., Epsnes, G. A., Hjemeld, O. & Eriksen, L. (2016). "Physical activity, resilience and   depressive  symptoms in adolescence". mental health and physical  activity,   7(2), 79-8
- Morales, E. E. (2008). "Exceptional female  students of color: Academic resilience and gender  in higher  education".  Innovation  in Higher Education, 33,197–213.         
- Mouratidis,  A., Vansteenkiste, M., Lens, W., & Vanden Auweele, Y. (2009). "Beyond positive and negative affect:Achievement goals anddiscrete emotions in the elementary physical education classroom". Psychology of Sport and Exercise, 10(3), 336–343.
- Ong, D., Bergeman, C. S., Toni, L., Bisconti & Wallace, A. (2006). "Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life". Journal of Personality and Social Psychology, 91(4): 730-749.
- Panadero, E., Alonso Tapia, J. & Huertas, J. A. (2012). "Rubrics and self-assessment scripts effects on self-regulation, learning and self-efficacy in secondary education". Learningand Individual Differences, 22, 806–813.
- Partovi. N, Tafazoli. D. (2017). "On the Relationship between Iranian EFL Teachers’Self-Regulation, Self-Resiliency, Gender andTeaching Experience". Dowmloaded from journals,khuisf.ir.ac.ir11:12 irdt on saterday may 27 th 2017.
- Pekrun, R., Cusack, A., Murayama, K., Elliot, A.Thomas, K. (2014). "The power of anticipated feedback: Effects on students’ achievement goals and achievement emotions. Learning and Instruction,29, 115-124.
Pekrun,R.,Goetz,T.,Frenzel,AnneC.,Barchfeld,P.,andPerry,Raymond P. (2011).Measuring emotions in students ’ learning and performance: The AchievementEmotions Questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36, 36-48.
- Pekrun, R., & Stephens, E. J. (2010). Achievementemotions: A control-value approach. Social andPersonality Compass, 4, 238–255 .
- Samuels, W. E. & Woo, A. (2009). Creation and initial validation of an instrument to measure academic resilience. Avalible from: http://wesamuels.org/pdfs/aera 2009.pdf.
- Schunk, D. H. (2008). Metacognition, self-regulation, and self-regulated learning: Research recommendations. Educational Psychology Review,20(4):463-467.
- Schutz, P. & Pekrun, R. (2007). Emotion in education. San Diego: Elsevier Academic.     
- Shamsaei.F., Yousefi.F & Sadeghi.A (2016). Relationship Between Emotional Intelligence  and Self Esteem  in Bachelor Students of Nursing and Midwifery Schools in Hamadan. Avicenna   J Neuro Psych Physio. In press(In press):e44485.  Published online 2016  August 27.
- Stein, J. (2010). Emotional self-Regulation a critical component of executive function. In L . Meltzer (Ed.).   Promoting  Executive Function in the Classroom (pp. 175-201). Th  Guilford  Press.
-Tugade, M. M. & Fredrickson, B. (2007). "Regu lation of positiveemotions: Emotionregulation strategies that  promoteresilience". Journal of  Happiness Studies, 8(2):311-333.
- Valinasab, S. & Zeinali, A. (2018). "The mediational path way among academic emotions, self-regulated learning,and academic motiva with academic achievement of high school students". International Journal of  Educational and Psychological Researches. April 4, 2018, IP: 185.131.142.137].
- Villavicencio, F. T. & Bernardo, A. B. I. (2013). "Positive academic emotions moderate the relationship between self-regulation and academic achievement". British Journal of Educational Psychology, 83, 329–340.
- You, J. W., & Kang, M. (2014). "The role of academic emotions in the relationship between perceived academic control and self-regulated learning in online learning". Computers & Education, 77, 125-133.
- Zimmerman, B. J. (2015). Self- regulated learning: Theories, Measures, and outcomes, University of New York, NY, USA.