شناخت اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

تدوین مدل ساختاری تبیین رفتار جامعه پسند بر اساس انگیزه تعلق و حساسیت طردشدگی با میانجی‌گری اعتماد اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

مقدمه: رفتار جامعه ­پسند، از سازه‌هایی است که در روانشناسی اجتماعی به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است و می ­تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. از این ­رو، هدف این پژوهش تدوین مدل ساختاری تبیین رفتار جامعه ­پسند بر اساس انگیزه تعلق، حساسیت به طرد با میانجیگری اعتماد اجتماعی در دانشجویان بود. روش: روش پژوهش همبستگی  و از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش همه دانشجویان دانشگاه بوعلی ­سینا در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که نمونه­ ای به حجم 400 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از میان آنان انتخاب شد. ابزار استفاده‌ شده در این پژوهش شامل مقیاس رفتار جامعه ­پسند کاپررا و همکاران (2005)، مقیاس  اعتماد اجتماعی صفاری‌نیا و شریف (1389)، مقیاس انگیزه تعلق، کوادرادو و همکاران (2016) و مقیاس حساسیت طردشدگی، داونی و فولدمن (1996) بود. یافته ها: نتایج نشان داد مدل مفهومی تدوین شده با داده­ ها برازش مناسبی داشت. نتایج روابط ساختاری مدل نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طرد شدگی بر اعتماد اجتماعی (01/0 p<) و رفتار جامعه ­پسند (01/0 p<) اثر مستقیم و معناداری دارند. همچنین، اعتماد اجتماعی نیز بر رفتار جامعه ­پسند اثر مستقیم و معناداری داشت (01/0 p<). نتایج روابط غیرمستقیم نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طردشدگی با میانجی‌گری اعتماد اجتماعی بر رفتار جامعه ­پسند اثر معناداری دارد (01/0 p<).  نتیجه گیری: بر اساس نتایج انگیزه تعلق و حساسیت به طرد بر اعتماد و رفتارهای جامعه­ پسند موثر هستند. از این­ رو، با تدوین برنامه­‌هایی جهت آموزش و افزایش انگیزه تعلق و کاهش حساسیت به طرد در افراد، می ­توان انتظار بهبود رفتارهای جامعه ­پسند را در آنان داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Develop a Structural Model to Explain Prosocial Behaviors Based on Belonging Motivation and Sensitivity to Rejection Mediated by Social Trust

نویسندگان [English]

  • Abolghasem Yaghobi 1
  • Sahar Mohammadi 2
  • mohammad reza zofgi paidar 3
  • Mehran Farhadi 3

1 Professor of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran

2 MA of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran

3 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

Objective: Prosocial behavior is one of the structures that has been seriously considered in social psychology and can be influenced by various factors. Hence, the purpose of this study was develop a structural model to explain prosocial behaviors based on belonging motivation and sensitivity to rejection mediated by social trust. Method: The research method was correlational and structural equation modeling. The statistical population of the study was all students of Bu Ali Sina University in the academic year 1399-1400, that 400 people was selected by random cluster sampling. The instruments used in this study was include scales of Caprara et al. (2005) prosocial behavior, Saffarinia & Sharif (2010) social trust, affiliation motivation of Cuadrado et al. (2016) and Danny and Foldman (1996) rejection sensitivity. Results: The results showed that the conceptual model developed had a good fit with the data. The results of structural relationships of the model showed that affiliation motivation and rejection sensitivity have a direct and significant effect on social trust (p <0.01) and prosocial behavior (p <0.01). Also, social trust had a direct and significant effect on prosocial behavior (p <0.01). The results of indirect relationships showed that affiliation motivation and rejection sensitivity mediated by social trust have a significant effect on prosocial behavior (p <0.01). Conclusion: Based on the results, the affiliation motivation and the sensitivity to rejection affect social trust and prosocial behaviors. Therefore, by developing programs to educate and increase affiliation motivation and reduce sensitivity to rejection in individuals, we can expect improvement in their prosocial behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prosocial Behavior
  • Affiliation Motivation
  • Rejection Sensitivity
  • Social Trust
مراجع
بیجاری، فرح. (1391). رابطه قدردانی با ویژگی­های شخصیتی و رفتارهای جامعه­گرا در دانشجویان دختر و پسر. مطالعات روانشناختی، 8(3)، 133-107.
خداپناهی، محمد کریم. (1398). انگیزش و هیجان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
صفاری‌نیا، مجید. (1391). آزمون‌های روان‌شناسی اجتماعی و شخصیت. تهران: ارجمند.
غفاری، غلامرضا؛ و نیازی، محسن. (1386).  جامعه­ شناسی مشارکت، تهران: نزدیک.
فرح بیجاری، اعظم. (1391). رابطه قدردانی با ویژگی‌های شخصیتی و رفتار‌های جامعه‌گرا در دانشجویان دختر و پسر. مطالعات روانشناختی، 8(3): 134-107.     
گنجی، حمزه. (1393). نظریه‌های شخصیت. تهران: ساوالان.
ربانی خوراسگانی، علی؛ عباس‏زاده،  محمد؛ آقاجانی، علیرضا. و ناجی، زهرا. (1393). بررسی جامعه‏شناختی میزان اعتماد بین شخصی و عوامل مؤثر بر آن در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان،  فصلنامه علوم اجتماعی، 27، 1-22.
خوشکام، سمیرا؛ بهرامی، فاطمه؛ رحمت­اللهی، فرحناز؛ و نجارپوریان، سمانه. (1393). خصوصیات روانسنجی پرسشنامه حساسیت به طرد در دانشجویان، مجله پژوهشهای روانشناختی، 17(1): 44-24.
هومن، حیدرعلی. (1386). مدل­سازی معادلات ساختاری با تاکید بر نرم افزار لیزرل، تهران: سمت.
Aydinli, A., Bender, M., & Chasiotis, A. (2013). Helping and volunteering across cultures: Determinants of prosocial behavior. Online Readings in Psychology and Culture, 5(3), 6.
Bakker, L., Dekker, K., (2012). Social trust in urban neighborhoods: the effect of relative ethnic group position. Urban Studies. 49, 2031–2047
Bandura, A. (2006). “Guide for constructing self-efficacy scales,” in Self-Efficacy Beliefs of Adolescents, eds F. Pajares and T. Urdan (Charlotte, CA: Information Age).
Berry, D. R., & Brown, K. W. (2017). Reducing separateness with presence: How mindfulness catalyzes   intergroup prosociality. In J. C. Karremans & E. K. Papies (Eds.) Mindfulness in social psychology. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group.
Caprara, G. V., & Steca, P. (2005). Self-efficacy beliefs as determinants of prosocial behavior conductive to life satisfaction across ages. J. Soc. Clin. Psychol. 24, 191–217. doi: 10.1521/jscp.24.2.191.62271
Caprara, G. V; Steca, P; Zelli, A& Capanna, C. (2005). A New Scale for Measuring Adults' Prosocialness. European Journal of Psychological Assessment. 21, (2), 77-89.
Caprara, G.V., Kanacri, B. P. L., Gerbino, M., Zuffiano, A., & Alessandri, G. (2014). Positive effects of promoting prosocial behavior in early adolescence: Evidence from a school-based intervention. International Journal of Behavioral Development, 111.
Carlo, G., McGinley, M., Hayes, R., Batenhorst, C., & Wilkinson, J. (2007). Parenting styles or practices? Parenting, sympathy, and prosocial behaviors among adolescents. The Journal of Genetic Psychology, 168(2), 147-176.
Cuadrado, E., Tabernero, C., & Steinel, W. (2016). Determinants of prosocial behavior in included versus excluded contexts. Frontiers in psychology, 6, 2001.
Downey, G., & Feldman, S. I. (1996). Implications of rejection sensitivity for intimate relationships. Journal of personality and social psychology, 70(6), 1327.
Eisenberg, N., & Mussen, P. H. (1989). The roots of prosocial behavior in children. Cambridge University Press.
Eisenberg, N., & Spinrad, T. L. (2014). Multidimensionality of prosocial behavior: Rethinking the conceptualization and development of prosocial behavior.
Flanagan, C., Stoppa, T., Syvertsen, A. K., & Stout, M. (2010). Schools and social trust. Handbook of research on civic engagement in youth, 307-329.
Gereke, J., Schaub, M., & Baldassarri, D. (2018). Ethnic diversity, poverty and social trust in Germany: Evidence from a behavioral measure of trust. PloS one, 13(7), e0199834.
Hastings, P. D., Utendale, W. T., & Sullivan, C. (2007). The socialization of prosocial development. Handbook of socialization: Theory and Research, 638-664.
Hine, B. A. (2013). Investigating the Developing Relationship between Gender and Prosocial Behaviour (Doctoral dissertation, University of London).
Holzel, B. K., Lazar, S. W., Gard, T., Schuman-Olivier, Z., Vago, D. R., & Ott, U. (2011). How does mindfulness meditation work? Proposing mechanisms of action from a conceptual and neural perspective. Perspectives on Psychological Science, 6(6), 537-559.
Jasinski, M. P. (2011). Social Trust, Anarchy, and International Conflict. New York: Palgrave Macmillan.
Knafo-Noam, A., Uzefovsky, F., Israel, S., Davidov, M., & Zahn-Waxler, C. (2015). The prosocial personality and its facets: Genetic and environmental architecture of mother-reported behavior of 7-year-old twins. Frontiers in Psychology, 6, 1-9.
Markiewicz, D., Doyle, A. B., & Brendgen, M. (2001). The quality of adolescents' friendships: Associations with mothers' interpersonal relationships, attachments to parents and friends, and prosocial behaviors. Journal of Adolescence, 24(4), 429-445.
Miano, A., Fertuck, E. A., Arntz, A., & Stanley, B. (2013). Rejection sensitivity is a mediator between borderline personality disorder features and facial trust appraisal. Journal of personality disorders, 27(4), 442-456.
Righetti, F. and Finkenauer, C. (2011). If You Are Able to Control Yourself, I Will Trust You: The Role of Perceived Self-Control in Interpersonal Trust. Journal of Personality and Social Psychology, 100(5), 874-886.
Romero‐Canyas, R., Downey, G., Berenson, K., Ayduk, O., & Kang, N. J. (2010). Rejection sensitivity and the rejection–hostility link in romantic relationships. Journal of personality, 78(1), 119-148.
Silke, C., Brady, B., Boylan, C., & Dolan, P. (2018). Factors influencing the development of empathy and pro-social behaviour among adolescents: A systematic review. Children and Youth Services Review, 94, 421-436.
Song, J. H., Colasante, T., & Malti, T. (2018). Helping yourself helps others: Linking children’s emotion regulation to prosocial behavior through sympathy and trust. Emotion, 18(4), 518.
Spinrad, T. L., & Gal, D. E. (2018). Fostering prosocial behavior and empathy in young children. Current opinion in psychology, 20, 40-44.
Staebler, K., Helbing, E., Rosenbach, C., & Renneberg, B. (2011). Rejection sensitivity and borderline personality disorder. Clinical psychology & psychotherapy, 18(4), 275-283.
Weinstein, N., & Ryan, R. M. (2010). When helping helps: Autonomous motivation for prosocial behavior and its influence on well-being for the helper and recipient. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 222-244.
Zaskonda, H. (2010). Pro-social traits and tendencies of students of helping professions. Czech Republic: University of South Bohemia, 1-122.
Zlomke, K., Jeter, K., & Cook, N. (2016). Recalled childhood teasing in relation to adult rejection and evaluation sensitivity. Personality and Individual Differences, 89, 129133.
Zuffiano, A., Alessandri, G., Kanacri, B. P., Pastorelli, C., Milioni, M., Ceravolo, R., . . . Caprara, G. V. (2014). The relation between prosociality and self-esteem from middle-adolescence to young adulthood. Personality and Individual Differences, 63, 24– 29. https://doi.org/ 10.1016/j.paid.2014.01.041
شناخت اجتماعی
دوره 10، شماره 19 - شماره پیاپی 19
خرداد 1400
صفحه 26-43
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار