با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی افشای هیجانی نوشتاری بر زودانگیختگی، پرخاشگری وسختی تنظیم هیجانی سه نوجوان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای در چارچوب یک طرح تجربی تک آزمودنی خط پایۀ چندگانه بود. روش: سه نوجوان براساس تشخیص مبتنی بر چهارمین ویرایش مقیاس‌درجه بندی سوانسون، نولان و پلهام،  5DSM و ایشنباخ، انتخاب شدند. بمنظور سنجش پرخاشگری، زودانگیختگی و دشواری تنظیم هیجانی، پرسشنامه‌های پرخاشگری باس و پری (1992)، پنج عاملی زودانگیختگی لینهام و همکاران (2001)، و تنظیم هیجانی روئمر و گراتز (2004) در مراحل خط پایه، جلسات مداخله و پیگیری توسط آزمودنی‌ها تکمیل شدند. یافته ها: مقدار اندازه اثر پرخاشگری مقیاس باس و پری بر حسب شاخص کوهن برای آزمودنی‌های اول تا سوم به ترتیب برابر با 56/0، 41/0 و 47/0 و میزان بهبودی پس از مداخله 45، 35 و 49%و مرحله پیگیری با 47، 41 و 50% است. مقدار اندازه اثرزودانگیختگی مقیاس پنج عاملی، بر حسب شاخص کوهن برای سه آزمودنی به ترتیب برابر با 40/0، 53/0 و 52/0 و میزان بهبودی پس از مداخله 47، 52 و 47%و مرحله پیگیری 47، 51 و 50% است. مقدار اندازه اثر دشواری تنظیم هیجان، بر حسب شاخص کوهن برای سه آزمودنی به ترتیب برابر با 41/0، 38/0 و 37/0 و میزان بهبودی پس از مداخله با 35، 44 و 37% و مرحله پیگیری با 37، 41 و 35% است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد راهبرد افشای نوشتاری هیجان می‌تواند در مداخلات روانشناختی برای کاهش پرخاشگری، تکانشگری و سختی تنظیم هیجانی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Written Emotional Disclosure in Aggression and Impulsivity and Difficulties in Emotion Regulation of youth with Oppositional Defiant Disorder: A Single Subject Study

نویسندگان [English]

  • Pourandokht Niroumand 1
  • Mahnaz Ali Akbari Dehkordi 2
  • Mohammad Oraki 3

1 Graduate of Clinical Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran,

2 Professor - Payame Noor University

3 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: The aim of study was conducted to assess the effectiveness of WED impulsivity and aggression in adolescents with ODD. Method: Current study was conducted using a single subject experimental design. Diagnosis of ODD according to the SNAP-IV, Scale DSM5, Eisenbach. In order to assess aggression and impulsivity and difficulty in emotion regulation, Bass & Perry Aggression (1992) and Five Factors of impulsivity by Linham et al (2001) and Roemer and Graz (2004) ER were completed by participants at the beginning and during intervention sessions. Results: The magnitude of the effect of aggression on the Bass and Perry scale according to the Cohen index for the first to third participants was 0.56 0.41 and 0.47 respectively. The rate of recovery after the intervention was 45, 35 and 49% and the follow-up stage was 47,41and 50%. The magnitude of the effect of the five-factor scale, according to the Cohen index for three participants is equal to0,40, 0,53 and 0,52 respectively, and the rate of recovery after the intervention was 47, 52 and 47% .the follow-up stage was 47,51 and 50%.The magnitude of the effect of difficulty in regulating emotion, according to the Cohen index for three subjects is equal to 0,41, 0,38 and 0,37, respectively.The rate of recovery after the intervention was 35,44 and 37% and the follow-up stage was 37, 41 and 35%. Conclusion: Reduction in aggression and impulsivity dimensions. The results showed that WED of emotion can be useful in psychological interventions based on reducing aggression, impulsivity and difficulty in emotional regulation of adolescents with ODD.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Written Emotional Disclosure
  • Oppositional Defiant Disorder
  • Impulsivity
  • Aggression
اختیاری، حامد صفایی، هومن، اسماعیلی جاوید، غلامرضا، عاطف وحید، محمدکاظم، عدالتی، هانیه، مکری، آذرخش، روایی و پایایی نسخه‌های فارسی پرسشنامه‌های آیزنک، بارت، دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره‌جویانه و تکانشگری، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال چهاردهم شماره ۳ (پیاپی ۵۴، پاییز ۱۳۸۷)، ص ۳۲۶.
اختیاری، حامد، رضوان‌فرد، مهرناز، مکری، آذرخش، تکانشگری و ابزارهای گوناگون ارزیابی آن: بازبینی دیدگاه ها و بررسی‌های انجام شده، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال چهاردهم شماره ۳ (پیاپی ۵۴، پاییز ۱۳۸۷)، ص ۲۴۷.
ارسلانده، فرشته، آزادفلاح، پرویز، حسنی، جعفر، رابطه بین الگوی استفاده از سبک‌های دفاعی و غلبه محورهای زود انگیختگی در دانشجویان، فصلنامه علوم روانشناختی، پیاپی ۸۱ (آذر ۱۳۹۸)، ص1099.
امیری، محسن، موللی، گیتا، نسائیان، عباس، حجازی، مسعود، اسدی گندمانی، رقیه، تاثیر آموزش مدیریت رفتار به مادران بر علائم اختلال و رفتارهای پرخاشگرانه کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای، فصلنامه توانبخشی، سال هجدهم، شماره 2، تابستان 1396  ص84.
انصارحسین، سروین، ابوالقاسمی، عباس، میکاییلی، نیلوفر، حاجلو، نادر، اثربخشی نوروفیدبک بر ناقرینگی الگوی فعالیت امواج آلفا در قطعه پیشانی، عملکرد اجرایی و شدت علایم در بیماران افسرده، فصلنامه روانشناسی بالینی، شماره 38، تابستان 1397، ص71.
آدینه، مینا، حسنی، جعفر، تاثیر افشای هیجانی نوشتاری در مشکلات بین فردی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای: مطالعه تک آزمودنی،  روش‌ها و مدل‌های روان شناختی سال هفتم بهار 1395 شماره 23.
بشارت، محمدعلی، حافظی، الهه، غلامعلی لواسانی، مسعود، آشکار سازی هیجانی و نشخوار خشم، فصلنامه اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، پیاپی ۴۱ (پاییز ۱۳۹۵)، ص ۱۷.
بشارت، محمدعلی، حافظی، الهه، مقدم‌زاده، علی، بررسی اثربخشی آشکارسازی هیجانی نوشتاری بر مکانیسم‌های دفاعی افراد ناگوهیجان، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، پیاپی ۳۰ (تابستان ۱۳۹۶)، ص83.
بهبودی، معصومه، شاه‌آبادی، سمیرا، انصاری‌مقدم، اکرم، احمدی، نسترن، شامحمدی، مرتضی، بررسی اثر مداخلات نوروفیدبک بر میزان کاهش رفتارهای پرخاشگری در نوجوانان، فصلنامه توانبخشی نوین، سال نهم شماره ۲ (پیاپی ۳۴، تابستان ۱۳۹۴)، ص ۶۲.
بیرامی، منصور، حسن زاده، ثریا، پیش‌بینی نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) بر اساس سبک‌های فرزندپروری، فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، پیاپی ۴۸ (زمستان ۱۳۹۶)، ص197.
تیموری، سعید، رمضانی، فاطمه، یزدان‌پناه، فرشته، رابطه سیستم‌های مغزی رفتاری و تکانشگری با رفتارهای جنسی پرخطر، نشریه رویش روانشناسی، سال هشتم شماره ۱۰ (پیاپی ۴۳، دی ۱۳۹۸)، ص47.
جبرائیلی، هاشم، مرادی، علیرضا، حبیبی، مجتبی، بررسی نقش ابعاد مدل پنج عاملی تکانشگری و افزایش سن در اختلال در تنظیم هیجانی مردان ،نشریه اصول بهداشت روانی، پیاپی ۸۴ (فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۷)، ص ۲۲۸.
جبرائیلی، هاشم، مرادی، علیرضا، حبیبی، مجتبی، ویژگی‌های روان سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی، فصلنامه روش‌ها و مدلهای روان شناختی، سال نهم شماره ۳۱ (بهار ۱۳۹۷)، ص175.
جمالی پاقلعه، سمیه، میرزایی، رضا، نظری بدیع، مرضیه، عابدی، احمد، مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ارزیابی والدین)، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، پیاپی ۱۲ (پاییز ۱۳۹۲)، ص ۴۳.
حسنی، جعفر، آدینه، مینا، تاثیر افشای هیجانی نوشتاری در پرخاشگری و زودانگیختگی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای:  مطالعه تک آزمودنی، فصلنامه روانشناسی، سال بیستم شماره ۳ (پیاپی ۷۹، پاییز ۱۳۹۵)، ص ۳۲۸.
خالقی، محمد، محمدخانی، شهرام، حسنی، جعفر، اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی در کاهش نگرانی و علائم و نشانه‌های اضطراب بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD): مطالعه تک آزمودنی، مجله روانشناسی بالینی سال هشتم، شماره 2، پیاپی، تابستان 1395، ص43.
خانزاده، حسین عباسعلی، ملکی منش، آرزو، طاهر، محبوبه، مجرد،آرزو، تاثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی، فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، سال چهاردهم شماره ۱ (پیاپی ۵۳، بهار ۱۳۹۷)، ص ۱۳۵.
دستا، راس، پرخاشگری کودکان عوامل موثر و روش های پیشگیری، ترجمه سعید احمد خسروی، نشریه اصول بهداشت روانی، پیاپی ۷-۸ (پائیز و زمستان ۱۳۷۹)، ص ۱۱۴ .
دوستیان، یونس، بهمنی، بهمن، اعظمی، یوسف، گودینی، علی اکبر، بررسی رابطه پرخاشگری و تکانشگری با آمادگی به اعتیاد، در دانشجویان پسر، فصلنامه توانبخشی، سال چهاردهم شماره ۲ (پیاپی ۵۲، تابستان ۱۳۹۲)، ص ۱۰۲.
رحیمی، چنگیز، سجادی، مریم، محمدی، نورالله، خرمایی، فرهاد، تاثیر روش رابطه درمانی بر کاهش نشانگان در کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای، فصلنامه کودکان استثنایی، سال چهاردهم شماره ۳ (پیاپی ۵۳، پاییز ۱۳۹۳)، ص ۳۱.
سامانی، سیامک، بررسی پایایی و روایی پرسش نامه پرخاشگری باس و پری، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال سیزدهم شماره ۴ (پیاپی ۵۱، زمستان ۱۳۸۶)، ص ۳۵۹ .
سهرابی، فرامرز، اسدزاده، حسن، عرب زاده کوپانی، زهره، اثربخشی آموزش والدینی بار کلی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای در کودکان پیش دبستانی، ، فصلنامه روان شناسی مدرسه، سال سوم شماره ۲ (تابستان ۱۳۹۳)، ص82.
سید محمودیان، سید محمد، علیزاده، حمید، پزشک، شهلا ، برجعلی، احمد، فرخی، نور علی، رویکرد آدلر-گلاسر به اختلال نافرمانی مقابله‌ای: مطالعه مروری نظامند، فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، پیاپی ۲۸ (زمستان ۱۳۹۶)، ص ۲۰۹
سیف، علی اکیر، طرح‌های پژوهشی تک آزمودنی،  فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) 1366 شماره 10، ص20.
شریفی‌درآمدی، پرویز، بگیان کوله مرز، محمد جواد، حافظ پادرون، فرشید گراوند، اثربخشی آموزش کنترل تکانه بر تکانشگری و بهبود نشانه‌های مرضی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای، فصلنامه روانشناسی بالینی، سال پنجم شماره ۴ (پیاپی ۲۰، زمستان ۱۳۹۲)، ص ۲۹.
شیخ‌الاسلامی، راضیه، رضوی اصطهباناتی، زینب‌السادات، یزدانی، فرزانه، ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روان شناختی، فصلنامه روانشناسی، سال بیست و سوم شماره ۱ (پیاپی ۸۹، بهار ۱۳۹۸)، ص66.
صابر، مهدیه، مقایسه نظم‌جویی شناختی هیجان و خودکارآمدی اجتماعی در نوجوانان پسر15-12سال مبتلا به نشانه‌های اختلال سلوک، نافرمانی مقابله‌ای و بهنجار، پایان‌ نامه ‌کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده روانشناسی، 1395.
صمیمی، زبیر حسنی، جعفر، کرد تمینی، مسلم، افزون، جواد، اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر توانایی مهارگری شناختی و عاطفی نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، فصلنامه سلامت روان کودک، 1394، ص27.
 عابدی، احمد، شمسی، عبدالحسین، یارمحمدبان، احمد، قمرانی، امیر،
صمدی، مریم، بررسی رابطه بین مدل پردازش اطلاعات اجتماعی با علائم مشکل نافرمانی مقابله‌ای در دانش آموزان مقطع ابتدایی، نشریه شناخت اجتماعی، پیاپی ۴ (پاییز و زمستان ۱۳۹۲)، ص54.
عبدالمحمدی، کریم، غدیری صورمان آبادی، فرهاد، چوبداری، عسگر، سیدپورمند، نیلوفرالسادات، تفکرات پارانوئید و حرمت خود در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای، فصلنامه سلامت روان کودک، سال پنجم شماره ۳ (پیاپی ۱۶، پاییز ۱۳۹۷)، ص ۱۳۷.
عظیم پور، علیرضا، سلیمی، الهام، پیش بینی پرخاشگری دانش آموزان دبیرستانی بر اساس هوش و خودکارآمدی تحصیلی، نشریه رویش روانشناسی، سال هشتم شماره ۷ (پیاپی ۴۰، مهر ۱۳۹۸)، ص۲۰۷.
فرزادی، فاطمه، بهروزی، ناصر، فرامرزی، جمید، مقایسه نظریه ذهن، نگهداری توجه، و همدلی در دانش‌آموزان مبتلا و غیر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای، فصلنامه سلامت روان کودک، شماره 9، زمستان 1395  ص 70.
قدرتی میرکوهی، مهدی، مشعوف فرد، نگار، اثربخشی برنامه قدرت مقابله بر اختلال نافرمانی مقابله‌ای، مشکلات توجه و مهارت های ارتباطی، فصلنامه روانشناسی بالینی، سال نهم شماره ۲ (پیاپی ۳۴، تابستان ۱۳۹۶)، ص37.
کارگربرزی، حمید، شیشه‌فر، سپیده، جعفری، علیرضا، قربانیان، الهام، چوبداری، عسکر، مقایسه کارکردهای اجرایی و سبک‌های دلبستگی در دانش آموزان با و بدون نافرمانی مقابله ای، فصلنامه سلامت اجتماعی، سال چهارم شماره ۴ (پاییز ۱۳۹۶)، ص ۲۶۹.
کرمانی مامازندی، زهرا، طالع‌پسند، سیاوش، ویژگی‌های روانسنجی مقیاس دشواری تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه سمنان، نشریه آموزش و ارزشیابی، شماره 42، تابستان 1397 ، ص117.
گراوتر، فردریک جی، فورزانو، لوری-آن بی، روش‌های تحقیق برای علوم رفتاری، ترجمه دکتر اکبر رضایی، انتشارات فروزش، 1395، 482- 483.
مرادمند، مهسا، اثربخشی آموزش برون ریزی هیجانات به صورت نوشتاری برخودکارآمدی و کنترل عواطف در دانش آموزان مضطربَ، پایان کارنشاسی ارشد، 1394.
موحدی، مریم، خالقی‌پور، شهناز، اثربخشی راهبردهای مدیریت فرآیندی هیجان در زود انگیختگی نوجوانان دختر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای: یک پژوهش مورد منفرد، مجله تحقیقات علوم رفتاری، سال چهاردهم شماره ۴ (۱۳۹۵)، ص۱.
موسی نژاد جدی، الناز، واحدی، شهرام، نظری، محمد علی، هاشمی نصرت آباد، تورج،ُ محاسبه اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی با استفاده از روش‌های ناهمپوش، فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان شناختی، سال نهم شماره ۳۴ (زمستان ۱۳۹۷)، ص ۱۱۵.
نوفرستی، اعظم، حسن آبادی، حمیدرضا، تحلیل داده‌ها در طرح‌های آزمایشی تک آزمودنی، نشریه رویش روان شناسی، سال هفتم شماره ۱۲ (پیاپی ۳۳، اسفند ۱۳۹۷)، ص293.
نوفرستی، اعظم، دانشگاه شاهد، دانشکده علوم انسانی، توسعه، امکان‌پذیری و نتایج مقدّماتی روان‌درمانی مثبت‌گرای مبتنی بر خیرباوری در افراد دارای افسردگی غیربالینی: مطالعه تک‌آزمودنی چندخط پایه، 1394.
یزدانفر، مهناز، منشئی، غلامرضا، آگاه هریس، مژگان، علی پور، احمد، نوربالا، احمدعلی، اثربخشی آموزش افشای هیجانی نوشتاری در افزایش بهزیستی روان شناختی و بهبود کیفیت زندگی بیماران با اختلال روان تنی، مجله پژوهش و سلامت، سال پنجم شماره ۱ (بهار ۲۰۱۵)، ص35.
Bronwen M. Landless, Melissa S. Walker, Girija Kaimal, Using human and computer-based text analysis of clinical notes to understand military service members’ experiences with therapeutic writing,The Arts in Psychotherapy, Volume 62, February 2019, Pages 77-84.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5716335/
Jeffrey D. Burke, Ari M. Romano-Verthelyi (2018) ,Oppositional defiant disorder, Developmental Pathways to Disruptive, Impulse-Control and Conduct Disorders.
Kállay, Éva. (2019). Physical and psychological benefits of written emotional expression: Review of meta-analyses and recommendations. European Psychologist, 20(4), 242–251. https://doi.org/10.1027/1016-9040/a000231
Landless, Bronwen M. ,. Walker, Melissa S, Kaimal, Girija, Using human and computer-based text analysis of clinical notes to understand military service members’ experiences with therapeutic writing,The Arts in Psychotherapy, Volume 62, February 2019, Pages 77-84.
Tonacci ,Alessandro, Lucia Billeci, Sara Calderoni,  Valentin Levantini,   Gabriele Masi, Annarita  Milone, Simone Pisano,Muratori, Pietro, Sympathetic arousal in children with oppositional defiant disorder and its relation to emotional dysregulation, 2019 Oct 1;257:207-213. doi: 10.1016/j.jad.2019.07.046. Epub 2019 Jul 5.