با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: رضایت زناشویی اصل تداوم بخش یک پیوند زوجی است و شناسایی مداخلات مؤثر در تقویت آن حائز اهمیت است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب شناختی و رضایت زناشویی زنان با مشکلات زناشویی انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان مراجعه­ کننده مراجعه­کننده به مرکز خدمات روانشناسی مشاوره طلوع سلامت در منطقه 3 شهر تهران در سال 1398 بود. از این بین تعداد 32 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند و بر اساس ملاک­های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (16 نفر در هر گروه). گروه آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه­ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت. ابزار جمع­آوری داده­ها عبارت بود از پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و داگاس و مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر. داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS-21 و از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش اجتناب شناختی و افزایش رضایت زناشویی زنان دارای مشکلات زناشویی اثربخش است (05/0>P). نتیجه­گیری: طبق نتایج می­توان در طراحی برنامه­های مرتبط با ارتقای سلامت خانواده و روابط زوجین از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان مداخله­ای مؤثر در بهبود اجتناب شناختی و رضایت زناشویی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Education on Cognitive Avoidance and Marital Satisfaction of Women with Marital Problems

نویسندگان [English]

  • Shahnaz Faraji 1
  • Mojgan Agahheris 2
  • hossein sheybani 3

1 Ph.D Student in General psychology. Department of Psychology, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Semnan, Iran.

3 Assistant professor, Department of psychology, Payame Noor university, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: Marital satisfaction is the principle of continuity of a marital bond and it is important to identify effective interventions to strengthen it. Therefore, the present study was conducted with the aim of the effectiveness of acceptance and commitment therapy on cognitive avoidance and marital satisfaction of women with marital problems. Method: The present study was a quasi-experimental with pretest-posttest design and control group. The statistical population included all women who referred to Tolooesalamat psychological and counseling center in Tehran in 1398. Among them, 32 people were selected by purposive sampling method based on the inclusion criteria and randomly assigned to the experimental and control groups (16 people in each group). The experimental group underwent 8 sessions of 90-minute acceptance and commitment therapy. Data collection tools were Sexton and Dougas Cognitive Avoidance Questionnaire and Spanier Dyadic Adjustment Scale. Data were analyzed using SPSS-21 software through univariate analysis of covariance. Results: The results showed that acceptance and commitment therapy is effective in reducing cognitive avoidance and increasing marital satisfaction of women with marital problems (P <0.05). Conclusion: According to the results, in designing programs related to promoting family health and marital relationships, acceptance and commitment based therapy can be used as an effective intervention in improving cognitive avoidance and marital satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment
  • Women
  • Marital Satisfaction
  • Cognitive Avoidance
آقاجانی، سیف اله؛ صمدی فرد، حمیدرضا. (1396). نقش همجوشی شناختی، منبع کنترل و اجتناب شناختی در پیشبینی اضطراب مرگ سالمندان. مجله سلامت و مراقبت، ۱۹(1)؛ 77-64.
حسین زاده فیروزآبادی، یحیی؛ بساک نژاد، سودابه؛ و داودی، ایران. (1396). پیش بینی مؤلفه های اضطراب امتحان با توجه به اهمال کاری رفتاری، اهمالکاری تصمیم گیری و اجتناب شناختی در دانشجویان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۲۳ (۴)، 437-424.
کاوسیان، جواد؛ حریفی، حسنیه؛ و کریمی، کامبیز. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر رضایت زناشویی زوج ها. مجله سلامت و مراقبت، ۱۹ (۱)، 87-75.
قاسمی، سیمین؛ عزیزی، ارمان و اسماعیلی، نوشین. (1396). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش با درمان شناختی - رفتاری بر رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال وسواس در سال 1395. سلامت جامعه، 11، 67-58.
مجتبایی، مینا و یاسینی، ساسان. (1396). هنجاریابی پرسشنامه اجتناب شناختی وآمیختگی برای جوانان درایران. مجله روانشناسی معاصر، 12، 171-154.
مرادزاده، فریبا؛ پیرخوائفی، علیرضا. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رضایت زناشویی و انعطاف‌پذیری شناختی کارکنان متأهل اداره بهزیستی. روان پرستاری، ۵ (۶)، 7-1.
Aqajani, S., & Samadifard, H. (2017). The role of cognitive fusion, locus of control and cognitive avoidance in the prediction of death anxiety in the elderly. Journal of health and care19(1), 62-74.
DeLongis, A., & Zwicker, A. (2017). Marital satisfaction and divorce in couples in stepfamilies. Current opinion in psychology13, 158-161.
Dickson, K. S., Ciesla, J. A., & Reilly, L. C. (2012). Rumination, worry, cognitive avoidance, and behavioral avoidance: Examination of temporal effects. Behavior therapy43(3), 629-640.
Gable, S. L., & Impett, E. A. (2012). Approach and avoidance motives and close relationships. Social and Personality Psychology Compass6(1), 95-108.
Gerhart, J. I., Baker, C. N., Hoerger, M., & Ronan, G. F. (2014). Experiential avoidance and interpersonal problems: A moderated mediation model. Journal of Contextual Behavioral Science3(4), 291-298.
Hayes, S. C., & Wilson, K. G. (1994). Acceptance and commitment therapy: Altering the verbal support for experiential avoidance. The Behavior Analyst17(2), 289-303.
Hayes, S. C., Levin, M. E., Plumb-Vilardaga, J., Villatte, J. L., & Pistorello, J. (2013). Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: Examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior therapy44(2), 180-198.
Hong, J. S., Kim, S. M., Jung, H. Y., Kang, K. D., Min, K. J., & Han, D. H. (2017). Cognitive avoidance and aversive cues related to tobacco in male smokers. Addictive Behaviors73, 158-164.
Hou, J., Jiang, Y., Chen, S., Hou, Y., Wu, J., Fan, N., & Fang, X. (2019). Cognitive mechanism of intimate interpersonal relationships and loneliness in internet-addicts: An ERP study. Addictive behaviors reports10, 100209.
Isanezhad, O., Ahmadi, S. A., Bahrami, F., Baghban-Cichani, I., Farajzadegan, Z., & Etemadi, O. (2012). Factor structure and reliability of the Revised Dyadic Adjustment Scale (RDAS) in Iranian population. Iranian journal of psychiatry and behavioral sciences6(2), 55.
Lavner, J. A., Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2016). Does couples' communication predict marital satisfaction, or does marital satisfaction predict communication?. Journal of Marriage and Family78(3), 680-694.
Mihailova, S., & Jobson, L. (2020). The impact of depression and culture on responses to intrusive autobiographical memories: Cognitive appraisals, cognitive avoidance, and brooding rumination. British Journal of Clinical Psychology59(1), 66-79.
Öst, L. G. (2014). The efficacy of acceptance and commitment therapy: an updated systematic review and meta-analysis. Behaviour research and therapy61, 105-121.
Pak, R., & Abdi, R. (2017). Effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) on disease acceptance and experiential avoidance in patients with multiple sclerosis (MS). Contemporary Psychology, Biannual Journal of the Iranian Psychological Association12(1), 63-72.
Sexton, K. A., & Dugas, M. J. (2008). The cognitive avoidance questionnaire: validation of the English translation. Journal of Anxiety Disorders22(3), 355-370.
Spanier, G. B., & Thompson, L. (1982). A confirmatory analysis of the dyadic adjustment scale. Journal of Marriage and the Family, 731-738.
Tavakol, Z., Nikbakht Nasrabadi, A., Behboodi Moghadam, Z., Salehiniya, H., & Rezaei, E. (2017). A review of the factors associated with marital satisfaction. Galen Medical Journal6(3).
Wetherell, J. L., Afari, N., Rutledge, T., Sorrell, J. T., Stoddard, J. A., Petkus, A. J., ... & Atkinson, J. H. (2011). A randomized, controlled trial of acceptance and commitment therapy and cognitive-behavioral therapy for chronic pain. Pain152(9), 2098-2107.
Williamson, H. C., & Lavner, J. A. (2020). Trajectories of marital satisfaction in diverse newlywed couples. Social Psychological and Personality Science11(5), 597-604.
Yabandeh, M. R., & Koroshnia, M. (2019). Comparing the Effectiveness of Acceptance and Commitment Group Therapy with Cognitive Behavioral Group Therapy on reduction of Experiential Avoidance and Fear of Negative Evaluation in University Students with Social Anxiety. Report of Health Care5(2), 32-43.