با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، ﮔﺮوه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز ، اهواز، ایران.

2 دانشیار، ﮔﺮوه مشاوره، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.

3 استادیار،ﮔﺮوه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

4 استاد، ﮔﺮوه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز ، اهواز، ایران.

چکیده

مقدمه: واکسن نقش مهمی در جلوگیری از مرگ و میر در اثر بیماریهای عفونی دارد. هدف از مطالعه حاضر پیش‌بینی پذیرش واکسن کووید-19 بر اساس ویژگی شخصیتی، رفتار خود مراقبتی و سرمایه اجتماعی بود. روش: توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان اداره آموزش پرورش اهواز است. حجم نمونه براساس فرمول تاپاچیک و فیدل حداقل 169 عضو برآورد شد که بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. پرسشنامه‌ها به صورت آنلاین توسط افراد تکمیل شد. از پرسشنامه‌ ویژگی‌های شخصیتی هگزاکو-60 (اشتون و لی، 2009)، پرسشنامه رفتارهای خودمراقبتی (پویان فرد و همکاران، 1399)، پرسشنامه سرمایه اجتماعی (پاتنام، 2000) و پرسشنامه کوتاه محقق ساخته (پذیرش واکسن کرونا) در این پژوهش استفاده شد. تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار spss و با استفاده از روش تحلیل ممیز صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که ویژگی‌های شخصیتی (وظیفه شناسی و هیجان پذیری)، رفتارهای خود مراقبتی و سرمایه اجتماعی، بهترین پیش‌بین پذیرش واکسن کووید-19 بودند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، طراحی برنامه هایی برای افزایش میزان واکسیناسیون و ارائه راهکارها و اقدمات مناسب روان شناختی برای ارتقای مسئولیت پذیری افراد جامعه در رابطه با اعتماد به واکسیناسیون و تقویت روحیه مشارکت جویی در مردم ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Predicting COVID-19 Vaccine Acceptance Based on Personality Traits, Self-Care Behaviors, and Social Capital

نویسندگان [English]

  • Sahere Fazeli 1
  • yadola Zargar 2
  • Iran Davoudi 3
  • seyed Esmaeil Hashemi 4

1 MSc. Department of psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran.

2 2. Associate Prof, Department of Counseling, Hazrat-e Masoumeh University, Qom, Iran.

3 3. Assistant Prof, Department of psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran

4 4. Prof, Department of psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran.

چکیده [English]

Introduction: Vaccines play a critical role in preventing deaths caused by infectious diseases. This study aimed to predict COVID-19 Vaccine Acceptance Based on Personality traits, Self-care Behaviors, and Social capital. Methods: The present study is a descriptive and correlational study, which was conducted by office staff in the Ahvaz education organization using an available method. The questionnaires were completed online in the fall of 1400 and the number of people present in this research is 169 people. Were used to collect data from Hexaco 60 questionnaires (Ashton and Lee, 2004), Social capital (Putnam, 2000), self-care behaviors (Pouyanfard, 2020), and a short researcher-made questionnaire (Corona vaccine acceptance). Results: The results of data analyses showed that personality traits (consciousness and neuroticism), Self-care Behaviors, and social capital are the best predictors of COVID-19 Vaccine Acceptance. Conclusion: According to the findings, designing programs to increase the vaccination rate and appropriate psychological strategies and techniques is essential to enhancing the responsibility of the community in terms of trust in vaccination and strengthening the behavior of participating in people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • COVID-19 Vaccine Acceptance
  • Personality Traits
  • Self-care Behaviors
  • Social Capital
پالاهنگ، حسن؛ نشاط دوست، حمیذطاهر و مولوی، حسن. (1388). هنجاریابی پرسشنامه6 عاملی شخصیت در دانشجویان ایران. پژوهش‌های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز). 4(16)، 43-61.
پویان فرد، سحر؛ طاهری، امیرعباس؛ قوامی، مهدیه؛ احمدی، سید مجتبی و محمدپور، محسن (1399). تفاوت‌های فردی، جنسیتی و کرونا: رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و تفاوت‌های جنسیتی با رفتارهای خود مراقبتی مرتبط با کرونا. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، ۷ (۴)، ۷۷-۶۷.
حاتمی, سکینه؛حاتمی، نجمه. (1400). نقش اعتماد بر دریافت یا عدم دریافت واکسن کووید-19. مجله طب دریا3(4), 20-27.‎
خزائی پول، مریم؛ شهروسوند، شکوه؛ نقیبی، سید ابوالحسنی. (۱۳۹۹). پیش بینی رفتارهای پیشگیرانه از کووید-۱۹ بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی:مطالعه مبتنی بر اینترنت در جمعیت استان مازندران. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران, ۳۰(۱۹۰), ۶۶-۵۶.
خیرآبادی، زهره؛ سلطان آبادی، سمانه؛ جمشید مفید، پردیس؛ گواهی، سمیرا؛ قاسمی و علی‏مهدی، منصور (1400). پیش‌بینی پذیرش و تردید در دریافت واکسن کرونا بر اساس تاب‌آوری روانی و عاطفه مثبت و منفی. مجله طب دریا، ۳ (۴)،۱۲-۵.
رشادت، سهیلا؛ زکی یی، علی؛ کریمی، پروانه و کماسی، سعید (1395). مشارکت اجتماعی در سلامت در میان جمعیت عمومی شهر کرمانشاه: نقش پیش بین عوامل شخصیتی و خودکارآمدی. سلامت اجتماعی، 4(1)، 42-54.
صلحی، رضازاده؛ کمال، خوشه مهری، گیتی. (1393). کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی مسئولیت در قبال سلامتی، سلامت معنوی و روابط بین فردی در دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان های تبریز. مجله علوم پزشکی رازی21(121), 9-17.‎
طاهری نیا،مسعود؛ حسنوند، علی. (1399). پیامدهای اقتصادی ناشی از بیماری کووید-19 بر اقتصاد ایران؛ با تأکید بر اشتغال. فصلنامه مدیریت پرستاری9(3), 43-58.‎
عباس زاده وهمکاران. (1391). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر برسبک زندگی خودمراقبتی شهروندان. مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی, 1(1).
موسی زاده، فرزاد (1396). رابطه مهارت های ارتباطی و سرمایه اجتماعی مدیران ورزشی اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان اصفهان.
Abdelrahman, M. (2020). Personality traits, risk perception, and protective behaviors of Arab residents of Qatar during the COVID-19 pandemic. International journal of mental health and addiction, 1-12.
Adamus, M., Čavojová, V., & Mikušková, E. B. (2022). Fear trumps the common good: Psychological antecedents of vaccination attitudes and behaviour. Acta Psychologica227, 103606.
Ashton, M. C., & Lee, K. (2009). The HEXACO–60: A short measure of the major dimensions of personality. Journal of personality assessment, 91(4), 340-345.
Ashton, M. C., Lee, K., Perugini, M., Szarota, P., De Vries, R. E., Di Blas, L., Boies, K., & De Raad, B. (2004). A six-factor structure of personality-descriptive adjectives: solutions from psycholexical studies in seven languages. Journal of personality and social psychology, 86(2), 356.
Ashton, M. C., Lee, K., & Son, C. (2000). Honesty as the sixth factor of personality: Correlations with Machiavellianism, primary psychopathy, and social adroitness. European Journal of Personality, 14(4), 359-368.
Bartscher, S. (2021). capital and the spread of COVID-19: insights from European countries. J. Health. Econ, (80).
Bendau, A., Plag, J., Petzold, M. B., & Ströhle, A. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy and related fears and anxiety. International immunopharmacology, 97, 107724.
Blagov, P. S. (2021). Adaptive and dark personality in the COVID-19 pandemic: Predicting health-behavior endorsement and the appeal of public-health messages. Social Psychological and Personality Science, 12(5), 697-707.
Böhm, R., Betsch, C., & Korn, L. (2016). Selfish-rational non-vaccination: Experimental evidence from an interactive vaccination game. Journal of Economic Behavior & Organization, 131, 183-195.
Carson, B., Isaacs, J., & Carilli, T. (2022). Jabbing Together?: The Complementarity Between Social Capital, Formal Public Health Rules, and COVID-19 Vaccine Rates in the United States. Vaccine.
Chuang, Y.-C., Huang, Y.-L., Tseng, K.-C., Yen, C.-H., & Yang, L.-h. (2015). Social capital and health-protective behavior intentions in an influenza pandemic. PLoS One, 10(4), e0122970.
Cook-Cottone, C. (2016). Embodied self-regulation and mindful self-care in the prevention of eating disorders. Eating disorders, 24(1), 98-105.
d'Hombres, B., Rocco, L., Suhrcke, M., & McKee, M. (2010). Does social capital determine health? Evidence from eight transition countries. Health economics, 19(1), 56-74.
Denyes, M. J., Orem, D. E., & Bekel, G. (2001). Self-care: A foundational science. Nursing science quarterly, 14(1), 48-54.
Dubé, E., Laberge, C., Guay, M., Bramadat, P., Roy, R., & Bettinger, J. A. (2013). Vaccine hesitancy: an overview. Human vaccines & immunotherapeutics, 9(8), 1763-1773.
Ehsan, A., Klaas, H. S., Bastianen, A., & Spini, D. (2019). Social capital and health: a systematic review of systematic reviews. SSM-population health, 8, 100425.
Ferwana, I., & Varshney, L. R. (2021). Social capital dimensions are differentially associated with COVID-19 vaccinations, masks, and physical distancing. PLoS One, 16(12), e0260818.
Fiddick, L., Brase, G. L., Ho, A. T., Hiraishi, K., Honma, A., & Smith, A. (2016). Major personality traits and regulations of social behavior: Cheaters are not the same as the reckless, and you need to know who you’re dealing with. Journal of Research in Personality, 62, 6-18.
Freimuth, V. S., Musa, D., Hilyard, K., Quinn, S. C., & Kim, K. (2014). Trust during the early stages of the 2009 H1N1 pandemic. Journal of Health Communication, 19(3), 321-339.
Hagger, M. S., Koch, S., Chatzisarantis, N. L., & Orbell, S. (2017). The common sense model of self-regulation: Meta-analysis and test of a process model. Psychological Bulletin, 143(11), 1117.
Harrison, E. A., & Wu, J. W. (2020). Vaccine confidence in the time of COVID-19. European journal of epidemiology, 35(4), 325-330.
Haslam, S. A., Reicher, S. D., & Platow, M. J. (2020). The new psychology of leadership: Identity, influence and power. Routledge.
Hu, X. M., & Zhang, J. (2013, December). Optimizing vaccine distribution for different age groups of population using DE algorithm. In 2013 Ninth International Conference on Computational Intelligence and Security (pp. 21-25).  in the American States. Public health128(8), 709-715.
Jarrett, C., Wilson, R., O’Leary, M., Eckersberger, E., & Larson, H. J. (2015). Strategies for addressing vaccine hesitancy–A systematic review. Vaccine, 33(34), 4180-4190.
Johnson, M. O. (2000). Personality correlates of HIV vaccine trial participation. Personality and Individual Differences29(3), 459-467.
Jung, M., Lin, L., & Viswanath, K. (2013). Associations between health communication behaviors, neighborhood social capital, vaccine knowledge, and parents’ H1N1 vaccination of their children. Vaccine, 31(42), 4860-4866.
Kawachi, I., & Kennedy, B. P. (1999). Income inequality and health: pathways and mechanisms. Health services research, 34(1 Pt 2), 215.
Kawachi, I., Subramanian, S. V., & Kim, D. (2008). Social capital and health. In Social capital and health (pp. 1-26). Springer.
Keshtkaran, Z., Ghodsbin, F., Solouki, S., Razeghi, M., & ZARE, N. (2010). The impact of self care education on quality of life of those clients suffering from osteoarthritis in rehabilitation centers of Shiraz University of Medical Science (Iran).
Krupić, D., Žuro, B., & Krupić, D. (2021). Big Five traits, approach-avoidance motivation, concerns and adherence with COVID-19 prevention guidelines during the peak of pandemic in Croatia. Personality and Individual Differences, 179, 110913.
Larson, H. J., De Figueiredo, A., Xiahong, Z., Schulz, W. S., Verger, P., Johnston, I. G., Cook, A. R., & Jones, N. S. (2016). The state of vaccine confidence 2016: global insights through a 67-country survey. EBioMedicine, 12, 295-301.
Lee, C. H., Duck, I. M., & Sibley, C. G. (2017). Personality and demographic correlates of New Zealanders’ confidence in the safety of childhood vaccinations. Vaccine35(45), 6089-6095.
Lee, P. C. (2006). Explorations of social capital and physical activity participation among adults on Christmas Island.
Lin, F.-Y., & Wang, C.-H. (2020). Personality and individual attitudes toward vaccination: a nationally representative survey in the United States. BMC Public Health, 20(1), 1-8.
Mills, J., Wand, T., & Fraser, J. A. (2018). Exploring the meaning and practice of self-care among palliative care nurses and doctors: a qualitative study. BMC palliative care, 17(1), 1-12.
Morgan, A., & Swann, C. (2004). Social capital for health: issues of definition, measurement and links to health. Health Development Agency.
Murphy, J., Vallières, F., Bentall, R. P., Shevlin, M., McBride, O., Hartman, T. K., McKay, R., Bennett, K., Mason, L., & Gibson-Miller, J. (2021). Psychological characteristics associated with COVID-19 vaccine hesitancy and resistance in Ireland and the United Kingdom. Nature communications, 12(1), 1-15.
Nieminen, T., Prättälä, R., Martelin, T., Härkänen, T., Hyyppä, M. T., Alanen, E., & Koskinen, S. (2013). Social capital, health behaviours and health: a population-based associational study. BMC public health, 13(1), 1-11.
Okoli, G. N., Lam, O. L., Racovitan, F., Reddy, V. K., Righolt, C. H., Neilson, C., Chit, A., Thommes, E., Abou-Setta, A. M., & Mahmud, S. M. (2020). Seasonal influenza vaccination in older people: A systematic review and meta-analysis of the determining factors. PLoS One, 15(6), e0234702.
Olagoke, A. A., Olagoke, O. O., & Hughes, A. M. (2021). Intention to vaccinate against the novel 2019 coronavirus disease: the role of health locus of control and religiosity. Journal of religion and health, 60(1), 65-80.
Oraby, T., Thampi, V., & Bauch, C. T. (2014). The influence of social norms on the dynamics of vaccinating behaviour for paediatric infectious diseases. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 281(1780), 20133172.
Organization, W. H. (2020). Novel Coronavirus (‎‎ 2019-nCoV)‎‎: situation report, 11.
Poortinga, W. (2006). Do health behaviors mediate the association between social capital and  preferences and behaviours. Health Economics, Policy and Law, 3(4), 413-427.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon and schuster.
Quinn, S. C., Hilyard, K. M., Jamison, A. M., An, J., Hancock, G. R., Musa, D., & Freimuth, V. S. (2017). The influence of social norms on flu vaccination among African American and White adults. Health education research, 32(6), 473-486.
Rhodes, A., Hoq, M., Measey, M.-A., & Danchin, M. (2021). Intention to vaccinate against COVID-19 in Australia. The Lancet Infectious Diseases, 21(5), e110.
Riegel, B., Jaarsma, T., & Strömberg, A. (2012). A middle-range theory of self-care of chronic illness. Advances in Nursing Science, 35(3), 194-204.
Rönnerstrand, B. (2014). Social capital and immunization against the 2009 A (H1N1) pandemic in the American States. Public health, 128(8), 709-715.
Roshchina, Y., Roshchin, S., & Rozhkova, K. (2021). Determinants Of Covid-19 Vaccine Hesitancy And Resistance In Russia. Higher School of Economics Research Paper No. WP BRP99.
Saffarinia, M., Kaikhavani, S., Damavandian, A., Saffarinia, S., & Mohtashami, T. (2021). Construction and Evaluation of psychometric properties of vaccine attitude scale and its relationship with health anxiety. Quarterly Social Psychology Research, 11(43), 187-205.
Shaw, L., & Sichel, H. S. (2013). Accident proneness: Research in the occurrence, causation, and prevention of road accidents. Elsevier.
Shore, D. A. (2020). Today’s leadership lesson: Mind the wildlife and prepare for Tomorrow’s disruption. Journal of Health Communication, 25(4), 301-302.
Šuriņa, S., Mārtinsone, K., Upesleja, G., & Perepjolkina, V. (2022). Factors associated with COVID-19 vaccination behaviour in Latvian population: cross-sectional study. Health Psychology and Behavioral Medicine, 10(1), 514-536.
Tabakhnik, B. G. (2007). Using multivariate statistics (5th ed ed). Boston: Allyn & Bocon.
Tsai, F. J., Yang, H. W., Lin, C. P., & Liu, J. Z. (2021). Acceptability of COVID-19 vaccines and protective behavior among adults in Taiwan: associations between risk perception and willingness to vaccinate against COVID-19. International journal of environmental research and public health, 18(11), 5579.
Wismans, A., Thurik, R., Baptista, R., Dejardin, M., Janssen, F., & Franken, I. (2021). Psychological characteristics and the mediating role of the 5C Model in explaining students’ COVID-19 vaccination intention. PloS one, 16(8), e0255382.
WH, O. (2019). Ten threats to global health in 2019. In.
Williams, L., Gallant, A. J., Rasmussen, S., Brown Nicholls, L. A., Cogan, N., Deakin, K., Young, D., & Flowers, P. (2020). Towards intervention development to increase the uptake of COVID‐19 vaccination among those at high risk: Outlining evidence‐based and theoretically informed future intervention content. British Journal of Health Psychology, 25(4), 1039-1054.
Xiao, H., Zhang, Y., Kong, D., Li, S., & Yang, N. (2020). Social capital and sleep quality in individuals who self-isolated for 14 days during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in January 2020 in China. Medical science monitor: international medical journal of experimental and clinical research26, e923921-1.
Xue, X., Reed, W. R., & Menclova, A. (2020). Social capital and health: A meta-analysis. Journal of Health Economics, 72, 102317. Yao, V. (2022). Personality traits and COVID vaccine uptake. International Journal of Social Science and Education Research, 5(1), 456-459.
Yao, V. (2022). Personality traits and COVID vaccine uptake. International Journal of Social Science and Education Research, 5(1), 456-459.
Yan, E., Lai, D. W., & Lee, V. W. (2021). Predictors of intention to vaccinate against COVID-19 in the general public in Hong Kong: findings from a population-based, cross-sectional survey. Vaccines, 9(7), 696.
Zhang, Y., Tao, C., He, Y., Kanjamala, P., & Liu, H. (2013). Network-based analysis of vaccine-related associations reveals consistent knowledge with the vaccine ontology. Journal of biomedical semantics, 4(1), 1-8.