مرضیه مرتضی زاده؛ زهره رافضی؛ حسین اسکندری
چکیده
مقدمه: انعطاف پذیری شناختی یکی از مؤلفه‌های اساسی کارکردهای اجرایی است که نه تنها بر بهبود کیفیت روابط اجتماعی و سازگاری افراد اثر می‌گذارد بلکه از کیفیت روابط اجتماعی (طرد، پذیرش) اثر می‌پذیرد با این حال چگونگی تأثیر کیفیت روابط اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی مشخص نیست، از این رو لازم بود تا پژوهشی در ...
بیشتر
مقدمه: انعطاف پذیری شناختی یکی از مؤلفه‌های اساسی کارکردهای اجرایی است که نه تنها بر بهبود کیفیت روابط اجتماعی و سازگاری افراد اثر می‌گذارد بلکه از کیفیت روابط اجتماعی (طرد، پذیرش) اثر می‌پذیرد با این حال چگونگی تأثیر کیفیت روابط اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی مشخص نیست، از این رو لازم بود تا پژوهشی در این باره انجام شود، بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی اثر طرد اجتماعی با پذیرش اجتماعی بر انعطاف‌پذیری شناختی انجام شد. روش: روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش تمام افراد بزرگسال با میانگین سنی 25.74 و تحصیلات کارشناسی بودند که از میان آن‌ها 60 نفر که ملاک‌های ورود به نمونه را داشتند به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه پذیرش اجتماعی، طرد اجتماعی و کنترل قرار گرفتند. ابتدا آزمودنی ها به آزمون ویسکانسین (شاهقلیان و همکاران، 1390) پاسخ دادند؛ سپس با انجام بازی پرتاب توپ مجازی (ویلیامز، چانگ ، چویی،2000)، طرد اجتماعی و پذیرش اجتماعی به دو گروه آزمایش القا شد. پس از آن، جهت بررسی اثر القای آزمایشی، گروههای آزمایشی به پرسشنامه‌ی تهدید نیازهای بنیادین ویلیامز (2001) و عاطفه‌ی مثبت و منفی واتسن، کلارک و تلگن (1988) پاسخ دادند. در نهایت، آزمون ویسکانسین مجدداً بر روی سه گروه اجرا شد. داده‌های پژوهش، با استفاده از آزمون های واریانس یک راهه و تحلیل کواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد که طرد اجتماعی باعث کاهش انعطاف پذیری شناختی در افراد می‌شود (01/0= P) و پذیرش اجتماعی تاحدودی سبب افزایش انعطاف پذیری شناختی شد (01/0= p). نتیجه گیری: با توجه به اثر منفی طرد اجتماعی بر انعطاف‌پذیری شناختی و اهمیت این مؤلفه در کارکردهای شناختی سطح بالا، ضرورت دارد که جهت ارتقای انعطاف‌پذیری شناختی به بهبود کیفیت روابط اجتماعی افراد نیز توجه کرد.
